Sanatlar
- Mayotte'deki geleneksel bir debaa dans festivalinden bir tefçi
- Paul Gauguin'in Laval Profili ile Natürmort adlı eseri, 1886
- Shakespeare'in Soneleri'nin, Thomas Thorpe tarafından yazılmış 1609 tarihli bir versiyonunun başlık sayfası
- Las Lajas Tapınağı, Nariño, Kolombiya
- Bir Bian Lian sanatçısı.
Sanatlar, insanların çok geniş bir yelpazedeki yaratıcı ifade, hikâye anlatımı ve kültürel katılım uygulamalarıdır. Son derece geniş bir medya yelpazesinde çeşitli ve çoğul düşünme, yapma ve olma kiplerini kapsarlar. Hem son derece dinamik hem de insan yaşamının karakteristik olarak sabit bir özelliği olarak, yenilikçi, stilize ve bazen karmaşık biçimlere dönüşmüşlerdir. Bu biçimler, genellikle belirli bir gelenek içinde, nesiller boyunca ve hatta medeniyetler arasında sürekli ve kasıtlı çalışma, eğitim ve/veya teorileştirme yoluyla elde edilir. Sanatlar, zaman ve mekan boyunca değerleri, izlenimleri, yargıları, fikirleri, vizyonları, manevi anlamları, yaşam kalıplarını ve deneyimleri aktarırken, insanların farklı sosyal, kültürel ve bireysel kimlikler geliştirmesini sağlayan bir araçtır.
Sanatların öne çıkan örnekleri aşağıdaki gibidir:
- görsel sanatlar (mimari, seramik, çizim, film yapımı, resim, fotoğrafçılık ve heykeltıraşlık),
- edebî sanatlar (kurgu, drama, şiir ve nesir),
- performans sanatları (dans, müzik ve tiyatro) ve
Nesneler, performanslar üretmek, kavrayışları ve deneyimleri aktarmak, yeni ortamlar ve alanlar inşa etmek için yetenek ve hayal gücünü kullanabilirler.
Sanatlar, yaygın, popüler veya gündelik uygulamalar olduğu kadar daha sofistike ve sistematik ya da kurumsallaşmış uygulamalarda da görülebilir. Ayrık ve bağımsız olabilecekleri gibi, çizgi romanlarda resimler ile yazılı kelimelerin birleşiminde görüldüğü üzere diğer sanat biçimleriyle birleşip iç içe geçebilirler. Sinematografide olduğu gibi, daha karmaşık bir sanat biçiminin belirli bir yönünü de geliştirebilir veya katkıda bulunabilirler. Tanımı gereği, sanatlar sürekli olarak yeniden tanımlanmaya açıktır. Örneğin, modern sanat uygulamaları, sanatın ve onun üretim, alımlama ve olasılık koşullarının maruz kalabileceği değişen sınırların, doğaçlamanın, deneylerin, düşünümsel doğanın, özeleştirinin ve sorgulamanın bir kanıtıdır.
Hem dikkat ve duyarlılık kapasitelerini geliştirmenin bir aracı olan hem de kendi içinde bir son barındıran sanatlar, aynı anda hem dünyaya bir tepki biçimi hem de tepkilerimizin ve değerli bulduğumuz hedeflerin veya arayışların dönüştürülmesinin bir yolu olabilir. Tarih öncesi mağara resimlerinden, antik ve çağdaş ritüel biçimlerine, günümüzdeki filmlere kadar sanat, birbirimizle ve dünyayla sürekli değişen ilişkilerimizi kaydetmeye, somutlaştırmaya ve korumaya hizmet etti.
Anlamı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Sanat ve Sanatlar terimlerinin tanımlarının birkaç olası anlamı vardır.[not 1] Sanat kelimesinin ilk anlamı "yapış biçimi"dir.[3] Sanatlar ise günümüzün en temel anlamıyla, insanlarda duyarlılık üreten belirli etkinlikler olarak tanımlanır.[4] Sanatlar, bilimi dahil etmeden yaratıcı ve hayal gücüne dayalı tüm etkinlikleri bir araya getirmek olarak da anılır.[5][6]
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Sanat sözcüğü, Türkçe'ye Arapça yapmak işi, yapmalık anlamına gelen san'at (صنعة) kelimesinden geçmiştir.[1] İngilizce'deki "art" terimiyse, Latince ars sözcüğünden gelir.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Kelime Kökeni, Kelimesinin Anlamı - Etimoloji". www.etimolojiturkce.com. 29 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2022.
