[go: up one dir, main page]
İçeriğe atla

Vedat Dicleli

Bağlantı ekle
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Vedat Dicleli
Doğum1912
Diyarbakır
Ölüm12 Şubat 1975 (62-63 yaşlarında)
Kalender Orduevi, İstanbul
MilliyetTürk
MeslekSiyasetçi, iktisatçı, avukat, yazar, öğretim görevlisi
Siyasi partiCumhuriyet Halk Partisi

Vedat Dicleli (1912, Diyarbakır[1][2][3] — 12 Şubat 1975), Türk siyasetçi, avukat, yazar ve öğretim görevlisidir.

Eğitimi ve akademik hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Galatasaray Lisesi mezunu olan Genelkurmay Başkanı Orgeneral Cevat Çobanlı komutasındaki Kurtuluş Savaşı El-Cezire cephesinin karargâhı Diyarbakır'da olmasından yararlanarak, Vedat Dicleli'nin Diyarbakır'da bulunan babası Yarbay Mehmet Mihri Bey'i ikna edip, Vedat Dicleli'nin Galatasaray Lisesi'ne kayıt olmasını sağladı.[4] Bu vesileyle 1924 yılında girdiği Galatasaray Lisesi'nden 1934 yılında aktör John Gilbert lakabıyla mezun oldu.[5][6][7] İlerleyen yıllarda gazetelerin yakışıklı olmasına atıfta bulunarak başka bir aktör olan James Mason lakabıyla halk arasında ün sardı.[8][9] Okuduğu yıllarda sportif olarak da faal olan Vedat Dicleli, Galatasaray'ın voleybol ve basketbol takım kaptanlığınıda yaptı.[4] Müziksel olaraksa ülkenin ilk caz grubunun piyanisttiydi. Galatasaray Lisesi'nde okurken sınıf arkadaşlarıyla birlikte kurduğu bu caz grubu ülkenin ilk caz grubu olmasının yanında, aynı zamanda Türkiye tarihinde radyodan canlı konser veren ilk müzik grubuydu.[10][11] Ardından Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Burada Dışişleri Bakanı Yusuf Kemal Tengirşenk'ten iktisat ve Başbakan Hasan Saka'dan maliye dersleri aldı.[4] Paris Üniversitesi ve Lozan Üniversitesi'lerinde Hukuk ve İktisat Doktora dereceleri aldı. Les emprunts internationaux et les solutions pratiques du problème des transferts adlı tezi 1941 yılında Lozan Üniversitesi tarafından yayınlandı,[12][13][14][15] ve illerleyen yıllarda Belçika ve İsviçre merkez bankaları tarafından kullanıldı.[16][17][18] İktisat tahsilinden Harp Akademileri de faydalanmak istediğinden, subayların iktisat eğitiminide verdi.[19][20] Ayrıca 1982 yılında Marmara Üniversitesi İşletme Fakültesi olarak isim değiştirmiş olan,[21][22][23] eski Galatasaray Ticaret ve İktisat Yüksek Okulunda öğretim gorevlisi olup,[2][20] İktisadi Gelişme Tarihi adlı kitabını üniversite 1966 yılında basmıştır.[2][24][25] Ayrıca iktisadi bilgilerinden yararlanarak Almanya Şansölyesi Ludwig Erhard'ın Herkese refah payı adlı kitabını Türkçeye çevirdi.[26][27][28][29] Ayrıca İçişleri Bakanı Sahir Kurutluoğlu ile beraber Tarko daha sonra İşkur isimli handa avukatlık bürosu açtı.[30][31] İlerleyen yıllarda Türkiye Sınai Kalkınma Bankası'nın genel müdürü Bülent Yazıcı istifa edip Akbank'ın yönetim kurulu başkanı olmasından boşalan kontenjanla, zamanında kurulmasında öncülük edip gerekli yasaları çıkardığı Türkiye Sınai Kalkınma Bankası'nın yönetim kuruluna seçildi.[32][33][34][35]

Siyasi ve Gazetecilik Hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

VIII. Dönem Diyarbakır Milletvekilliği, Kurucu Meclis Cumhuriyet Halk Partisi Temsilciliği (6 Ocak 1961 - 25 Ekim 1961) ile Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı yaptı. Kendisi aynı zamanda Dışişleri Bakanı görevini de vekâleten yürütmüştür. Bu hususta Türkiye Cumhuriyeti'nin İsrai'i tanıyan ilk Müslüman devlet olmasını sağlayan Dışişleri Bakanlığı yazısını Bakanlar Kurulu için hazırladı ve kendisi de Dışişleri Bakanı Başkan Vekili olarak imzaladı.[36] Vedat Dicleli resmi olarak atandığı Ekonomi ve Ticaret Bakanlığının dışında vekâleten yürüttüğü Dışişleri Bakanlığı ile beraber yeri geldiğinde Başbakan Şemsettin Günaltay'ın adına Başbakanlık makamının vazifelerini de yerine getirdi.[37]

Kendisi Türkiye'nin çok partili demokrasiye geçmesini ve 1950 Türkiye genel seçimlerinin adil ve şeffaf yapılmasını başaran Cumhuriyet Halk Partisi'nin ılımlı Otuzbeşler hareketinin üç liderinden biridir.[38][39][40][41][42] Otuzbeşler hareketini temsilen Vedat Dicleli, Başbakan Nihat Erim ve Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksal 2 Eylül 1947 de akşam yemeğine Çankaya Köşkü'ne çıkıp, Recep Peker hükûmetinin revize olmasını Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'ye arz ettiler. Bunun üzerine 5 Eylül 1947 de bakanlar, 9 Eylül 1947'de ise Başbakan Recep Peker istifasını sunmak zorunda kalır ve böylelikle Otuzbeşler hareketide ivme kazanmaya başlar.[38][39] Vedat Dicleli Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün Otuzbeşler hareketine verdiği destekle, Genelkurmay Başkanlığı'nın ülkeyi daha demokratik hale gelebilmesi için Millî Savunma Bakanlığı'na bağlanmasında kendisi gibi Türk Kara Kuvvetleri'nde subay olan Orgeneral İzzettin Çalışlar ile birlikte emeği geçen şahsiyetlerden biridir.[43][44][45][46][47][48][49][50][51][52] Vedat Dicleli'nin çok büyük emeğinin geçtiği bu demokratik reform 27 Mayıs askeri darbesi ile iptal edilip Genelkurmay Başkanlığı sivil yönetimin denetiminden tamamıyla ayrıldı.[53][54]

Ardından kurulan Başbakan Şemsettin Günaltay hükûmetine Vedat Dicleli'nin bakan olarak atanmasında Cumhuriyet Halk Partisi'nin ılımlaştırmasında atılmış önemli bir adımdır.[55][56][57] Vedat Dicleli tehlikeyi popülist aşırı sağcı ve aşırı solcu partilerde görüyordu, bu yüzden merkez sola çekmek istediği Cumhuriyet Halk Partisi'ne rakip olarak merkez sağ bir partinin olmasını demokrasi için çok önem veriyordu.[58][59] Demokrat Parti'nin muhafazakâr ideolojisini tasvip ettiğinden değil, tam aksine Cumhuriyet Halk Partisi'nde Demokrat Parti'ye ilk itham eden Vedat Dicleli'dir,[60] ama adil, özgür ve şeffaf seçimleri arzuladığından, Demokrat Parti'yi çok partili demokrasinin parçası olarak saygı göstermiştir.[61] Taviz vermediği tarafsız duruşu ve demokratik inancından dolayı Cumhuriyet Halk Partisi'nin kongrelerinde sanki Adnan Menderes konuşuyormuşçasına lafını esirgememiştir.[62][63] Vedat Dicleli aynı demokratik felsefede anti-demokratik bulduğu Yassıada duruşmalarına gidip Demokrat Parti'ye destek olduğu gibi, zamanında beraber çalıştığı ve Yassıada yargılamalarında vefat eden Sağlık Bakanı Lütfi Kırdar'ın cenazesinde bir demokratik vazife olarak milletvekili Falih Rıfkı Atay ve Başbakan Sadi Irmak ile beraber hazır bulunan nadir Cumhuriyet Halk Partili üç kişiden biridir.[64][65] Bunun gibi hayati boyunca gösterdiği demokratik duruşundan dolayı sadece Cumhuriyet Halk Partililerin değil Demokrat Partili ve Adalet Partili siyasetçilerin takdirini ve dostluğu kazandı.[66] Bu yüzden Başbakan Adnan Menderes'inde zamanında takdirini ve dostluğunu kazanıp, yemeğe davet ettiği, Demokrat Partili Lütfi Kırdar'ın cenazesinde hazır bulunan milletvekili Falih Rıfkı Atay ile beraber CHP'li iki kişiden biridir.[67][68][69]

