Geocaching

Geocaching, akıllı telefon gibi Global Positioning System (GPS) özellikli cihazlar kullanarak dünyanın herhangi bir yerinde yapılan, "Geocache" ya da "Cache" adı verilen kutuları saklama veya bulma aktivitesidir. Oyuncular GPS koordinatları belli noktalara mobil uygulama yardımıyla ilerler ve o konumda gizli Geocache'i (kutuyu) bulmaya çalışırlar.

Tipik bir Geocache, içerisinde kayıt defteri ya da sayfası bulunan (bir kalem ile birlikte), tüm hava koşullarında su geçirmeden kalabilecek bir kutudur. Geocacher'lar kayıt defterine buldukları tarihi girip kendi rumuzlarıyla imzalarlar. Kayıt defteri doldurulduktan sonra kutu aynı şekilde kapatılıp, tam olarak bulunduğu şekilde bırakılmalıdır. Daha büyük boyutlardaki plastik saklama kapları (Tupperware benzeri) değiş tokuş yapmak için oyuncak veya maddi değeri düşük para gibi çeşitli nesneler de barındırabilirler. Geocaching birçok yönden benchmarking, orienteering, treasure-hunting, letterboxing ve waymarking hobileriyle benzerlik taşır.

Geocaching resmi web sitesi "Geocaching.com" 'dur.

Geocache; geocacherin su geçirmez bir kutu içine bir kalem ile birlikte bir adet kayıt defterini koyarak, kutuyu koyacağı yerin koordinatlarını kaydederek, kutuyu üzeri açık bir yere (GPS cihazları kapalı yerlerde düzgün çalışmamaktadır) saklanmasıdır.

Kutunun koordinatı ve içindeki malzemeler www.geocaching.com sitesine kayıt edilir. Bu kayıt işlemi sırasında kutu hakkında ve saklanılan yer hakkında bilgi verilmelidir. Bu sayede daha sonra kutuyu bulmak isteyen geocacher'ler GPS cihazları ile kutuyu aramaya başlayabilirler. Bulunan kutuların bilgileri de ilgili web sitesine kayıt edilir. Böylece saklanan kutuların bilgisi web tabanlı olarak saklanmaktadır. Kural olarak bulunan kutu içinden bir eşya alınacaksa aynı değer veya daha büyük değerde başka bir şey kutunun içine konulmalıdır.

Geocaching, çok eski bir aktivite olan "Letterboxing"e benzemektedir. En büyük farkı Geocaching'de GPS kullanılmasıdır. GPS ile geocaching, Dave Ulmer (Beavercreek, Oregon) tarafından 1 Mayıs 2000'de GPS sisteminin daha fazla geliştirilmesi ve askeri çalışmalar dışında sıradan insanların kullanımına açılması ile mümkün olmuştur. Dokümantasyonu yapılan ilk kutu yerleştirmesi 3 Mayıs 2000'de gerçekleşmiştir. Lokasyon 6 Mayıs 2000'de "Usenet newsgroup sci.geo.satellite-nav"e kayıt edilmiştir. Bu kutu iki kez bulunmuş, bir kez loglanmıştır. Günümüzde, dünya çapında, 7 kıta üzerinde, 222 ülkede, Antarktika dahil olmak üzere, çok çeşitli web sitelerine kayıtlı 2 milyonun üzerinde kutu yer almaktadır.

Tipik kutu defineleri parasal olarak değerli olmasa bile bulanlar için manevi değerlere sahip küçük eşyalardır. Bu definelere örnek olarak: CD, küçük model oyuncaklar, hediyelik eşyalar veya kitap, özel geocoin denilen geomadalya veya Travelbug'lar verilebilir.

Geocoin ve Travelbug sahipleri genellikle belli bir hedef koyarak sahip oldukları parçaları online olarak takip edebilmektedirler. Takip edilen bu araçların hedefleri bir hazine kutusundan öbür hazine kutusuna geocacher'ler tarafından taşınmaktadır. Saklanan kutunun ilk bulan kişisi en değerli hediyeye sahip olan kişidir. Buna First Time Finder FTF denir. Kutulara tehlikeli maddeler, yiyecek icecek tarzı bozulabilecek maddeler, ponografik yayınlar gibi yasa dışı maddeler konulması yasaktır. Bu oyun çocukların da rahatça oynaması ve doğayı sevdirmek için uygulandığı düşünülerek oynanmalıdır.