- ^ "art (n.)". Online Etymology Dictionary. 14 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2022.
- ^ Valéry 1935, s. 683.
- ^ "Définition de l'art" [Definition of art] (Fransızca). Éditions Larousse. 31 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020.
- ^ "Art Definition: Meaning, Classification of Visual Arts". visual-arts-cork.com. 30 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020.
- ^ "The arts definition and meaning". Collins English Dictionary. 11 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020.
Bibliyografya
[değiştir | kaynağı değiştir]Kitaplar
- Chilvers, Ian (2004). The Oxford Dictionary of Art. 3rd. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-860476-1.
- Dal, Yong Jin (27 Temmuz 2016). Mobile Gaming in Asia: Politics, Culture and Emerging Technologies. Springer. ISBN 9789402408263. Erişim tarihi: 13 Şubat 2021.
- Donovan, Tristan (2010). Replay: The History of Video Games. East Sussex: Yellow Ant. ISBN 978-0-9565072-0-4. OCLC 639031262.
- Fraleigh, Sondra Horton (1987). Dance and the Lived Body: A Descriptive Aesthetics. Pittsburgh: University of Pittsburgh Press. ISBN 978-0-8229-7170-2.
- Gardner, Howard (1983). Frames of Mind: The Theory of Multiple Intelligences. New York: Basic Books. ISBN 978-0-465-02508-4.
- Griffiths, Devin C. (2013). Virtual Ascendance: Video Games and the Remaking of Reality. Lanham, Maryland: Rowman and Littlefield Publishers. ISBN 978-1-4422-1694-5. OCLC 843079344.
- Hemingway, Ernest (2003) [1932]. "1". Death in the Afternoon. 1st Scribner trade pbk. New York: Charles Scribner's Sons. ISBN 978-0-684-85922-4.
- Honderich, Ted, (Ed.) (2006). "Performing Arts". The Oxford Companion to Philosophy. Oxford University Press. doi:10.1093/acref/9780199264797.001.0001. ISBN 978-0-19-926479-7.
- Huntsman, Penny (28 Eylül 2015). Thinking About Art: A Thematic Guide to Art History. Chichester, West Sussex, UK: Wiley. ISBN 978-1-118-90517-3.
- Miller, Ann (2007). Reading bande dessinée : critical approaches to French-language comic strip. ISBN 978-1-84150-177-2.
- Goodwin, Noël; Halfyard, Janet (2011). "Choreography"
. Latham, Alison (Ed.). The Oxford Companion to Music. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-957903-7. 21 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2022.(abonelik gereklidir)
- Nettl, Bruno (2001). "Music"
- Oosterhu; Feireiss, Lukas (March 2006). The Architecture Co-laboratory: Game Set and Match II : on Computer Games, Advanced Geometries, and Digital Technologies. Delft: Delft University of Technology. s. 180. ISBN 9789059730366.
- Onions, Charles Talbut; Friedrichsen, George Washington Salisbury; Burchfield, Robert William (1991). The Oxford dictionary of English etymology. Oxford: at The Clarendon Press. ISBN 978-0-19-861112-7.
- Owen, Harold (2000). Music Theory Resource Book. Oxford and New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-511539-0.
- Ryynänen, Max (2020). On the Philosophy of Central European Art: The History of an Institution and Its Global Competitors (İngilizce). Lanham: Rowman & Littlefield. ISBN 978-1-79363-418-4. OCLC 1229134245. 31 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2021.
- Smith, Alexander (19 Kasım 2019). They Create Worlds: The Story of the People and Companies That Shaped the Video Game Industry, Vol. I: 1971-1982. CRC Press. ISBN 978-0-429-75261-2. 17 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2022.
- Steinbock, Dan; Wilson, Johnny L. (28 Ocak 2007). The Mobile Revolution. Kogan Page. ISBN 978-0-7494-4850-9.
