Rijitlik

Rijitlik, bir cismin uygulanan kuvvete tepki olarak deformasyona karşı koyma direncidir.^[1]

Bir helezonik yayın uzatılması, δ , eksenel kuvvetin neden olduğu F

Tamamlayıcı kavram esneklik veya bükülebilirliktir: bir nesne ne kadar esnek olursa, o kadar az serttir.^[2]

Rijitlik, cismin şeklini koruma yeteneğidir. Bu yetenek cismin boyutuna, şekline ve yapıldğı malzemenin özelliklerine bağlıdır. Malzemenin gerilme altında deformasyona karşı direcinin ölçüsü olan elastisite modülü ile doğrudan ilişkilidir. Elastisite modülü yüksek olan malzemeler daha rijittir. Örneğin, aynı şekle sahip çelik ve alüminyumdan yapılmış iki cisimden, çelik daha yüksek rijitliğe sahiptir. Çünkü elastisite modülü daha yüksektir.

Şekil ise geometrik özellikllerine bağlıdır. Cismin uzunluğu, kesit alanı ve kesit biçimi şekil ile ilişkilidir. Bu değerlerin ölçüsü atalet momentidir. Uzunluk arttıkça rijitlik azalırken, kesit alanı arttıkça rijitlik artar. Diğer bir değişle atalet momenti büyük olan cisimler daha rijittir.

Mühendislikte, rijitlik, yapıların, makinelerin ve diğer yapıların tasarımı ve üretiminde önemlidir. Yapıların rijitliği, yapıların yük altında stabil kalabilmelerini sağlar. Makinelerin rijitliği, makinelerin verimli ve güvenilir bir şekilde çalışmasını sağlar.

Metalurjide, rijitlik, malzemelerin özelliklerini ve performansını değerlendirmek için kullanılır. Malzemelerin rijitliği, malzemelerin nasıl kullanılabileceğini belirlemeye yardımcı olur.

Fizikte, rijitlik, katı cisimlerin davranışını açıklamak için kullanılır. Katı cisimlerin rijitliği, katı cisimlerin nasıl hareket ettiğini ve nasıl tepki verdiğini belirlemeye yardımcı olur.

Kiriş üzerine gelen kuvveten ötürü kirişin yaptığı deformasyon (sehim), δ

Özel tanımlar

Uygulanan kuvvete veya cismin kesit eksenleri yönüne göre özel isimler alır. Ancak tanım genel olarak aynıdır.

Eğilme Rijitliği: Bir çubuk elemanın eğilme momentine karşı gösterdiği dirençtir.
Burulma Rijitliği: Bir çubuk elemanın burulma momentine karşı gösterdiği dirençtir.Burulma momenti, bir cismin bir eksen etrafında dönmesine neden olan kuvvettir. Burulma rijitliği, bir cismin burulma deformasyonunu önleme yeteneğini ölçer.
Kayma Rijitliği: Bir elemanın kesme kuvvetine karşı karşı gösterdiği dirençtir.
Eksenel Rijitlik: Bir elemanın eksenel kuvvetlere karşı gösterdiği dirençtir.
Düşey ve Yatay Rijitlik: Bir elemanın kesit alanı doğrultusuna göre düşeyde veya yatayda gelen kuvvete karşı gösterdiği dirençtir.

Kaynakça

^ Baumgart F. (2000). "Stiffness--an unknown world of mechanical science?". Injury. Cilt 31. Elsevier. ss. 14-84. doi:10.1016/S0020-1383(00)80040-6. “Stiffness” = “Load” divided by “Deformation”
^ Martin Wenham (2001), "Stiffness and flexibility", 200 science investigations for young students, s. 126, ISBN 978-0-7619-6349-3

Fizik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] Baumgart F. (2000). "Stiffness--an unknown world of mechanical science?". Injury. Cilt 31. Elsevier. ss. 14-84. doi:10.1016/S0020-1383(00)80040-6. “Stiffness” = “Load” divided by “Deformation”

[2] Martin Wenham (2001), "Stiffness and flexibility", 200 science investigations for young students, s. 126, ISBN 978-0-7619-6349-3

[1]

[2]