Yufka ekmeği
| Yufka ekmeği | |
|---|---|
 | |
| Türü | Ekmek |
| Ana malzemeler | buğday unu, su, tuz |
| Yufka yapma ve paylaşma kültürü | |
|---|---|
 Anadolu'da yardımlaşmalı yufka yapımı (Ovaören, Gülşehir) | |
| Ülke | |
| Kaynak | 01181 |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
| Tescil geçmişi | |
| Tescil | 2016 (11. oturum) |
Yufka[1] ya da sac ekmeği[2] baklava, börek yapımında kullanılan yufka hamurunun saç üzerinde gevreyene kadar hafifçe pişirilmesi ile elde edilir.
Yufka ekmeğinin en önemli özelliği dayanıklı olmasıdır. Türk kültüründe yardımlaşarak bir seferde komşu ve akrabaların da katılımıyla yapılır. Yapıldığı zaman ise herkes için çok miktarda yapılır. Üst üste dizilerek katman halinde stoklanır ve üzeri örtülür. Kullanılacağı zaman üzerine su serpiştirip biraz bekletilerek yumuşaması sağlanır. Yenmeye hazır hale gelen yufka, öylece yenilebildiği gibi, dürüm olarak ya da çeşitli yemek malzemesi olarak da kullanılabilir.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Yufka Osmanlı İmparatorluğu mutfağının mirası olarak bu devletin eski toprakları üzerinde yer alan birçok ülkenin mutfağında bulunur. Yufkanın daha kalın bir biçimi Orta Asya Türk mutfağı kökenli görünmektedir. Yufka Kâşgarlı Mahmud'un Divân-ı Lügati't-Türk sözlüğünde yuvga olarak belirtilmekte ve işlevi açıklanmaktadır.[3]
Yufka ekmeği yapma ve paylaşma kültürü 2016 yılında UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listeleri'ne alınmıştır.[4]
Türkiye'de yörelere göre çeşitleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Zara sac ekmeği
[değiştir | kaynağı değiştir]Sivas ili Zara ilçesinde yapılan saç ekmeğidir. Sade, patatesli veya çökelekli olmak üzere üç çeşit yapılır. Zara Sac Ekmeği 09.12.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[5]
Çankırı Yoka (ince) ekmek
[değiştir | kaynağı değiştir]Çankırı'da yapılan yufka ekmeğidir.[6] İnce ekmek muskası yapımında da kullanılır.
Bartın yufkası
[değiştir | kaynağı değiştir]Bartın'da yapılan yufka ekmeğidir.[7] Tatlı börek yapımında da kullanılır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2014.
- ^ ince, yufka, ucuz, II, 294, 350; III, 34, 204, 302 bkz> yupka, yuvga
- ^ "UNESCO - Flatbread making and sharing culture: Lavash, Katyrma, Jupka, Yufka". ich.unesco.org (İngilizce). UNESCO. 16 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 6 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 6 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir] | Ekmek ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Yiyecek ya da içecek ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |