Buzaha Muharebesi

Buzaha Muharebesi
Tarih Eylül 632 Bölge Buzaha, Hail'in 50 km güneybatısı Sonuç Raşidun Halifeliği zaferi Beni Esed isyancıları yenildi
Taraflar
Râşidîn Halifeliği	Putperest Arap kabileleri
Komutanlar ve liderler
Halid bin Velid Adiy bin Hatim	Tuleyha Hibal Uyeyne
Güçler
6.000	35.000
Kayıplar
Az	Ağır

Buzaha Muharebesi, İslam peygamberi Muhammed'in ölümünün hemen ertesinde Raşidin Halifeliği generali Halid bin Velid ile peygamberlik iddiasındaki Tuleyha arasında Eylül 632'de gerçekleşen Ridde Savaşları'nın parçası olan muharebe.

İslam peygamberi Muhammed'in ölümüyle birlikte özellikle Necd ve Yemen kabileleri İslam dininden çıkarak ve farz olan zekatı ödemeyerek Müslümanlara karşı askerî harekâtlara hazırlanmaya başladı. Ayrıca yine bu dönemde Müseylime ve Tuleyha adlı kişiler peygamberlik iddiasında bulundu ve taraftar toplamaya başladı. Durumu değerlendiren yeni halife Ebu Bekir bu isyancı kabilelerin üzerine birlikler göndererek bu isyanı bastırmak istedi. İslam tarinde bu isyancı kabilelere karşı yapılan savaşlara Ridde Savaşları adı verilir.

Tuleyha, Necd'teki Esed kabilesinin kâhini ve liderlerindendi. 625'te de Muhammed'e karşı bir isyan tertiplemişti. Muhammed bu kabilenin üzerine Katan Seferi'yle bir seriyye göndermişti. Tuleyha, Araplar'ın büyük kabilelerinden Tay ve Gatafan'dan çok sayıda taraftar toplayıp başkent Medine'yi tehdit etmeye başlayınca Halife Ebu Bekir onun üzerine Halid bin Velid komutasındaki bir orduyu gönderdi.

Halid bin Velid 6.000 askerden oluşan kuvvetleriyle Tuleyha'nın bulunduğu Buzaha bölgesine doğru ilerledi. Öncü olarak gönderdiği bir birlik Tuleyha'nın kardeşleri ile çatışmaya girdi ve yenilgiye uğradı.

Tuleyha'nın asker sayısı 35.000'di. İki ordu muharebeye başlayınca Halid bin Velid en önde mürted ordusunun merkezine saldırdı. Tuleyha bu sırada muharebe alanının gerisinde vahiy alma gibi peygamberlik alametleriyle uğraşıyor, yanında kaçmak için bir deve bulunduruyordu. Kabilesi Fezare askerleriyle Tuleyha'nın ordusunun merkezini komuta eden Uyuyne, ordunun çöküşünü durduramadı ve Tuleyha'nin bir sahtekar olduğunu ilan etti. Bozgunu gören ana kuvvet Fezare kabilesi muharebeden çekildi. Tuleyha savaş alaından kaçtı.

Halid bin Velid dağılıp kaçan mürted ordusunun dağınık askerlerini takibe başladı. Harp alanının yaklaşık 50 km. güneydoğusunda mürtedlerden bazıları yakalandı ve teslim alındı. Halid bin Velid bir takip kolunu kuzeye doğru bizzat yönetti ve Uyeyne'nin komuta ettiği ve Fezare'den oluşan bozguna uğramış ordunun büyük ölçüde sağlam bir bölümünü 90 km. ötedeki Gamra'da yakaladı.

Sonrasında irtitad eden Amir, Süleym, Hevazin, Esed ve Gatafan kabileleri tekrar müslüman olarak halifeye biat ettiler. Tuleyha da müslüman olduğunu söyleyerek Halife Ebu Bekir'den aman diledi. Halife aman vermekle birlikte onu ve kabilesi mensuplarının fetih seferlerine katılmasına izin vermedi.

Halife Ömer döneminde Medine'ye gelerek yeni halifeye biat eden Tuleyha, daha sonraki İran seferinde, özellikle Kadisiye ve Nihavend muharebelerinde büyük hizmetlerde bulundu.^[1]