Rusya'nın özerk okrugları
| Rusya'nın özerk okrugları | |
|---|---|
| Kategori | Federe devlet |
| Sayı | 4 |
| Nüfus | 41.434 (Nenets Özerk Okrugu) – 1,711,480 (Hantı-Mansi Özerk Okrugu) |
| Yüzölçüm | 177.000 km2 (Nenets Özerk Okrugu) - 750.000 km2 (Yamalo-Nenets Özerk Okrugu) |
| Yönetim | Okrug idaresi |
| Alt bölümler | Rayon, Selsovyet, Belediye ... |
Mevcut otonom okruglar
[değiştir | kaynağı değiştir]Rusya'nın özerk okrugları (Rusça: Автономные округа России) Rusya'yı teşkil eden 88[a] federe birimden 4'ünü ifade etmektedir.
Günümüzde, Rusya'daki otonom okrugları şunlardır:
- Çukotka Özerk Okrugu
- Hantı-Mansi Özerk Okrugu
- Nenets Özerk Okrugu
- Yamalo-Nenets Özerk Okrugu
Rusya'nın idari bölümleri Federal bölümler İdari bölümler Belediyesel bölümler Diğer Federal bölgeler Bayrak Harita İsim Lokal dillerdeki isimleri Yönetim merkezi Nüfus(2021)[1] Alan Kuruluş Çukotka Otonom Okrugu
Rusça: Чукотский Автономный Округ (Chukotskiy Avtonomny Okrug)
Çukçice: Чукоткакэн Aвтономныкэн Округ (Chukotkaken Avtonomnyken Okrug)Anadır
Rusça: Анадырь (Anadyr)
Çukçice: Кагыргын (Kagyrgyn)47.490 721.481 km2 (278.565 sq mi) 12 Ekim 1930 Hatnı- Mansi Otonom Okrugu
Rusça: Ханты-Мансийский Автономный Округ (Khanty-Mansiyskiy Avtonomny Okrug)
Hantıca: Хӑнты-Мансийской Aвтономной Округ (Ȟănty-Mansijskoj Avtonomnoj Okrug)
Mansice: Ханты-Мансийский Автономный Округ (Hanty-Mansijskij Avtonomnyj Okrug)Hantı-Mansiysk
Rusça: Ханты-Мансийск (Khanty-Mansiysk)
Hantıca: Ёмвоҷ (Yomvoḉ)
Mansice: Абга (Abga)1,532,243 534.801 km2 (206.488 sq mi) 12 Ekim 1930 150px alt= Nenetsya bayrağı Nenets Otonom Okrugu
Rusça: Ненецкий Автономный Округ (Nenetskiy Avtonomny Okrug)
Nenetsçe: Ненёцие Aвтономной Ӈокрук}} (Nenjocije Awtonomnoj Ŋokruk)Naryan-Mar
Rusça: Нарьян-Мар (Naryan-Mar)
Nenetsçe: Няръянa Mар (Nyar'yana Marq)42,090 176.810 km2 (68.267 sq mi) 15 Temmuz 1929 Yamalo-Nenets Otonom Okrugu
Rusça: Ямало-Ненецкий Автономный Округ (Yamalo-Nenetskiy Avtonomny Okrug)
Nenetsçe: Ямалы-Ненёцие Aвтономной Ӈокрук (Yamaly-Nenyotsiye Avtonomnoj Ŋokruk)Salehard
Rusça: Салехард (Salekhard)
Nenetsçe: Саляʼ Xарад (Salja’ Harad)522,904 769.250 km2 (297.009 sq mi) 12 Ekim 1930 Eski otonom okruglar
[değiştir | kaynağı değiştir]Bayrak Harita İsim Lokal dillerdeki isimleri Yönetim merkezi Nüfus Yüzölçümü Varolduğu yıllar Agin Buryat Otonom Okrugu Şablon:Dl (Aginskiy Buryatskiy Avtonomny Okrug)
Buryatça: Агын Буряадай Aвтономито Tойрог}} (Agyn Buryaaday Avtonomito Toyrog)Aginskoye
Rusça: Агинское (Aginskoye)