Geocache kutuları parmak büyüklüğünde "nano", film kutusu büyüklüğünden "micro" veya beslenme çantası boyutuna kadar farklı seçeneklerde olabilir.

Geocoin ve Travelbug'lar özel olarak üretilmektedir. Üzerlerinde özel kod numarası olan bu küçük madalyonlar belli sayıda üretilmiştir.

Geocache oyununun en büyük problemi, muggles diye adlandırılan bu oyunu bilmeyen meraklı kişilerin kutuları bulmalarıdır. Kutuyu bulan oyun dışındaki kişiler kutuların icindeki kucuk hediyeleri çalmakta veya saklı kutulara hasar vermektedirler. Bu nedenle kutuların koordinatlarına gidip sadece kutuyu bulmak yeterli olmamaktadır.

Özellikle Türkiye'de geocache çok bilinmediğinden dolayı oyunu bilmeyenler kutuları bulduğunda -oyun- sebebiyle saklandığını düşünmeyerek, kutuları yerine koymamaktadır. Bu nedenle kutuları bulurken etrafta başkaları tarafından görünmemeye çok dikkat etmek gerekir.

Eğer ki kutuların muggled olduğu anlaşılırsa, kutunun sahibine e-mail ile bilgi verilir. Bu sayede kutu sahibi yeniden kutuyu tamir eder veya kutunun kaydını siteden silerek kutuyu iptal eder.

Saklanan kutular web sitelerine üye olunarak kayıt altına alınır, bu sayede diğer oyunu oynayacak kişilerin kutuların koordinatlarını bulmaları sağlanır. Arama motorlarında Geocache ile ilgili çok sayıda site bulunmaktadır.

Geocache kutuları değişik boyutlarda olduğu gibi, değişik zorluklarda ve alanlarda saklanmış olabilir. Kolay bulunabilen kutular olduğu gibi çok zor yerlere saklanmış, zor koşullar kat edilerek ulaşılması gereken yerlere konulmuş kutular vardır. Bu çeşitlilik Geocaching'in daha zevkli ve birçok kişiye ulaşmasını sağlamaktadır. Bulmaca çözmeyi sevenler için, koordinatların şifrelenmiş olarak saklandığı kutular da vardır. Her bir Cache tipi oyunun farklı bir çeşididir.

