Malcolm X
| Malcolm X | |
|---|---|
 Amerikalı siyaset adamı, siyah ve müslüman hakları savunucusu. | |
| Doğum tarihi | 19 Mayıs 1925 |
| Doğum yeri | Omaha, ABD |
| Ölüm tarihi | 21 Şubat 1965 (39 yaşında) |
| Ölüm yeri | New York, ABD |
 Vikipedi maddesi Vikiveri öğesi | |
Sözleri
[değiştir]Kaynaklı
[değiştir]- Vatanseverlik sizi gerçekleri göremeyecek kadar kör etmemeli. Yanlış, yanlıştır; kim yaparsa yapsın, kim söylerse söylesin.[1]
- Benim hiç tahammül edemediğim kimseler, saat kullanmayan kimselerdir; çünkü bu tip insanlar zamanın farkında olmazlar. Her işimizde, zamana verdiğimiz değer ve duyduğumuz saygıdır başarıyı ya da başarısızlığı belirleyen.[2]
- Almanya'da Hıristiyanlık yaşıyor olsaydı, o altı milyon Yahudi de yaşıyor olacaktı.[3]
- Tarihi değiştirebilenler, ancak ve ancak insanın kendisi hakkındaki düşüncesini değiştirmeyi başarabilmiş olanlardır.[3]
- Bugünün hızlı dünyasında tefekküre ya da derin düşünceye yer yok. Bir mahkûmun iyiye kullanabileceği bol vakti oluyor. Bir insanın düşünmeye ihtiyacı varsa, gidebileceği en iyi yer, bana sorulursa, üniversitesiden sonra hapishanedir. İnsan teşvik edilirse hapishanede hayatını değiştirebilir.[4]
- Bir insan bir kere hapse düştü mü, artık ne kendini aynı gözle görebiliyor, ne öteki insanları. İşleri tıkırında giden dışarıdaki o 'namusu-bütünler' içeri girip çıkmış birisine burun kıvırıp geçerler. Ama o 'namusu-bütünler' bir bataklığa saplansalar, içeri girip çıkmış birisi onlara daha onurlu davranır.[4]
- İnsanlar tek kitabın bile bir insanın hayatını değiştirmeye yetebileceğini bir türlü anlamıyor.[5]
- Evet, ben aşırı bir adamım. Bakın, şu Kuzey Amerika'daki siyah ırk aşırı derecede kötü bir durumda. Siz bana aşırı durumda olmayan bir tek siyah adam gösteriniz ben de size onun psikiyatrik tedavi altına alınması gerektiğini kanıtlayayım![6]
- Bütün zenciler öfkelidir, ama ben hepsinden de öfkeliyim.[7]
- Dinlemesini bilmek de bir sanattır. Birisi konuşurken onun sesinin akışını can kulağıyla dinlerim. Samimiyetini anlıyorum böylece.[8]
- Amerika'nın tek umudu bu genç Beyazlar ve tabiî genç Siyahlardır. Onlardan başka hepimiz bir yalanın içinde yüzüp gidiyoruz işte.[9]
- Öyle sanıyorum ki, başkalarına çeki düzen vermeye çalışan bir kimse, herkesten önce kendisine bir çeki düzen vermesini öğrenmelidir.[10]
- Büyüklerin çocuklardan alacağı bir ders vardır; başarısızlığa uğramaktan utanmamak, toparlanıp bir daha denemek. Ama büyükler olarak bizim çoğumuz öylesine korkak, öylesine çekingen, öylesine 'temkinli' ve bu yüzden de öylesine içine kapanık ve öylesine yüreksiziz ki, birçok insanın başarısızlığa uğramasının nedeni işte bundan başka bir şey değildir. Orta yaşlıların pek çoğu başarısızlıktan kendilerini emekliye ayırmışlardır çoktan.[11]
- Zeki bir kızdı, iyi bir kızdı. Beni adam etmek için elinden geleni yaptı, ama bak ben onu ne hallere düşürdüm; esrarkeşlik, fahişelik yoluna sürükledim. Sebebi benim o kızın. (Laura adındaki bir kızın kendisi yüzünden kötü yollara düşmesi sonucu duyduğu pişmanlığı açıklarken.)[12]
