Fason

Fason üretim veya kısaca Fason, gerçek üretici firmadan anlaşma üzerine toplu ürün sipariş ederek, ürünlere gerçek üretici adını değil de sipariş veren firmanın adının yazdırılmasıdır.

Bu maddenin tarafsızlığı konusunda kuşkular bulunmaktadır. Konuya dair fikir alışverişi tartışma sayfasında bulunabilir. Şablonu kaldırmadan önce lütfen gerekli şartların oluştuğundan emin olun. (Nisan 2012) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)

Öncelikle Avrupa olmak üzere tüm dünyada 1960'lı yıllarda başlayan işçi eylemleri ve 1970'lerdeki petrol krizi çoğu ülkede önemli ekonomik sıkıntılar yaratmıştı. İş gücü piyasası da bundan payını almış, işçiler sık sık greve gitmişlerdi. Grevlerde geçen süre, üretimin sürekliliği önündeki en büyük engeldi. Bunun etkisi büyük üretim yapan firmalar üzerinde daha da fazlaydı. Özellikle büyük ölçekli imalathanelerde, ürün çeşitliliğinin, üretim takibinin zor oluşu nedeniyle ekonomik bir yöntem olmayışı, bu açıdan serbest piyasa anlamıyla rekabetçi ve kapitalist pazarın bol çeşitli ürün üretimi gereksinimini ekonomik açıdan karşılamanın tek yolunun modüler bir şekilde küçültülmüş ölçekli üretim noktalarına dönmek zorunluluğu sebebiyle fason üretim modeli ortaya çıktı. Özellikle tekstil sektörü işçilerine makine ve çalışma alanı vererek onların küçük atölyeler açmalarını sağladılar. Bazı işletmelerde bu ufak atölyeler büyük fabrikaların içinde yer almaktadır. Böylece hem maliyeti düşürmüş oldular, hem de üretimde sürekliliği sağladılar. Maliyet düşmesinin nedeni haricî atölyelerde ise üretimi çoğunlukla kendi ailesiyle birlikte gerçekleştirip, ayrıca bir işçilik ücreti ödememesinden kaynaklanıyordu. Fason üretim günümüzde de aynı temel esaslar üzerine çalışma ilkeleriyle devam etmektedir.