Konak Pier
 Konak Pier | |
 | |
| Eski ad(lar) | Fransız Gümrüğü |
|---|---|
| Genel bilgiler | |
| Durum | Etkin |
| Konum | Konak, İzmir, Türkiye |
| Koordinatlar | 38°25′22″K 27°07′47″D / 38.42278°K 27.12972°D |
| Tamamlanma | 1867 |
| Yenileme | 1996-2002 |
| Sahip | İzmir Büyükşehir Belediyesi[1] |
| Teknik ayrıntılar | |
| Yapı sistemi | Yığma |
| Tasarım ve inşaat | |
| Mimar(lar) | Gustave Eiffel |
| Diğer bilgiler | |
| Otopark | Var |
Konak Pier, 1867 yılında İzmir'de gümrük binası olarak kullanılmak üzere inşa edilmiş yapıdır. Binanın projesi Fransız mimar ve inşaat mühendisi Gustave Eiffel tarafından çizildiği düşünülmektedir.[2][3][4]
Bina Konak Meydanı'na yakın bir kıyıda inşaat edilmiştir. Yapı yığma taş yöntemiyle inşaat edilip dış sıvayla kaplanmıştır. Çatı dizaynı için ise destek sistemi kullanılmıştır. Önceleri bina gümrük binası olarak kullanılsa da 1960'larda balık haline dönüştürülmüştür ve 1987 yılına kadar bu işlevini sürdürmüştür.[5] 1990'ların ilk yarısında ESHOT tarafından ofis olarak kullanılmıştır.[6] 1996-2002 yılları arasında yapılan restorasyon düzenlemeleriyle Konak Pier bugünkü görüntüsüne ve alışveriş merkezi olan işlevine kavuşmuştur.[7]
Bağlamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Binanın çevresindeki endüstriyel binalar ve gelişimler sayesinde bağlamı kentsel bağlam olarak adlandırılabilir. Yapı iki tane şehir simgesi olan Konak Meydanı ve İzmir Saat Kulesi'ne yakın bir yerde bulunmaktadır. Önceleri bina gümrük binası olarak kullanılırken yapı bütün Avrupa ihraçlarının yapıldığı rıhtımın yakınında bulunmaktaydı. Bugün Konak Pier bir şehir simgesi olarak İzmir'le bağdaştırılmaktadır. Bina eski yapısının ve modern çelik konstrüksiyonun birleşmesiyle ve bulunduğu çevrenin hem modern hem de tarihî yapısıyla bir zıtlık yaratmaktadır. Bina incelendiğinde, Birinci Kordon'u gören cephenin en önemli ve en çok dekoratif özellikleri barındıran cephe olduğu görülmektedir. Bina birkaç giriş barındırmaktadır. Biri güney cephesindeki ana giriş ikincisi doğu cephesindeki yay köprüsünü gören diğer giriştir.
Biçimsel özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]
Binanın planı prizmatik şekillerin birleşimi olarak görülebilir. Uzun ve dikdörtgensel bölüm eski restore edilmiş bölümdür. Kareye benzetebileceğimiz diğer bölüm ise daha sonradan eklenmiş, çelik konstrüksiyon olan ve içinde mağazaları barındıran alandır. İki bölümde iç mekân dizaynı ve çatı tipi olarak benzerlikler taşımaktadır. İç mekân ayrıca taşıyıcı olmayan duvarlar ile mağazaları oluşturmaktadır. Taş duvarlar ve çatı sisteminin içeriden görülebilmesi, mermer zemin ve kemerli açıklıklar binaya kişilik katan bazı detaylardandır.
Alansal izlenimler
[değiştir | kaynağı değiştir]Uzunca bir koridor ve iki yanında bulunan sinema ve mağazalarla karşılaşılmaktadır. Mağazalar bina içerisinde paralel bir düzenle oluşturulmuş ve aralarında geniş koridorlarla birbirinden ayrılmışlardır. Binanın içinde çatı sistemi görülebilecek bir şekilde bırakılmıştır ve binaya karakteristik bir özellik kazandırmıştır. Binanın cephelerindeki açıklıklar sayesinde serçe gibi küçük kuşların içeride dolaşabilmesi mümkün kılınmıştır.
Yapısal ve materyal özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Binanın yapısal analizi taş duvar örme ve sıva kapama ile açıklanılabilir. Daha sonraları ikinci kat betonarme döşemelerle ve tuğla duvarlarla eklenmiştir. Sonradan eklenen bölüm demir kolonlar ve onun üstünde çelik profil makaslarla inşa edilmiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "İzmir Tarihi Liman Kenti Alan Yönetim Planı 2022-2027" (PDF). Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü. 2022. s. 588. 19 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Nisan 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2019.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Wikimedia Commons'ta Konak Pier ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