- İster kurşun atıyor olunuz, ister oy atıyor olunuz, hedefinizi iyi seçmelisiniz; kuklayı vurmamalısınız, kuklacıyı vurmalısınız.[13]
- Benim yolumdan yürümek ve hareketime katılmak isteyenler, gerçek anlamda özgürlüğe kavuşmadan önce hapishaneye, hastaneye ve kabristana gitmeyi göze almak zorundadır.[14]
- Ben şiddet savunuculuğu yapmıyorum, ama adam durup dururken gelir benim ayağıma basarsa, ben de onun ayağına basarım.[15]
- Kötü bir devreydi o devre kardeşim. Neydi o günlerdeki hastalığım, çılgınlığım öyle... Allah'a şükür ki kurtuldum onların hepsinden de. Şimdi devir şehitlerin devridir. Bu şehitlerden birisi de ben olacaksam, kardeşlik yolunda gerçekleşecektir şehitliğim. Bu memleketi kurtaracak tek şey de zaten bu kardeşliktir. Bunu öğrenmek bana çok pahalıya maloldu; ama olsun, sonunda öğrendim ya... (Malcolm X, 7 Numaralı Camii'de geçen günlerinden söz ederken.)–[Ölümünden iki gün önce.][16]
- İnsanı bir Müslüman'a karşı yine bir başka Müslüman ancak koruyabilir; ya da hiç değilse Müslümanlar tarafından eğitilmiş ve onların taktiklerini bilen birisi.[17]
- Bunu söylerken biraz üzülüyorum, ama ne yapayım işte, en sevmediğim ders de matematikti. Bunun nedeni üzerinde çok düşünmüşümdür. Bunun nedeni, olsa olsa, matematiğin tartışmaya hiç mahal bırakmamasıydı, başka bir neden gelmiyor aklıma. Bir yerde yanlış yapmışsanız orada artık her şey bitiyordu.[18]
- Benim, bugün hâlâ kafa düzlettiren Siyah erkeklerle ve Beyazlara benzeyebilmek için renk renk peruklar takan Siyah kadınlarla ilgili, kendi tecrübelerime dayanarak söyleyeceğim bir şey var: Bu insanlar saçlarına gösterdikleri itinanın yarısını kafalarının içindeki beyinlerine gösterselerdi, durumları şimdikinden bin defa daha iyi olurdu.[19]
- Benim bu konuda ileri sürebileceğim bir tek mazeretim vardır ki, o da şudur: Ben o zamanlar, bugün Siyah kardeşlerimin pek çoğunun bulunduğu hal üzere yaşayıp giden biriydim, yani bir sağırdım, bir dilsizdim, bir kördüm ben o zamanlar. (Daha 16 yaşlarındayken Laura adındaki bir kızın kendisi yüzünden kötü yollara düştüğünü itiraf ederken.)[20]
- Hayatta bir şeyler elde etmek istiyorsa insan, zaten birçok şeye sahipmiş gibi davranmalıydı.[21]
- Allah çeşitli vesilelerle, her zaman ve her yerde yanınızda olduğunu sık sık gösterir size, yeter ki O'nu gönlünüzden hiçbir zaman çıkarmayasınız.[22]
- Amerika'nın İslâm'ı tanıması gerekir, çünkü Amerika'yı başındaki ırk belâsından temelli olarak kurtarabilecek tek şey İslâm dinidir.[23]
- Bir ülkenin Ahlâkî durumu açısından güçlülük ya da zayıflık derecesini ölçebilmek için, sadece sokaklardaki kadınların giyim kuşamlarına, tutumlarına bir bakmanız yeterli olacaktır; özellikle genç kadınlara bakarak kesin bir yargıya varabilirsiniz.[24]
- Amerika'nın bünyesine uğursuz bir kurt gibi giren ırkçılık kanserinin kökünü kurutabilecek bir gerçeğin mayasını tutturmuş olarak, fersiz de olsa bir ışık bırakarak ölürsem, ne mutlu bana! Bu takdirde, şan Allah'a mahsustur. Benim olan tek şey ise günahlarımdır.[25]
Kaynaksız
[değiştir]- Amerikan rüyası görmüyorum, Amerikan kâbusu görüyorum.
- Bana bir kapitalist gösterin, ben de size bir kan emici göstereyim.
