Balear Adaları
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Mayıs 2012) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Balear Adaları Özerk Topluluğu, İspanya'ya bağlı beş büyük ve onları çevreleyen birkaç küçük adadan oluşan bir özerk bölgedir. Tüm İspanya'nın resmî dili olan İspanyolca ile birlikte Katalanca da bu bölgede resmî dildir. Bölgeyi oluşturan adalardan büyük olan beş tanesi Mallorca, Minorka, İbiza, Cabrera ve Formentera'dır.
Balear Adaları | |
---|---|
Marşlar: La Balanguera | |
Balear Adaları | |
Ülke | İspanya |
Başkent | Palma de Mallorca |
İdare | |
• Tür | Özerk |
• Başbakan | Francina Armengol |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 4,992 km² |
Nüfus (2020) | |
• Toplam | 1.215,174 |
• Yoğunluk | 240/km² |
Zaman dilimi | UTC+01.00 (OAS) |
• Yaz (YSU) | UTC+02.00 (OAYS) |
Alan kodu | +34 971 |
ISO 3166 kodu | ES-IB |
Otonom Statü | 1 Mart 2007 |
Resmî site caib.es |
Tarih
değiştirTarihi kaynaklara göre 2600 senedir insanların buralarda yaşadığı bilinmektedir. Tarihte muhtelif zamanlarda Balear Adaları Romalıların, Kartacalıların, Cezayir ve İspanyolların idaresinde kalmıştır. M.Ö. 122 senesinde adalar, Romalıların eline geçmiş, 466'da Vandallar hakim olmuştur. Vandallarla Doğu Roma İmparatorluğu arasında devam eden mücadeleden sonra, adalar Doğu Roma İmparatorluğuna dahil oldu. Sekizinci yüzyılda adalar, Arapların eline geçti. Balear Adaları 903'te yapılan antlaşmayla Emevi Devletine dahil oldu. 400 seneye yakın Müslümanların elinde kaldı. 1230'da Aragonların saldırısına uğrayarak istila edildi. İngilizler buraları her ne kadar elde etmeye çalıştıysa da başarılı olamadı. 1802'de yapılan son bir anlaşmayla İspanya'ya bağlı bir eyalet haline geldi. Hâlen de İspanya'nın bir eyaleti durumundadır. Ticaret ve stratejik yönden Batı Akdeniz'in son derece önemli takımadalarındandır.
Fiziki yapı
değiştirBalear Adaları, jeolojik yapı olarak Sierra Nevada Dağlarının devamıdır. Bu adalar önemli deniz çöküntüsüyle birbirinden ayrılıp su yüzüne çıkmış kısımlardır.
Balear Adalarının önemlileri; Minorka, Mallorca, Cabrera, İbiza ve Formentera'dır. Bu adaların etrafında küçük adalar vardır.
Mallorca | |||
Minorka | |||
İbiza | |||
Formentera | |||
Cabrera |
Genellikle yükseklikleri azdır. Sadece Mallorca Adasındaki dağların yüksekliği 1400 metreyi bulmaktadır. Mağaralar çoktur. Bilhassa Ejderha Mağaralar çok meşhurdur. Bunların içinde yazın konser verilen salonları bile vardır.
İklim ve bitki örtüsü
değiştirBalear Adalarında Akdeniz iklimi görülür. İklim oldukça yumuşaktır. Kışı yağmurlu, yazları ise oldukça sıcaktır. İklim bakımından adalar arasında farklılık vardır. Minorka'da koruyucu yüksek dağlar olmadığı için, kışın daha soğuk ve yağmurlu, yaz mevsiminde diğer adalardan daha fazla hissedilir sıcaklık vardır. Mallorca'ya ocak ve mart aylarında iki üç hafta kar yağar. Diğer adalara nadiren kar yağar. Adalarda en fazla sıcaklık temmuz ve ağustos aylarında olur.
Balear Adalarının düzlüklerinde az da olsa otlak sahalar vardır. Tepe olan yerler ziraata elverişli değildir. Minorka'nın açık kuzey sahaları bodur tipi ağaçlarla kaplıdır. Kapalı kalan güney dereleri, bazı çamlıklar ve yarı tropikal bitki örtüsüne sahiptir. Adaların kıyı kesimlerinde Akdeniz tipi ağaçlara rastlanır.
Tabii kaynaklar
değiştirAdaların en önemli madenleri; taşkömürü, mermer, demir, bakır, kalaydır. Madenlerin belirli bir kısmı işletilir, diğer kısmı ihraç edilir.
Nüfus ve sosyal hayat
değiştirNüfusun % 80'den fazlası Mallorca'da yaşar. Bütün Balear Adalarının nüfusunun 1/3'ü ise başşehir Palma'da ikamet eder. Mallorca ve Minorka'da yaşayanların çoğu şehirlidir. İbiza ve Formentera'da yaşayan halkın 1/3'ü köylülerdir. Nüfus yoğunluğu bölge bölge değişir. Bazı yerlerde metrekareye 38 kişi düşer. Adalarda hemen hemen her milletten azınlıklar mevcuttur.
İdare: Bütün adaların başşehri Palma'dır ve İspanya'nın bir eyaleti durumundadır. Palma aynı zamanda askeri ve dini merkezdir. Mallorca toplumu üç bölgeye ayrılmıştır. Mahalli idare komünler vasıtasıyla yürütülür. Mallorca 52, Minorka 7, İbiza ise 6 yardımcı bölgeye ayrılır.
Ekonomi
değiştirMallorca ve İbiza adalarında ağaç ve fidan, Minorka'da en kaliteli portakal türleri yetiştirilir. Hububatlardan baklagiller ve hayvan yemleri, badem, fasulye, incir, zeytin ve şeftali yetiştiriciliği ile bağcılık ileri bir seviyededir.
Bütün adalarda beslenen hayvanların en önemlisi koyun ve keçidir. Ürünlerin ve hayvanların pazarlama yeri İbiza'dır. Badem, incir, şeftali, portakal, balık ihraç edilir. Tavukçuluk yeteri kadar yapılır. İbiza'da çok eskiden beri deniz tuzu elde edilir. Senede 70.000 ton işlenerek ihraç edilir.
Balear Adalarında iklimin çok iyi olmasından, İngiltere ve Avrupa ülkelerinden fazla miktarda turist gelir. Özellikle tatillerini burada geçirirler.
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- Bu madde şu anda kamu malı olan Yunan ve Roma Coğrafya Sözlüğü'nden metin içermektedir. Smith, William, (Ed.) (1854–1857). Yunan ve Roma Coğrafya Sözlüğü (İngilizce). Londra: John Murray.
Dış bağlantılar
değiştir- Balear Adaları Özerk Topluluğu hükûmeti resmî sitesi6 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İspanyolca)