Vedat Dicleli'nin içinde bulunduğu diğer mücadeleyse Türkiye'nin Avrupa Konseyi'ne daha kuruluş aşamasında kurucu üyesi olmasıdır.[70][71] Bu amaçla eski başbakanlardan Adnan Menderes, Şemsettin Günaltay ve Şükrü Saracoğlu ile beraber Türkiye Büyük Millet Meclisinde Avrupa Federalizmi Parlamenter grubunu kurmuşlardır.[72][73][74] Öte yandan Türkiye'yi temsilen Parlamentolar Arası Birliğin Genel Sekreter görevini de üstlenmiştir.[75] Vedat Dicleli 1948 de hükûmettin bir bakanı olmaması, aksine hükûmette karşı muhalefetiyle bilinmesine rağmen, İsmet İnönü'nün kendisine olan güveninden dolayı Interlaken'de 1 - 5 Eylül 1948 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri'nin federal yapısını ve tek bir merkezi federal hükûmeti baz alan Avrupa Birleşik Devletleri'nin kurulması için yapılan müzakerelerde Türkiye'yi temsil eden delegelerin lideri olarak bulundu. 12 ülkeyle yapılan müzakereleri Türkiye'ye adına başarıyla tamamlayarak maksimum ülke başına 40 milletvekili kontenjanı sağlayan antlaşmada, Fransa ve Yunanistan delegelerini ikna etmeyi başararak Türkiye'ye 38 milletvekili hakki kazandırdı.[76][77][78][79][80] Ama Britanya'nın ulusal hükûmetler yerine milletvekillerinin Avrupa'yı temsil ettigi bir sisteme prensip olarak karşı çıkmasından dolayı, Avrupa Konseyi sistemi, Avrupa Birleşik Devletleri yerine kuruldu ve Vedat Dicleli'ninde imzasıyla yasa olarak yürürlüğe girdi.[81][82][83]

Vedat Dicleli aynı zamanda Ulus,,[84][85] Akis,[86] Tasvîr-i Efkâr, Cumhuriyet, Halk, Ülke ve Vatan adlı gazetelerde köşe yazarlığı yaptı.[20][87] Gazetecilik branşındaki diğer çabasıysa medyanın daha liberal ve çok partili demokrasiyi destekleyen görüşleri sansüre uğramadan basması için mücadele etmiş olmasıdır. Bu hususta Vedat Dicleli, Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ve Başbakan Şemsettin Günaltay ile T.C. Başbakanlık binasında buluşup, Ulus gazetesinin başına daha sonra Başbakan olacak Nihat Erim'in geçmesinin doğru olup olmayacağını değerlendirmişlerdir.[88] Vedat Dicleli'nin özgür bir medya için uğraştığı reformları Cumhuriyet Halk Partisi'nin başarısı içinde yapmaya çalışmıştır. Bu hususta Dışişleri Bakanı Necmettin Sadak ve Devlet Bakanı Cemil Sait Barlas ile beraber partinin muhafazakâr ideolojiden vazgeçip sosyal demokrasiyi benimsemesi için uğraşmışlardır.[89][90] Cumhuriyet Halk Partisi'nin çok uzun süre hem muhafazakâr hem de reformist kanadının itirazlarına rağmen, Vedat Dicleli işçilere apolitik olma şartıyla sendika kurma hakkının verilmesini başardı.[84][91][92][93][94][95][96][97][98][99] Vedat Dicleli'nin bu tip halktan yana mücadelesinden dolayı Kravatsızlar[100][101] olarak bilinen ve partinin halkı temsil eden delegeleri, hem Cumhuriyet Senatosu'na Senatör adayı, hem de Cumhuriyet Halk Partisi'nin İstanbul İl Başkanı adayı olarak Vedat Dicleli'yi gösterdi.[102][103] Kravatsızlar Vedat Dicleli'yi seçtirmekte başarısız olsalar da, Cumhuriyet Halk Partisi meclisine en azından Vedat Dicleli ve Başbakan Bülent Ecevit'in seçilmesini başardılar.