Buryatça: Ага (Aga)76,383 (2008) 19.592 km2 (7.565 sq mi) 1937–2008 Evenk Otonom Okrugu Rusça: Эвенкийский Автономный Округ (Evenkiyskiy Avtonomny Okrug)
Evenkice: Эведы Автомоды Округ}} (Ēvēde Avtōmōde Okrug)Tura
Rusça: Тура (Tura)
Evenkice: Typy}} (Turu)16,979 (2007) 763.197 km2 (294.672 sq mi) 1930–2007 Permyak Otonom Okrugu Rusça: Коми-Пермяцкий Автономный Округ (Komi-Permyatskiy Avtonomny Okrug)
Permyakça: Коми-Пермяцкöй Aвтономнöй Округ (Komi-Permjacköj Avtonomnöj Okrug)Kudımkar
Rusça: Кудымкар (Kudymkar)
Permyakça: Кудымкöр (Kudymkör)132,824 (2005) 32.770 km2 (12.653 sq mi) 1930–2005 Koryak Otonom Okrugu Rusça: Корякский Автономный Округ (Koryakskiy Avtonomny Okrug)
Koryakça: Чав’чываокруг (Čav’čyvaokrug)Palana
Rusça: Палана (Palana)
Koryakça: Пылылъын (Pylylʺyn)22,580 (2007) 292.600 km2 (112.973 sq mi) 1930–2007 Taymır Otonom Okrugu Rusça: Таймырский Автономный Округ (Taymyrskiy Avtonomny Okrug) Dudinka
Rusça: Дудинка (Dudinka)38,372 (2007) 879.929 km2 (339.742 sq mi) 1930–2007 Ust-Orda Buryat Otonom Okrugu Rusça: Усть-Ордынский Бурятский Автономный Округ (Ust’-Ordynskiy Avtonomny Okrug)
{Buryatça: Усть-Ордын Буряадай Aвтономито Tойрог (Ust’-Ordyn Buryaaday Avtonomito Toyrog)Ust-Ordınski
Rusça: Усть-Ордынский (Ust-Ordynsky)
Buryatça: Ордын Адаг (Ordyn Adag)134,320 (2008) 22.400 km2 (8.649 sq mi) 1937–2008 Yakın Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]1990 yılında Rusya Sosyal Federatif Sosyalist Cumhuriyetinde 10 adet otonom okrug bulunmaktaydı. 2005 ve 2008 yılları arasında itibari milletlerin(eng) nüfusun %30'unu teşkil ettiği 3 otonom okrug feshedildi. Bu tarihten sonraki süreçte 3 tane daha okrug feshedildi. 13 Mayıs 2020 tarihinde de Arhangelsk Oblastı ile Nenets Otonom Okrugu valileri birleşme planlarını ilan etti lakin kamuoyunun tepkisi üzerine süreç 2 Temmuz'da iptal edildi.[2][3][4]
Otonom on bölgenin 1990 hali ile 2008 yılı arasındaki farkın kıyası:
1990 yılındaki hali Ağustos 2008 yılındaki hali Agin Buryat Otonom Okrugu Zabaykalskiy Krayı bir parçası oldu Magadan Oblastı içinde Çukotka Otonom Okrugu Magadan oblastının artık tabi değil Krasnoyarsk Krayı içinde Evenk Otonom Okrugu Krasnoyarsk Krayı içinde bir olan Evenkiyski Bölgesi(eng) haline geldi Tümen Oblastı içinde Hantı-Mansi Otonom Okrugu bir değişim yok Permyak Otonom Okrugu şimdi Perm Krayındaki Komi-Permyak Okrugu oldu Kamçatka Oblastı içinde Koryak Otonom Okrugu şimdi Kamçatka Krayındaki Koryak Okrugu oldu Arkhangelsk Oblastı içinde Nenets Otonom Okrugu bir değişim yok Krasnoyarsk Krayı içinde Taymır Otonom Okrugu şimdi Krasnoyarsk Krayındaki Taymırski Dolgano-Nenetski