- Barışçıl olun, kibar olun, kurallara itaat edin, herkese saygılı olun; fakat biri size dokunacak olursa onu mezara gönderin.
- Ben gerçeğin peşindeyim, kimin söylediği önemli değil. Ben adaletin peşindeyim, kimin için veya kime karşı olduğu önemli değil.
- Beni Amerika'daki en öfkeli zenci diye anıyorlar. Bu ithamı inkar edecek değilim.
- Benim dinim benim kişisel konumumdur. O benim kişisel hayatımı, kişisel ahlakımı yönetir. Ve benim dinsel felsefem, benimle inandığım Tanrı arasındadır; aynen diğerlerinin dinsel felsefesinin onlar ve Tanrı arasında olduğu gibi ve bu en iyi olan yoldur.
- Beyaz adam savaştı, biz öldük.
- Bir diğerimiz için daha fazla ışığa ihtiyacımız var. Işık algılamayı yaratır, algılama; sevgiyi yaratır.
- Bir insan özgürlüğe doğru dürüst önem verdiğinde, güneşin altında, o özgürlüğü elde etmek için yapmayacağı hiçbir şey yoktur. Ne zaman birinin özgürlük istediğini söylediğini duyduğunuzda, ama sonraki nefesinde onu almak için ne yapmayacağını veya onu almak yolunda yapılmasına inanmadıklarını anlatacaksa, o kişi özgürlüğe inanmıyordur. Özgürlüğe inanan bir adam özgürlüğünü elde etmek veya onu muhafaza etmek için güneşin altında her şeyi yapacaktır.
- Bir müslüman olarak yeryüzünden Allah'ın huzurunda secde etmeyen tek fert kalmayıncaya kadar İslam'ın hakim kılınması yolunda kendimi görevli hissediyorum. [Malcolm X (Malik El Şahbaz) 1965 Amerika]
- Bize şiddet uygulamayanlara karşı biz de şiddet uygulamayız.
- Bugün, burada -dünya üzerinde-, bu toplumda bir insan gibi saygı görmek ve bir insan gibi haklarımızın verilmesi için gereken her yolla var kılmayı amaçladığımız insanlık hakkımızı bildiriyoruz.
- Bütün uyuyanları uyandırmaya bir tek uyanık yeter.
- Demokrasi ikiyüzlülüktür.
Eğer demokrasi özgürlükse neden bizim insanlarımız özgür değil.
Eğer demokrasi adaletse neden biz adalete sahip değiliz.
Eğer demokrasi eşitlikse neden biz eşitliğe sahip değiliz.
Demokrasi ikiyüzlülüktür... - Doğrudan yanayım, kim söylerse söylesin. Adaletten yanayım, kimin yanında ya da karşısında olursa olsun.
- En iyi nasihat, iyi örnek olmaktır.
- Eğer dikkatli olmazsanız, gazeteler, mazlumlardan nefret etmenizi, zalimleri ise çok sevmenizi sağlar.
- Eğer uğrunda ölmeye hazır değilseniz, "özgürlük" kelimesini lûgatınızdan çıkarın.
- Eğitim, gelecek için geçiş iznimiz. Çünkü gelecek, ona bugünden hazırlananların olacaktır.
- Eğitim olmadan, bu dünyada hiçbir şey başaramayacaksınız.
- Eğitimli değilim, herhangi bir alanda da uzmanlığım yok... Ama samimiyim ve benim samimiyetim, benim kimliğimdir.
- Gelecek, bugünden ona hazırlananlara aittir.
- Gerçekle yüzyüze gelemeyecek kadar vatanseverlikle kör olmamalısınız. Yanlış yanlıştır, kimin söylediği önemli değil.
- Güç asla geri adım atmaz, daha fazla güç kazanmak dışında.
- Hayatımın erken dönemlerinde öğrendim ki eğer bir şeyi istiyorsan, biraz gürültü yapsan iyi olur.
- Hiçbir şeye taraf olmayan bir adam, herhangi bir şey için yıkılacaktır.
- Huzuru özgürlükten ayıramazsınız çünkü hiç kimse özgürlüğüne sahip olmadan huzur içinde olamaz.
- Irkçılık ideolojik bir düşünce değil, aksine psikolojik bir hastalıktır.
- Irkçılık olmadan kapitalizm de olmaz.