[104][105] Vedat Dicleli'nin Cumhuriyet Halk Partisi'ni merkez sola kaydırma uğraşından dolayı zaman zaman arası Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ile açıldı,[106] ama Vedat Dicleli'nin çabaları sayesinde en sonunda Cumhurbaşkanı İsmet İnönü partiyi ortanın soluna çekmeye razı oldu.[89][90] Cumhurbaşkanı İsmet İnönü Vedat Dicleli ile bu tip bazen anlaşamadıkları konular olsa da, önemli vazifelerle görevlendirmeye devam etti. Bu hususta Marshall Planı'ndan istifade edebilmek için Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ve Vedat Dicleli Türkiye'yi temsilen 21 Ekim 1949 da Amerika Birleşik Devletleri ile müzakerede bulundular ve 10 Kasım 1949 da antlaşma Vedat Dicleli'ninde imzasıyla yasa olarak yürürlüğe girdi.[107][108][109][110] Cumhurbaşkanı İsmet İnönü Vedat Dicleli'ye artan güveninden dolayı 1954 Türkiye genel seçimlerinde iki farklı ilden Cumhuriyet Halk Partisi milletvekili adayı olarak Vedat Dicleli'yi Başbakan Nihat Erim, Orgeneral Şahap Gürler ve kendisi de dahil olmak üzere aday gösterdi.[111][112] 1950 Türkiye genel seçimlerinde Muğla'da diğer Cumhuriyet Halk Partisi adaylarıyla beraber 39.6% oy aldı ama görevli devlet memurları seçim sırasında Muğla'da Demokrat Parti lehine işlere karıştığı için seçim sonucuna fesat karıştı.[113][114] 1951 milletvekili ara seçiminde Cumhuriyet Halk Partisi'nin Muğla milletvekili tek adayı olarak giren Vedat Dicleli seçimi iki oy farkla 50.01% kazandığı halde, iktidardaki Demokrat Parti 49.99% oy alan kendi adayı Natık Poyrazoğlu'nu milletvekili yaptı ve üst üste ikinci kez Demokrat Parti milletvekili seçimlerine fesat karıştırdı.[115][116][117] Son kez 1954 Türkiye genel seçimlerinde Muğla'da Başbakan Tansu Çiller'in babası Necati Çiller ve dört başka Cumhuriyet Halk Partisi adaylarıyla beraber 38.9% oy aldı.[113][114][118][119][120] Aday gösterildiği ikinci il Diyarbakır'daysa diğer Cumhuriyet Halk Partisi adaylarıyla beraber 34.4% oy topladı.[121] 1950 Türkiye genel seçimlerindeyse Vedat Dicleli, kayınbiraderi İçişleri Bakanı Vefik Pirinççioğlu, Ekonomi Bakanı Cavit Ekin ve dört başka Cumhuriyet Halk Partisi adaylarıyla beraber 46.5% oy aldı.[122][123]

Vedat Dicleli'nin demokratik ideallerini koruma prensibi onun 1961 de kurulan TBMM Temsilciler Meclisi'ne Cumhuriyet Halk Partili olarak seçilmesini sağladı, bu sayede hem mecliste hem de hükûmetin yaz aylarında kendisinin de Asbaşkanı olduğu Büyükada Anadolu Kulübü'nde vakit geçirmesinden yararlanarak Cumhurbaşkanı ve Genelkurmay Başkanı Cemal Gürsel ve Genelkurmay Asbaşkanı Refik Tulga'yi demokratik yeni bir anayasayı desteklemeleri için sürekli telkin etti.[75][124][125][126][127]

Spor hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Politik hayatındaki adaletli tavrı, spor camiasında bilinmektedir. Galatasaray futbol takımı 1963 - 1965 yılları arasında 5 yıl ligi ve kupayı kazanamayınca,[128] Galatasaray Spor Kulübü içerisinde farklı muhalif gruplar oluştu. Bu muhalif gruplara eşit mesafede davranıp tarafsız kalarak Galatasaray Spor Kulübü'nü yönetebilecek ancak iki kişinin adı geçer. Bu şahıslar Galatasaray Spor Kulübü'nün Başkanı Alp Yalman'ın babası Mustafa Vacit Yalman,[129][130] ve Vedat Dicleli'dir.[131] Vedat Bey Galatasaray Spor Kulübü'nün Asbaşkanlığını yaptığı yıl (3 Şubat 1973 - 13 Şubat 1974) Galatasaray futbol takımı Brian Birch'ın yönetiminde lig ve kupa şampiyonu olur.[128][132]

