Tahliye Günü (Suriye)
| Tahliye Günü عيد الجلاء | |
|---|---|
 Suriye'nin Deyrizor kenti halkı Fransa'dan bağımsızlıklarını kutluyor, 1946. | |
| Kutlayanlar | Suriyeliler |
| Türü | Ulusal |
| Önemi | Son Fransız askerinin tahliyesi ve Suriye'nin bağımsızlığının ilanı |
| Tarih | 17 Nisan[1][2] |
| Törenler | Geçit törenleri, çiçekler |
| Sıklık | Yıllık |
Tahliye Günü (Arapça: عيد الجلاء, romanize: ʿīd al-jalāʾ),[3][4] Suriye'nin 1941'de tam bağımsızlığını ilan etmesinin ardından 17 Nisan 1946'da Suriye'deki Fransız Mandası'nın sonu ve son Fransız askerinin tahliyesini anmak için kutlanan Suriye'nin ulusal günüdür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Osmanlı İmparatorluğu birkaç yeni ulusa bölünerek modern Arap dünyasını ve Türkiye Cumhuriyeti'ni yarattı. Fransa, Birleşik Krallık ve Rusya arasında 1916 yılında imzalanan Sykes-Picot Anlaşması'nın ardından Milletler Cemiyeti 1923 yılında Fransa'ya bugünkü Suriye ve Lübnan üzerinde manda yetkisi verdi.[5]
Fransa, kısmen Suriye'deki mezhepsel yapıya dayanarak bölgeyi altı devlete böldü. Ancak Suriye'deki mezheplerin neredeyse tamamı Fransız mandasına ve onun yarattığı bölünmeye düşmanca yaklaşıyordu. Bunun en iyi göstergesi, Fransızların Suriye devletlerinde karşılaştığı, 1925 Hama Ayaklanması da dahil olmak üzere çok sayıda isyandı.[6] 1936'nın ilkbaharında elli gün süren genel grev ülkeyi felç etti ve kısmen Fransız hükûmetini Ulusal Blok ile Fransa-Suriye Bağımsızlık Antlaşması'nı müzakere etmeye zorladı.[7] Ancak Fransızlar antlaşmanın 1936 sonbaharında imzalanmasının ardından hemen geri çekilmedi.
II. Dünya Savaşı sırasında 1940 yılında Fransa'nın düşmesiyle birlikte Suriye, İngilizler ve Özgür Fransa Temmuz 1941'de ülkeyi işgal edene kadar Vichy Hükûmeti'nin kontrolü altına girdi. Suriye 1941'de bağımsızlığını ilan etti ancak 1 Ocak 1944'e kadar bağımsız bir cumhuriyet olarak tanınmadı. Sir Winston Churchill tarafından yetkilendirilen İngiliz istilasının tetiklediği 1945 Levant Krizi'nin ortaya çıkmasıyla Fransızlar 17 Nisan 1946'da son birliklerini de tahliye etti.[8] Fransız rejimi 1946'da Kutsal Cuma olan 18 Nisan'da ayrılmayı önermişti, ancak Suriyeli yetkililer Hristiyan bayramında tören düzenlemekten kaçınmak için biraz daha erken bir tarihi tercih etti.[9]
Suriye İç Savaşı'nın devam ettiği 2018 yılında, Duma'daki kimyasal saldırıdan ve ABD, Birleşik Krallık ve Fransa tarafından gerçekleştirilen misilleme askeri saldırılarından sadece birkaç gün sonra Şam'daki Emevi Meydanı'nda düzenlenen Tahliye Günü anma etkinliklerine Suriye bayrakları taşıyan binlerce kişi katıldı.[10]
2021 yılı itibarıyla Tahliye Günü, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi tarafından da kutlanmaktadır.[2]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Edward Ziter (2014). Political Performance in Syria: From the Six-Day War to the Syrian Uprising. Springer. s. 9. ISBN 9781137358981. 26 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2022.
- ^ a b "AANES declare April 17 an official day –off - ANHA". www.hawarnews.com (İngilizce). Hawar News Agency. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2021.
- ^ Kwong, Jessica (17 Nisan 2018). "How did Syria get its independence? Facts on Syrian Independence Day". Newsweek (İngilizce). 26 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2022.
The holiday is referred to as Jalaa Day and translates to Evacuation Day or Clearance Day
- ^ "On Independence Day, A Subdued Syrian Capital". NPR.org (İngilizce). 17 Nisan 2013. 16 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2021.
April 17 is called Jalaa Day, which translates to Clearance Day, a reference to the last French soldier vacating Syrian soil.
- ^ Tarek Osman (13 Aralık 2013). "Why border lines drawn with a ruler in WW1 still rock the Middle East". BBC. 2 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2014.
- ^ "Syria: The French mandate". Encyclopædia Britannica. 11 Kasım 2013. 13 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2014.
- ^ Moubayed, Sami M. (2006). Steel & Silk: Men and Women who Shaped Syria 1900-2000 (İngilizce). Cune Press. s. 170. ISBN 978-1-885942-40-1. 26 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2021.
- ^ "Syria profile". BBC. 19 Mart 2014. 18 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2014.
- ^ Jansen, Michael (18 Nisan 2014). "Syria marks 'evacuation day' to the beat of mortars and the march of security forces". The Irish Times (İngilizce). 29 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2021.
April 17th is a day of complications and contradictions. The French colonial regime proposed the 18th, but in 1946, as now, the date fell on Good Friday so the Syrian nationalists decided it should be a day earlier to accommodate Christians. The holiday commemorates the departure of the last colonial soldier from Damascus. He was an Indian from a British regiment rather than a French trooper serving the sour mandatory power, which had wanted a dependent rather than an independent Syria.
- ^ Tidey, Alice (17 Nisan 2018). "Syria celebrates independence from France, days after Western military strikes" (İngilizce). Euronews. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2021.