Zafer yolu (Leningrad Kuşatması)

Zafer yolu (Rusça: Дорога победы) Leningrad Kuşatması sırasında kentle iletişim kurmak için Polyany ile Şlisselburg arasında inşa edilmiş demiryoluna verilen isimdir.^[1] 5 Şubat 1943 - 10 Mart 1944 arasında faaliyet gösteren hat Leningrad kentiyle Sovyetler Birliği'nin diğer bölgeleri arasında Yaşam yolundan daha etkili bir iletişim sağlamıştı. Zafer yolu, Yaşam yolunun aksine Ladoga Gölü üzerinden değil Neva Nehrinin sol kıyısından ve gölün güney kıyısından geçiyordu. Özellikle bu son bölgedeki 3-4 kilometrelik bir kısım Nazi Almanyası topçu birliklerinin menzili içinden geçtiği için ölüm koridoru olarak adlandırılıyordu. Hat, kuşatmanın atılmasında büyük öneme sahiptir.

Leningrad Kuşatması sırasında 12 Ocak 1943 tarihinde Volhov ve Leningrad Cepheleri tarafından eşgüdümlü olarak başlatılan İskra Harekâtı sayesinde 18 Ocak günü Neva Nehri'nin sol kıyısında denetim sağlanmış, fiilen kuşatma kırılmış ve kentle diğer bölgelerin kara bağlantısı kurulmuştur. Dolayısıyla Ladoga Gölünün üzerinden kurulan irtibat hattı olan Yaşam yolunun yerine daha verimli bir hat kurulması olasılığı ortaya çıkmıştır. Bu konuyu görüşen Devlet Savunma Komitesi derhal bu dar geçiş bölgesine hızlıca yeni bir demiryolu hattı inşa edilmesine karar vermiştir.

20 gün içinde tamamlanması istenen hattın inşaat görevi Metostroy firmasına ve sorumluluk firmanın yöneticisi İvan Zubkov'a verilir.^[2] Genellikle yumuşak zemin ve bataklıktan geçen hattın en zorlu geçiş bölgesi ise Neva Nehri suları içinden geçen 1300 metrelik kısımdır. Bu geçiş için özel sığ su geçiş köprüsü inşa edilir. ayrıca hat güzergâhı içindeki mayınlar ve patlamamış bombalar önemli sorun kaynağı olmuştur.^[a] Sadece 17 günde yapılan hat 5 Şubat 1943 günü açılır, uzunluğu 33 kilometredir ve üç yerde nehir geçiş için köprü bulunmaktadır.

Hat boyunca ayın anda tek gidiş veya tek geliş treni hareket edebiliyordu. Hattın açılışının ardından ayarlamaya gidilmiş ve bir gece trenler Leningrad istikametine giderken, ertesi gece kentten çıkış istikametinde hareket ediyordu. 1943 yazında trenlere yük vagonlarının dışında yolcu vagonları da eklenmiştir. Hattın inşaatında emeği geçen 15 bin demiryolu işçisine Leningrad Savunması Madalyası verilmiştir.

• Yönetmenliğini Fedor Popov'un yaptığı 2016 Rusya yapımı Коридор бессмертия (Ölüm koridoru) adlı film Leningrad Kuşatmasını ve kuşatmayı yaran Zafer yolunu anlatmaktadır.^[3][4]
• Zafer yolu boyunca başta Petrokrepost tren istasyonu olmak üzere çeşitli anıtlar mevcuttur.