Aile hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Süleyman Nazif, Ziya Gökalp ve Cahit Sıtkı Tarancı'nın akrabası olur.[133][134] Babası Yarbay Mehmet Mihri Bey, annesi Nedime Hanım'dır. Mehmet Sina ve Gaye adli iki çocuk babasıydı. Aynı zamanda Diyarbakır Ticaret Borsası Başkanı Sedat Dicleli,[135] ağabeyidir.[136][137] Eşi Kadriye Pirinççioğlu'nun babası Bayındırlık Bakanı Feyzi Pirinççioğlu'dur. Vedat Dicleli'nin dört kayınbiraderi vardı.[138] Bunlardan bir tanesi İçişleri Bakanı Vefik Pirinççioğlu'dur.[19][139][140][141][142] Diğer bir kayınbiraderi Cumhuriyet gazetesi yazarı Fethi Pirinçcioğlu'dur.[30][138][143][144][145]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "TBMM Albümü 1. Cilt (1920-1950)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Kasım 2021. 
  2. ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 14 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2019. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 30 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Mayıs 2019. 
  4. ^ a b c "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 18 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Mayıs 2019. 
  5. ^ http://www.gsmezunlari.com/Soyadi.asp?Soyadi=D[ölü/kırık bağlantı]
  6. ^ http://earsiv.sehir.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11498/5904/001504827006.pdf?sequence=1[ölü/kırık bağlantı]
  7. ^ http://earsiv.sehir.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11498/19339/001583821010.pdf?sequence=1&isAllowed=y[ölü/kırık bağlantı]
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2019. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Mayıs 2019. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 4 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Haziran 2019. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2019. 
  12. ^ https://db-prod-bcul.unil.ch/dbbcu/theses/notice.php?Num=2691[ölü/kırık bağlantı]
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2019. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2019. 
  15. ^ https://copac.jisc.ac.uk/id/1949007?style=html[ölü/kırık bağlantı]
  16. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 14 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Mayıs 2019. 
  17. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 14 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Mayıs 2019. 
  18. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 4 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Temmuz 2019. 
  19. ^ a b "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 21 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Mart 2019. 
  20. ^ a b c http://www.oktayaras.com/vedat-dicleli/tr/29737
  21. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2019. 
  22. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2019. 
  23. ^ https://ipfs.io/ipfs/QmT5NvUtoM5nWFfrQdVrFtvGfKFmG7AHE8P34isapyhCxX/wiki/%C4%B0stanbul_%C4%B0ktisadi_ve_Ticari_%C4%B0limler_Akademisi.html
  24. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2019. 