- Wolf, Mark J. P. (16 Ağustos 2012). Encyclopedia of Video Games: The Culture, Technology, and Art of Gaming. Santa Barbara: Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-313-37936-9. OCLC 768800401.
Makaleler
- Apperley, Thomas H. (2006). "Genre and game studies" (PDF). Simulation & Gaming. 37 (1). ss. 6-23. doi:10.1177/1046878105282278. 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2013.
- LeWitt, Solomon (June 1967). "Paragraphs on Conceptual Art". Artforum (İngilizce). 5 (10). 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2020.
- Borowiecki, Karol J.; Prieto-Rodriguez, Juan (2013). "Video Games Playing: A substitute for cultural consumptions?". Journal of Cultural Economics. 39 (3). ss. 239-258. CiteSeerX 10.1.1.676.2381 $2. doi:10.1007/s10824-014-9229-y.
- Diedrich, Cajus G. (1 Nisan 2015). "'Neanderthal bone flutes': simply products of Ice Age spotted hyena scavenging activities on cave bear cubs in European cave bear dens". Open Science. 2 (4). s. 140022. Bibcode:2015RSOS....240022D. doi:10.1098/rsos.140022. PMC 4448875 $2. PMID 26064624.
- Parker, Felan (12 Aralık 2012). "An Art World for Artgames". Loading... 7 (11). ISSN 1923-2691. 26 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2017.
- Perry, Lincoln (Yaz 2014). "The Music of Painting". The American Scholar. 83 (3).
Çevrimiçi
- Barber, Bonnie (16 Ağustos 2012). "Professor Mary Flanagan Participates in White House Consortium". Darthmouth News. 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2020.
- Gibson, Ellie (24 Ocak 2006). "Games aren't art, says Kojima". Eurogamer. Gamer Network. 9 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2015.
- Marino-Nachison, David (7 Aralık 2014). "Ralph H. Baer, a father of video gaming, dies at 92". The Washington Post. 21 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2014.
- Nakamura, Yuki (23 Ocak 2019). "Peak Video Game? Top Analyst Sees Industry Slumping in 2019"
- St. Fleur, Nicholas (12 Eylül 2018). "Oldest Known Drawing by Human Hands Discovered in South African Cave". The New York Times. 14 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2020.
- Desai, Trex; DeSimone, Frank; Henig, Sarit (20 Aralık 2013). "The New Face of French Gastronomy – Knowledge@Wharton". knowledge.wharton.upenn.edu. Wharton School of the University of Pennsylvania. 12 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2018.
- "The Art of Video Games". SI.edu. Smithsonian American Art Museum. 10 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2015.
- "Conceptual art". Tate Glossary. 20 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2015.
- "FY 2012 Arts in Media Guidelines". Endow.gov. National Endowment for the Arts. 13 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2015.
- Harper, Douglas (2016). "Origin and meaning of architect by Online Etymology Dictionary". Online Etymology Dictionary. 19 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2016.
- Rowlands, Joseph; Landauer, Jeff (2001). "Esthetics". Importance of Philosophy. 16 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2016.
- Van Camp, Julie (22 Kasım 2006). "Congressional definition of 'the arts'". PHIL 361I: Philosophy of Art. California State University, Long Beach. 29 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2016.
- Valéry, Paul (1 Kasım 1935). "Notion générale de l'art" [General concept of art] (PDF). Nouvelle Revue Française (Fransızca). 24 (266). Paris: Éditions Gallimard. ss. 683-693. ISBN 978-2-07-239508-6. 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2020.
- "dance, n."
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Barron, Christina (29 Nisan 2012). "Museum exhibit asks: Is it art if you push 'start'?". The Washington Post. 4 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2013.
- Feynman, Richard (1985). QED: The Strange Theory of Light and Matter
. Princeton University Press. ISBN 978-0-691-02417-2.
- Kennicott, Philip (18 Mart 2012). "The Art of Video Games". The Washington Post. 4 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2013.
- Morley, Iain (2013). The Prehistory of Music: Human Evolution, Archaeology, and the Origins of Musicality. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-923408-0. 10 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2022.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Topic Dictionaries at Oxford Learner's Dictionaries.
- Definition of Art by Lexico.
