Trachenberg Planı

Trachenberg Planı, Altıncı Koalisyon Savaşı sırasında Alman Harekatı'nda Müttefikler tarafından oluşturulan ve adını Trachenberg Sarayında (günümüzde Żmigród Kalesi) düzenlenen ve ismini konferanstan alan bir stratejidir. Plan, Fransız imparatoru I. Napolyon ile, imparatorun savaştaki artık efsanevi kahramanlığından duyulan korkudan kaynaklanan doğrudan çatışmadan kaçınmayı savundu. Sonuç olarak Müttefikler, Napolyon'un mareşalleri ve generalleriyle ayrı ayrı çatışmaya girmeyi ve onları yenmeyi planladılar. Böylece Napolyon'un ezici bir güç oluşturma fırsatı vermeden ordusunu zayıflatmayı planladılar.^[1] Karar; Lützen Muharebesi, Bautzen Muharebesi ve Dresden Muharebesi'nde Napolyon'un Müttefikleri bir dizi yenilgiye uğratmasından sonra verildi. Plan başarılı oldu ve Müttefiklerin önemli bir sayısal avantaja sahip olduğu Leipzig Muharebesi'nde Napolyon ağır bir şekilde mağlup edildi ve Fransa Almanya'dan Ren'e geri sürüldü.^[2]

Napolyon, emrinde esasen yalnızca yeni askere alınmış ve yetersiz eğitimli birliklere sahip olmasına rağmen, 1813'ün ilk yarısında koalisyon birliklerini özellikle Lützen Muharebesi, Großgörschen Muharebesi ve 1813 Bautzen Muharebesinde yenmeyi başarmıştı. Haziran ayının başında, müttefiklerin yenilgileri, Napolyon'un askeri yeteneğine hâlâ büyük saygı ve diğer Alman devletleri ile Napolyon'un belirsiz tavrı, Pläswitz Ateşkesi için zemin oluşturdu. Ateşkes sırasında, Avusturya diplomasisi Prag Barış Kongresi gibi yollarla bir Avrupa barışına aracılık etmeye çalıştı. Napolyon barış tekliflerini kabul etmeyince Avusturya, Rus-Prusya-İsveç ittifakına katıldı. 12 Temmuz 1813'te, koalisyon birlikleri için etkili bir ortak strateji geliştirmek için Prusya'nın Trachenberg Kalesi'nde bir konferans düzenlendi. Prusya Kralı III. Friedrich Wilhelm, Rusya Çarı I. Aleksandr ve İsveç veliahtı Bernadotte, Trachenberg Planı üzerinde anlaştılar.^[3]

Plan, son iki yılda Rus generaller Karl Wilhelm von Toll, Barclay de Tolly ve eski Fransız General ve Napolyon'un eski rakibi Jean Victor Moreau gibi adamlar tarafından geliştirilen bir dizi planın sentezinden oluşuyordu. Trachenberg Protokolü ile bilinen bu plana ek olarak İsveç veliahtı Bernadotte ve Altıncı Koalisyon'un Avusturya genelkurmay başkanı Radetzky tarafından yaratılan Reichenbach Planı'da sonradan bu planın son şeklini vermiştir.

Bernadotte, Napolyon'un Rusya seferi sırasında Rus Çarı I. Aleksandr'a Fransız işgalinin nasıl yenileceği konusunda çok sayıda askeri tavsiyede bulundu ve Ruslar tarafından kullanılmış olan bazı teori ve stratejilerinin başarılı pratik sonuçlarını da görebildi.^[4] Bernadotte, sonraki yıl stratejilerini geliştirdi, onları Kuzey Almanya'nın olası harekât sahasına uyguladı ve 9-12 Temmuz 1813'te Pläswitz Ateşkesi sırasında düzenlenen Trachenberg Konferansı'nda I. Aleksandr ve III. Friedrich Wilhelm'e sundu. Müttefik hükümdarlar, genel Koalisyon savaş planının temeli olarak moral bozukluğu yaşayan koalisyon ortaklarını motive edebilmek için gerekli çeşitli politika mülahazalarını da hesaba katarak Bernadotte'ün önerilerini kabul ettiler. Bu arada, Radetzky ve Avusturyalılar, 12 Ağustos 1813'e kadar Altıncı Koalisyona resmi olarak katılmamalarına rağmen, Alman Harekatının Saksonya ve Kuzeydoğu Almanya ayağında gerçekleşmesi öngörülen ve Alman Harekatının nihai bir belirleyici savaşın olduğu varsayılan savaşa dayanarak kendi savaş planlarını geliştiriyorlardı. Hem Bernadotte hem de Avusturyalılar tarafından geliştirilen planlar birleştirilerek Trachenberg Planına son şekil verilmiş oldu.

Plan, üç ordunun kurulmasını gerektiriyordu. Müttefiklere katılan Avusturya'yı göz önünde bulundurarak, ana ordu Bohemya'dan hareket edecekti. Müttefiklerin Bohemya'dan hareket edecek olan orduya katılımı sayesinde bu ordu gerekli güce gelecekti. Ana ordu 250.000 kişiden oluşacaktı. Komutan Karl Philipp zu Schwarzenberg'di. Genelkurmay Başkanı Radetzky idi. Ordu ayrıca II. Franz, III. Friedrich Wilhelm ve I. Aleksandr'ı da içeriyordu.

Bernadotte komutasında bir Kuzey Ordusu vardı. Kuzey Ordusu; İsveç birlikleri ve General Bülow ve Tauentzien komutasındaki iki Prusya kolordusundan oluşuyordu. Ferdinand von Wintzingerode komutasında bir Rus birliği de vardı. Toplamda bu ordu 127.000 askere ulaştı.

Genelkurmay başkanı August Neidhardt von Gneisenau ile Gebhard Leberecht von Blücher komutasındaki Silezya ordusu ile Ludwig Yorck von Wartenburg komutasındaki bir Prusya ordusundan ve üç Rus birliğinden oluşan Silezya ordusu, yaklaşık 104.000 askerden oluşluyordu.

Plan, Napolyon'un ana ordusundan kaçınmak ve önce daha küçük birliklere saldırmaktı. Üç ordudan biri karşı ana kuvvet tarafından saldırıya uğrar uğramaz geri çekilmelidir. Öte yandan, diğer iki ordu ilerlemeli ve düşmana saldırmalıdır. Müttefikler, Rus yedek kuvvetlerinin ana saldırıyı başlatmak için müdahale etmesini beklemek istediklerinden, plan savunma amaçlıydı. Amaç Napolyon'u üstün bir güçle yenmekti.^[5]

Fransız ordusunu tek tek yok etme planı başarılı oldu. Kuzey Ordusu, Großbeeren Muharebesi'nde hakimiyetini kurdu. Ana ordu Kulm Muharebesi'nde galip geldi. Silezya Ordusu, Katzbach Muharebesi'nde galip geldi. Mareşal Michel Ney'in Berlin'de ilerleme girişimi Dennewitz Muharebesi'nde başarısız oldu. Nihayetinde bu, Napolyon'un Leipzig yakınlarında kuşatılmasına ve Müttefiklerin Leipzig yakınlarındaki muharebede'de zafer kazanmasına yol açtı.