  25. ^ http://sbedergi.erciyes.edu.tr/sayi_8/%C4%B0ktisat%20ve%C4%B0ktisadi%20D%C3%BC%C5%9F%C3%BCnce%20Tarihi%20%C3%9Czerine%20Bir%20Bibliyo%C4%9Frafya%20Denemesi%20-%20Ar%C5%9F.G%C3%B6r.%20Aytekin%20ALTIPARMAK.pdf[ölü/kırık bağlantı]
  26. ^ https://kutuphane.tbmm.gov.tr/cgi-bin/koha/opac-detail.pl?biblionumber=132991&query_desc=an%2Cphr%3A%20511191[ölü/kırık bağlantı]
  27. ^ http://88.248.169.196/web/catalog/info.php?idx=68220&idt=3[ölü/kırık bağlantı]
  28. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2019. 
  29. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2019. 
  30. ^ a b http://gazeteler.ankara.edu.tr/dergiler/62/1614/23380.pdf
  31. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 7 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Haziran 2019. 
  32. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 27 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Haziran 2019. 
  33. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2019. 
  34. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 27 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Haziran 2019. 
  35. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 27 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Haziran 2019. 
  36. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2019. 
  37. ^ https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d08/c023/tbmm08023032.pdf
  38. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019. 
  39. ^ a b https://issuu.com/blackauge/docs/tek_partiden___ok_partiye_1944_-195
  40. ^ https://media.turuz.com/Turkologi/2017/2104-Menderes_Donemi-Abdurrahman_Dilipak-1990-283s.pdf
  41. ^ https://dergipark.org.tr/download/article-file/20500
  42. ^ https://dergipark.org.tr/download/article-file/73899
  43. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2019. 
  44. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Mayıs 2019. 
  45. ^ http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/7223.pdf
  46. ^ https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/td_v2.goruntule?sayfa_no_ilk=1012&sayfa_no_son=1016&sayfa_no=1010&v_meclis=1&v_donem=8&v_yasama_yili=&v_cilt=19&v_birlesim=095
  47. ^ https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/td_v2.goruntule?sayfa_no_ilk=1012&sayfa_no_son=1016&sayfa_no=1011&v_meclis=1&v_donem=8&v_yasama_yili=&v_cilt=19&v_birlesim=095
  48. ^ https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/td_v2.goruntule?sayfa_no_ilk=1012&sayfa_no_son=1016&sayfa_no=1012&v_meclis=1&v_donem=8&v_yasama_yili=&v_cilt=19&v_birlesim=095
  49. ^ https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/td_v2.goruntule?sayfa_no_ilk=1012&sayfa_no_son=1016&sayfa_no=1013&v_meclis=1&v_donem=8&v_yasama_yili=&v_cilt=19&v_birlesim=095
  50. ^ https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/td_v2.goruntule?sayfa_no_ilk=1012&sayfa_no_son=1016&sayfa_no=1014&v_meclis=1&v_donem=8&v_yasama_yili=&v_cilt=19&v_birlesim=095
  51. ^ https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/td_v2.goruntule?sayfa_no_ilk=1012&sayfa_no_son=1016&sayfa_no=1015&v_meclis=1&v_donem=8&v_yasama_yili=&v_cilt=19&v_birlesim=095
  52. ^ https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/td_v2.goruntule?sayfa_no_ilk=1012&sayfa_no_son=1016&sayfa_no=1016&v_meclis=1&v_donem=8&v_yasama_yili=&v_cilt=19&v_birlesim=095
  53. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2019. 
  54. ^ https://www.academia.edu/4578178/27_mayis_raporu
  55. ^ https://www.ulusaltezmerkezi.net/1939-1950-arasinda-turkiyedeki-sosyo-ekonomik-durumun-cok-partili-hayata-etkileri-the-impacts-of-socio-economic-stiutaion/[ölü/kırık bağlantı]
  56. ^ http://acikerisim.istanbul.edu.tr/bitstream/handle/123456789/26223/41429.pdf?sequence=1&isAllowed=y[ölü/kırık bağlantı]
  57. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 25 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Mayıs 2019. 