- İnsan bir şeyler elde etmeyi kafasına koyduğu zaman, bir parça şamata yapmaktan da geri durmamalıdır.
- İyi siyah veya iyi beyaz olmak gibi bir durum yoktur. İyi veya kötü insanlar vardır.
- Kitaplar bir tür zihin vitaminidir.
- Kimse sana özgürlüğünü vermez. Kimse sana eşitliği, adaleti ve başka hiçbir şeyi vermez. Eğer gerçekten adamsan, bunları kendin alırsın!
- Müslümanca yaşamanın olmadığı bir yerde, Müslümanca ölmenin elbette bir yolu vardır.
- Müslümanlara göre; fazla dünyeviyim; diğerlerine göre; fazla dindarım. Militanlara göre, fazla ılımlıyım; ılımlılara göre, fazla militanım.
- Özgürlük elde etmenin tek yolu dünyadaki diğer tüm ezilmiş halkları tanımaktan geçer: Brezilya, Venezuella, Haiti, Küba ve evet Küba halkının kan kardeşleriyiz bizler.
- Özgürlük için savaşmak için bir erkek olmanıza gerek yok. Tek yapmanız gereken aklı başında bir insan olmanızdır.
- Özgürlüğe inanan bir dine inanıyorum. Halkım için mücadele etmeyi men eden bir dini kabullenecek olsaydım, o dinin canı cehenneme derdim.
- Özgürlüğü savunanların direnme gücü, zulmedenlerin gücünden daha fazladır.
- Özgürlük savunmasındaki güç, zorbalık ve zulüm namına kullanılan güçten büyüktür çünkü güç, gerçek güç, bizim aksiyon, uzlaşmaz aksiyon üreten inancımızdan gelir.
- Şiddet kullanmamak iyidir, işe yaradığı sürece.
- Şiddet kullanmamaya dair, bir insana ölümcül atakların kurbanı olduğunda kendisini savunmamayı öğretmek suçtur.
Kaynakça
[değiştir]- ↑ "Malcolm X: Collected Speeches, Debates and Interviews (1960-1965)" (PDF). Edited by Sandeep S. Atwal. Erişim tarihi: 3 Mart 2021.
- ↑ Haley, Alex. Malcolm X. 8. baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016. s. 11.
- ↑ 3,0 3,1 Haley, Alex. Malcolm X. 8. baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016. s. 16.
- ↑ 4,0 4,1 Haley, Alex. Malcolm X. 8. baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016. s. 20.
- ↑ Haley, Alex. Malcolm X. 8. baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016. s. 21.
- ↑ Haley, Alex. Malcolm X. 8. baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016. s. 24.
- ↑ Haley, Alex. Malcolm X. 8. baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016. s. 28.
- ↑ Haley, Alex. Malcolm X. 8. baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016. s. 32.
- ↑ Haley, Alex. Malcolm X. 8. baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016. s. 33.
- ↑ Haley, Alex. Malcolm X. 8. baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016. s. 42.
- ↑ Haley, Alex. Malcolm X. 8. baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016. s. 50.
- ↑ Haley, Alex. Malcolm X. 8. baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016. s. 55.
- ↑ Haley, Alex. Malcolm X. 8. baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016. s. 58.
- ↑ Haley, Alex. Malcolm X. 8. baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016. s. 59.
- ↑ Haley, Alex. Malcolm X. 8. baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016. s. 76.
- ↑ Haley, Alex. Malcolm X. 8. baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016. s. 78,79.
- ↑ Haley, Alex. Malcolm X. 8. baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016. s. 79.
- ↑ Haley, Alex. Malcolm X. 8. baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016. s. 169.
- ↑ Haley, Alex. Malcolm X. 8. baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016. s. 211.
- ↑ Haley, Alex. Malcolm X. 8. baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016. s. 235.
- ↑ Haley, Alex. Malcolm X. 8. baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016. s. 295.
- ↑ Haley, Alex. Malcolm X. 8. baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016. s. 635.
- ↑ Haley, Alex. Malcolm X. 8. baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016. s. 664.
- ↑ Haley, Alex. Malcolm X. 8. baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016. s. 678.
- ↑ Haley, Alex. Malcolm X. 8. baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016. s. 733.
Dış bağlantılar
[değiştir]