Rayonu oldu İrkutsk Oblastı içinde Ust-Orda Buryat Otonom Okrugu şimdi İrkutsk Oblastındaki Ust-Orda Buryat Okrugu Tümen Oblastı içinde Yamalo-Nenets Otonom Okrugu bir değişim yok Bölgelerin etnik yapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]Autonomous Okrug İtibari millet(eng) Ruslar Diğer[5] year 1979 1989 2002 2010 1979 1989 2002 2010 1979 1989 2002 2010 Agin Buryat Otonom Okrugu[6] ▲52,2 ▲ 54,9 ▲ 62,5 ▲ 65,1 ▼42 ▼ 40,8 ▼ 35,1 ▼ 32,5 Permyak Otonom Okrugu[6] ▲61,6 ▼ 60,2 ▼ 59 ▼34,9 ▲ 36,1 ▲ 38,1 Koryak Otonom Okrugu (bütün yerliler)[6] 16,3 ▲ 16,45 ▲ 26,6 ▲30,3 62,9 ▼ 62 ▼ 50,5 ▼46,2 24,9 ▲ 40,5 ▲46,5 Nenets Otonom Okrugu (Komi) ▼12,8 ▼ 11,9 ▲ 18,6 18,6
▲66 ▼ 65,8 ▼ 62,4 ▲ 66,1 ▼11,1 ▼ 9,5 ▲ 10,8 ▼ 9 Taymır Otonom Okrugu (Dolgan and Nenets)[6] ▼9,6 ▼ 8,9 ▲ 13,8 ▲ 15,7 ▲68,9 ▼ 67,1 ▼ 58,6 ▼ 50,0 ▼5 ▼ 4,4 ▲ 7,6 ▲ 10,1 Ust-Orda Buryat Otonom Okrugu[6] ▲34,1 ▲ 36,3 ▲ 39,6 ▲39,8 ▼58,3 ▼ 56,5 ▼ 54,4 ▼ 54,2 Hantı-Mansi Otonom Okrugu ▼1,9 ▼ 0,9 ▲ 1,2 ▲ 1,3 ▼74,3 ▼ 66,3 ▼ 66 ▲ 68,1 ▼1,1 ▼ 0,5 ▲ 0,7 ▲ 0,8 Çukotka Otonom Okrugu (bütün yerliler) ▼8,1 ▼ 7,3 ▲ 23,4 ▲ 26,7 ▼68,6 ▼ 66,1 ▼ 51,8 ▲ 52,5 9,6 ▲ 30,8 ▲ 35,3 Evenk Otonom Okrugu[6] ▼20 ▼ 14,1 ▲ 21,5 ▲ 22,0 ▲62,5 ▲ 67,5 ▼ 61,9 ▼ 59,4 Yamalo-Nenets Otonom Okrugu (Nenets) ▼10,7 ▼ 4,2 ▲ 5,2 ▲ 5,9 ▲59,1 ▲ 59,2 ▼ 58,8 ▲ 61,7 ▼1,5 ▲ 1,7 ▲ 1,9 Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Ukrayna'nın eski topraklarının ilhak edildiği kısımlar haricinde 83 kısım
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- İngilizce Wikipedia'dan 30 Mayıs 2007 tarihli "Autonomous okrugs of Russia" 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ url=https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx 1 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ ""Catastrophic" economic situation prompts merger talks for Nenets AO and Arkhangelsk Oblast". The Independent Barents Observer (İngilizce). 2 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
- ^ "Глава НАО заявил об отказе от объединения с Архангельской областью". РБК (Rusça). 2 Temmuz 2020. 17 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
- ^ Times, The Moscow (13 Mayıs 2020). "Russian Regions to Become Single Federal Subject in Decade-First". The Moscow Times (İngilizce). 14 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
- ^ Are the people who are in parentheses next to the autonomous regions and the second-largest two-part Indigenous autonomous regions.
- ^ a b c d e f liquidated Autonomous okrug.
Rusya'daki yerleşim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