  58. ^ https://issuu.com/blackauge/docs/1245-yillarin_ichinden-abidin_nesim
  59. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019. 
  60. ^ http://acikerisim.istanbul.edu.tr/bitstream/handle/123456789/27077/47803.pdf?sequence=1&isAllowed=y[ölü/kırık bağlantı]
  61. ^ https://core.ac.uk/download/pdf/80959110.pdf
  62. ^ http://docplayer.biz.tr/12135510-Pecya-kendi-aramizda-metin-toker-sevgili-akis-okuyuculari-b-haftalik-aktualite-mecmuasi-yusuf-ziya-ademhan-turhan.html
  63. ^ http://www.inonuvakfi.com/akis/1958_232.pdf
  64. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 15 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019. 
  65. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 25 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Mayıs 2019. 
  66. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 17 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Haziran 2019. 
  67. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2019. 
  68. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2019. 
  69. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2019. 
  70. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 6 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Haziran 2019. 
  71. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 6 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Haziran 2019. 
  72. ^ http://www.uidergisi.com.tr/wp-content/uploads/2016/06/41_4.pdf[ölü/kırık bağlantı]
  73. ^ https://www.researchgate.net/publication/332391155_1948-1960_Doneminde_Turkiye'de_Avrupacilik_Avrupa_Birligi_Arsiv_Belgelerine_Gore_Bir_Degerlendirme
  74. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2019. 
  75. ^ a b "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2019. 
  76. ^ http://evrak.cm.gov.nc.tr/siteler/gazeteler/hursoz/1948/Kas%C4%B1m/07Kas%C4%B1m1948Hursoz.pdf?Mobile=1&Source=%2Fsiteler%2Fgazeteler%2Fhursoz%2F_layouts%2Fmobile%2Fview.aspx%3FList%3D69b14f82-217e-446f-b460-0c3f713758c7%26View%3D1104fad7-bccf-415b-8c41-a46b78e15a66%26RootFolder%3D%252Fsiteler%252Fgazeteler%252Fhursoz%252F1948%252FKas%25C4%25B1m%26ViewMode%3DDetail%26CurrentPage%3D1
  77. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2019. 
  78. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2019. 
  79. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 7 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Haziran 2019. 
  80. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2019. 
  81. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2019. 
  82. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2019. 
  83. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 8 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Haziran 2019. 
  84. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 22 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019. 
  85. ^ http://ataturkilkeleri.deu.edu.tr/ai/uploaded_files/file/dergi%2025/05_Hakan_Uzun.pdf[ölü/kırık bağlantı]
  86. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 25 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Mayıs 2019. 
  87. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2019. 
  88. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 17 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Mayıs 2019. 
  89. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 17 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2019. 
  90. ^ a b https://www.goodreads.com/book/show/27505130-osmanl-dan-g-n-m-ze-t-rkiye-de-siyasal-hayat
  91. ^ http://acikerisim.aku.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11630/3479/%C4%B0smet_%C3%96zadam_tez.pdf.pdf?sequence=1&isAllowed=y
  92. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2019. 
  93. ^ https://dergipark.org.tr/download/article-file/389281
  94. ^ https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/td_v2.goruntule?sayfa_no_ilk=295&sayfa_no_son=297&sayfa_no=295&v_meclis=1&v_donem=8&v_yasama_yili=&v_cilt=4&v_birlesim=047
  95. ^ https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/td_v2.goruntule?sayfa_no_ilk=295&sayfa_no_son=297&sayfa_no=296&v_meclis=1&v_donem=8&v_yasama_yili=&v_cilt=4&v_birlesim=047
  96. ^ https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/td_v2.goruntule?sayfa_no_ilk=295&sayfa_no_son=297&sayfa_no=297&v_meclis=1&v_donem=8&v_yasama_yili=&v_cilt=4&v_birlesim=047
  97. ^ http://sendika63.org/2016/03/yeni-baskisiyla-yeniden-turkiyede-isci-hareketi-1908-1984-335191/
  98. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2019. 
  99. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 4 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Haziran 2019. 