• Traditional Cache: En çok bulunan temel Cache türüdür. Verilen koordinatta bir kutu bulunur. Boyutu değişken olabilir ancak tümünün içinde mutlaka kayıt defteri bulunur. Boyutu büyük kutularda değiş tokuş yapmak için nesneler ve Trackable'lar olabilir.
• Mystery ya da Puzzle Cache: Bu türde kutunun saklı olduğu koordinatları bulabilmek için öncelikle bir bulmacanın çözülmesi gerekir. İnternet araştırması ya da bir bölge keşfi gibi eylemler gerektirebilir. Diğer türlerden hiçbirisine uymayan yeni ya da benzersiz olanlar için de zemin oluşturur.
• Multi Cache: Bu tür, iki veya daha fazla aşamadan oluşur. Son aşamasında içinde mutlaka kayıt defteri bulunan değişken boyutta bir kutu bulunur ancak önceki aşamaların birçok varyasyonu vardır. Genellikle ulaşılan ilk aşamada ikincinin, ulaşılan ikinci aşamada üçüncünün koordinatlarının bulunması şeklindedir.
• EarthCache: Dünyada insanların ziyaret edip, benzersiz bir jeolojik yapı hakkında bilgi alabileceği özel yerlerdir. Koordinatlar ile birlikte bir dizi eğitici not içerir. Ziyaretçileri, gezegenimizin kaynaklarını jeolojik işlemlerle nasıl şekillendirdiğimizi görebilirler. Tipik olarak bir EarthCache kaydetmek için, belirtilen sorulara o yerin jeolojik yapısını gözlemleyerek cevap vermek gerekir.
• Letterbox Hybrid: Koordinatlar yerine ipuçlarıyla oynanan başka bir türdür ancak bazı durumlarda zarf ya da değişken boyutta kutu olup koordinatları da verilebilir. Sürekli içerisinde kalan bir kaşe bulunur ve ziyaretçileri tarafından kayıt yapmak için kullanılır.
• Event Cache: Yerel oyuncular ya da Geocaching topluluklarının bir araya geldiği, listelemesinde yapılacağı tarih, saat, yer ve koordinat bilgilerinin belirtildiği etkinliklerdir. Etkinlik bittikten bir süre sonra arşivlenirler.
• Mega-Event Cache: 500+ katılımcının olduğu etkinliklerdir. Birçoğunda katılımcılar için çeşitli planlanmış aktiviteler olur. Tüm dünyadan oyuncuların katılımını sağlamak için genelde yılda 1 kez düzenlenirler.
• Giga-Event Cache: 5000+ katılımcının olduğu etkinliklerdir. Mega-Event Cache'lere benzerler ve katılımcıları için önceden planlanmış, birkaç gün boyunca devam edebilen aktiviteler içerirler. Nadiren düzenlenirler ve tüm dünyadan oyuncuların katılımını amaçlarlar.
• Cache In Trash Out Event (CITO): Toplum tarafından da desteklenen çevre girişimidir. Temel amacı doğal alanların temizlenip korunması ve Geocaching için daha güzel alanların oluşturulmasıdır. Birçok gönüllünün bir araya gelip çöp topladığı, ağaç diktiği ya da bitki örtüsünü düzenlediği etkinliklerdir.
• Wherigo Cache: GPS sinyali ile gerçek dünyada maceralar oluşturup oynamak için kullanılan araç setidir. Cartridge adı verilen dosyalar ile daha da zengin bir deneyimlerdir. Oyuncuların fiziksel ya da sanal objeler veya karakterler ile etkileşim kurarak değişken boyuttaki içinde kayıt defteri de olan bir kutuyu bulmaları gerekir. Wherigo ve GPS destekli bir cihaz gerektirir.
• Geocaching HQ Geocache: Seattle, Washington'daki Geocaching'in genel merkezindedir. Oyuncuların bu Cache'i ziyaret etmesi için en az 48 saat önceden iletişime geçerek randevu almaları gerekir.
• GPS Adventures Maze Exhibit: Bu tür, katılımcılarına etkileşimli bilimsel deneyler ile GPS teknolojileri, navigasyon ve Geocaching hakkında bilgi vermeyi amaçlayan bir sergi etkinliğidir. Sadece Geocaching HQ tarafından oluşturulabilir.
• Lab Cache: Deneysel ve çok nadir bir türdür. Geocaching'i başka bir boyuta taşıyıp, yenilikçi fikirleri test edip geliştiren, Geocaching'in geleceğini şekillendirip heyecan ve eğlencesini arttırmayı amaçlayan bir etkinliktir. Genelde Event Cache'ler ile birlikte düzenlenirler.

Kullanımdan Kaldırılmış Türler: Aşağıdaki türler, eğer önceden oluşturulduysa hala bulunabilir ancak Geocaching.com14 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. üzerinde bu türlerde yeni Geocache'ler oluşturmak çeşitli sebeplerden dolayı artık mümkün değildir.

• Virtual Cache: Bu türde bir kutu bulmak yerine bir yeri keşfetmeniz gerekir. Kayıt etmek için listelemede belirtilen koordinattaki yer ile ilgili sorulan soruları cevaplamanız, fotoğraf çekmeniz ya da bir görevi tamamlamanız gerekebilir.
• Webcam Cache: Genel izlemeye açık, iş merkezleri, parklar ya da caddeler gibi yerleri gözlemleyen mevcut şehir kameraları kullanılır. Kadraj içerisindeyken o kameranın web monitöründen bir ekran görüntüsü alınarak kayıt edilir.
• Locationless (Reverse) Cache: Traditional Cache'in tam tersi olarak düşünülebilir. Saklanmış bir kutuyu bulmak yerine belirli bir nesneyi bulup koordinatlarını alarak kayıt edilir.