Azak Denizi
Azak Denizi (Rusça: Азо́вское мо́ре, Azóvskoje móre; Ukraynaca: Азо́вське мо́ре, Azóvśke móre; Kırım Tatarcası: Azaq deñizi; Adigece: Хы Мыут1э, Khı Mıvt'e; "Meot Denizi" olarak da bilinir), Karadeniz'in kuzeydoğusunda yer alan ve Kerç Boğazı ile Karadeniz'e bağlanan Rusya ve Ukrayna arasındaki bir iç denizdir. Yüzölçümü 37.700 km² olan Azak Denizinin uzunluğu 240 km genişliği ise 135 km olup kıyıları alçaktır. Don ve Kuban nehirleri bu denize dökülür. Bu büyük nehirlerin ilave etkisiyle tuzluluk derecesi düşük olan Azak Denizi, Aralık ayından Mart ayına kadar donar. Bol miktarda balık bulunan bu denizde kışın buzlar delinerek balık avlanır.
Azak Denizi | |
---|---|
Havza | |
Ülke(ler) | Ukrayna, Rusya |
Konum | Doğu Avrupa |
Koordinatlar | 46°K 37°D / 46°K 37°D |
Yerleşim(ler) (sahil) | Mariupol, Azak, Berdyansk |
Genel bilgiler | |
Aktığı yer | Karadeniz |
Tür | İç deniz |
Akarsu (gelen) | Don Nehri, Kuban Nehri |
Akarsu (giden) | Kerç Boğazı |
Uzunluk | 360 km (220 mi) |
Genişlik | 180 km (110 mi) |
Ortalama derinlik | 7 m (23 ft) |
En derin noktası | 14 km (8,7 mi) |
Yüzölçümü | 39.000 km2 (15.000 sq mi) |
Su hacmi | 290 km3 (70 cu mi) |
Bağlantı | Kırım Köprüsü |
Wikimedia Commons | |
Kelime Kökeni
değiştirAntik adı Maeotis olan denizin şimdiki adı Türk soylu kavimlerden gelir. Yükseltinin az olduğu düz ve alçak kıyılara sahip Kıpçak dilinde alçak topraklar anlamındadır. Rus halk söylencelerine göre ise Azak ismi Asuf/Azum isimli bir Kuman prensinden gelir.
Osmanlı denize, balık bolluğundan dolayı Balük Denis (Balık Denizi) ismini vermiştir.
Denize kıyısı olan ülkeler
değiştirDoğuda;
Kuzey, Güney ve Batıda;
- Ukrayna
- Kuzeyde Novorossiya Federal Devleti (De facto)
- Güneybatıda Rusya tarafından ilhak edilen Kırım Cumhuriyeti (De facto)
Coğrafi Özellikleri
değiştirOkyanus sistemlerine uzak oluşu nedeniyle gelgit etkisinin çok az hissedildiği ve Don Nehri gibi büyük ırmakların alüvyon taşıdığı Azak Denizinde, çok sayıda kıyı dili oluşumu vardır. Bunun yanında bazı nehirlerin ağızlarında haliçler vardır. Yerel dillerde bu haliçler liman ismiyle anılır.
Osmanlı döneminde yapılması planlanan ama yapımı 2.Dünya Savaşı sonrası Rusya tarafından gerçekleştirilen Volga-Don Kanalı ile Azak Denizi, Hazar Denizi ile yapay olarak bağlanmıştır.
Azak Denizi'nin başlıca kısımları
- Sivash, Azak Denizi'nin batısında yer alan büyük lagün sistemi
- Taganrog Körfezi, denizin kuzeydoğusunda yer alan aynı zamanda Azak Denizi'nin en büyük körfezi
- Kerç Boğazı, Karadeniz bağlantısını sağlayan denizin güneyindeki boğaz
Galeri
değiştir-
Azak Denizinin uzaydan görünüşü NASA
-
Azak Kıyısındaki deniz kuşları
-
Kırım Yarımadasında yer alan Shcholkine yakınlarında bir plaj
-
Azak Denizinde rüzgâr sörfü yapanlar
-
Yeysk Şehri