  100. ^ https://www.dunyabulteni.net/hizipci-memur-partisi-chp-makale,13589.html[ölü/kırık bağlantı]
  101. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2019. 
  102. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 15 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Mayıs 2019. 
  103. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2019. 
  104. ^ https://www.academia.edu/37025434/%C4%B0zmir_Ara%C5%9Ft%C4%B1rmalar%C4%B1_Dergisi_8._Say%C4%B1s%C4%B1
  105. ^ http://acikerisim.istanbul.edu.tr/bitstream/handle/123456789/31369/49769.pdf?sequence=1&isAllowed=y[ölü/kırık bağlantı]
  106. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 15 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Mayıs 2019. 
  107. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 25 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Mayıs 2019. 
  108. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 25 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Mayıs 2019. 
  109. ^ http://evrak.cm.gov.nc.tr/siteler/gazeteler/hursoz/1949/Ekim/22Ekim1949-Hursoz.pdf?Mobile=1&Source=%2Fsiteler%2Fgazeteler%2Fhursoz%2F%5Flayouts%2Fmobile%2Fview%2Easpx%3FList%3D5906a6a7%2De725%2D4534%2D9189%2D760b9d0dcf3f%26View%3D7aefb21d%2Dfcd7%2D4f1d%2D8e44%2D669df7c3e774%26RootFolder%3D%252Fsiteler%252Fgazeteler%252Fhursoz%252F1949%252FEkim%26CurrentPage%3D1
  110. ^ http://evrak.cm.gov.nc.tr/siteler/gazeteler/hursoz/1949/Eyl%C3%BCl/23Eylul1949-Hursoz.pdf?Mobile=1&Source=%2Fsiteler%2Fgazeteler%2Fhursoz%2F_layouts%2Fmobile%2Fview.aspx%3FList%3D5906a6a7-e725-4534-9189-760b9d0dcf3f%26View%3D7aefb21d-fcd7-4f1d-8e44-669df7c3e774%26RootFolder%3D%252Fsiteler%252Fgazeteler%252Fhursoz%252F1949%252FEyl%25C3%25BCl%26CurrentPage%3D1
  111. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2019. 
  112. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2019. 
  113. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 28 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2019. 
  114. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 28 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2019. 
  115. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 28 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Mayıs 2019. 
  116. ^ https://archive.org/stream/28809/55398_djvu.txt
  117. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2019. 
  118. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2019. 
  119. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2019. 
  120. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 7 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Haziran 2019. 
  121. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2019. 
  122. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 28 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Mayıs 2019. 
  123. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2019. 
  124. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 27 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Mayıs 2019. 
  125. ^ http://www.inonuvakfi.com/akis/1960_312.pdf
  126. ^ https://www.yenisafak.com/yenisafakpazar/anadolu-boyle-bir-kulubu-gormedi-basbakan-baskan-bakanlar-uye-10088
  127. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2019. 
  128. ^ a b Süper Lig şampiyonları listesi
  129. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2019. 
  130. ^ http://earsiv.sehir.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11498/27097/001514645006.pdf?sequence=1&isAllowed=y[ölü/kırık bağlantı]
  131. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2019. 
  132. ^ https://forum.donanimhaber.com/galatasaray-imizin-sanli-tarihi--12167445-2
  133. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2019. 
  134. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2019. 
  135. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 28 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Mayıs 2019. 
  136. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2019. 
  137. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2019. 
  138. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 29 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2019. 
  139. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2019. 
  140. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 27 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Mart 2019. 
  141. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2019. 
  142. ^ http://sandal-dergisi.blogspot.com/2006/12/milliyetiliin-sistematikletirilmesi.html
  143. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2019. 
  144. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2019. 
  145. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2019. 
Siyasi görevi
Önce gelen:
Cemil Said Barlas 		Türkiye Ekonomi ve Ticaret Bakanı
7 Haziran 1949 - 22 Mayıs 1950 		Sonra gelen:
Zühtü Hilmi Velibeşe
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Vedat_Dicleli&oldid=33919046" sayfasından alınmıştır