Beyhan Murphy
| Beyhan Murphy | |
|---|---|
| Doğum | 12 Mart 1958 İstanbul |
| Uyruk | Türk |
| Evlilik(ler)i | Peter Murphy |
| Alanı | Sahne Sanatları / Modern Dans |
| Etkin yıllar | 1978 - günümüz |
| Sanat eğitimi | Londra Çağdaş Dans Okulu |
| Ünlü yapıtları | Post, Afife, Seyahatname, Şehirorman, Güldestan, Hüsnü Aşk'a Dair, Barbaros, Seyahatname2 |
Beyhan Ayşe Murphy (d. 12 Mart 1958), Türk sanat yönetmeni, koreograf, eğitmen ve sanat aktivistidir.
Devlet Opera ve Balesi bünyesinde Ankara Modern Dans Topluluğu (MDT) ve İstanbul Modern Dans Topluluğu'nu (MDTIstanbul) kurarak Türkiye'de modern dansı tanıtmıştır.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1958'de doğdu. Lise öğrenimini 1975'te TED Ankara Koleji'nde tamamladıktan sonra modern dans eğitimi almak üzere İngiltere'ye gitti. Londra Çağdaş Dans Okulu'ndan (The Place) mezun oldu.[1] İngiltere'de 17 yıl yaşadı; birçok toplulukta dansçı, koreograf ve yönetmen olarak çalıştı.[2] Müzisyen Peter Murphy ile evlendi, iki çocuk sahibi oldu.[3]
Ankara Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürü Rengim Gökmen'in daveti ile 1992'de Türkiye'ye döndü. Modern dansı Türkiye'de tanımak üzere Devlet Opera ve Balesi bünyesinde Ankara'da Modern Dans Topluluğu'nu kurdu ve 10 yıl boyunca sanat yönetmenliğini üstlendi. Topluluk içinde eğitmen ve koreograf yetişmesini sağladı. Çok sayıda yabancı eğitmen ve koreografın Türkiye'ye gelmesine olanak sağladı; yurt içi ve yurt dışı turne programları ve organizasyonları yaptı. 1994'te MDT Ankara topluluğu dansçıları üzerine "Rondo A la Turca" adlı kısa eseriyle Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın En Başarılı Koreografi Ödülü'nü aldı. Bir bale kumpanyasındaki tatlı çekişmeleri anllatan kısa balesi, Türk bale repertuarının popüler bir eseri haline geldi.[4] Topluluğun sahnelemesi için Post (1995), Afife (1999), Seyahatname (2001) gib özgün eserleri üretti.
2002'den itibaren Devlet Opera ve Balesi Genel Müdür Sanat Danışmanlığı, İstanbul Devlet Opera ve Balesi Başkoreograflığı (2006-2008), İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Sahne ve Gösteri Sanatları Yönetmenliği görevlerinde bulundu. Kurumda Türk Koreografları, Dans Platform ve Okul matineleri gibi sürdürebilir projelerin ortaya çıkmasına öncülük etti. Midas, Orphee ve Eurydice, Faust ve Don Kişot operalarının hareket düzenini ve koreografilerini yaptı.[5]
2002'de Rudyard Kipling'in Orman Kitabı (Jungle Book) adlı eserini sahneye uyarladı. 2004'te uluslararası festivallerde Türkiye'yi temsil etmek üzere iki perdelik Güldestan balesini yarattı.[6] Şeyh Galip'in Hüsn-ü Aşkmesnevisini Hüsn-ü Aşk'a Dair (2007)adıyla modern bir dans drama olarak uyarladı.[7] Osmanlı kaptan-ı deryası Barbaros Hayrettin Paşa'nın hayatından esinle iki perdelik Barbaros balesini yarattı.[8]
2011'de İstanbul'da, Ankara'da kurduğu Modern Dans Topluluğu'na benzer İstanbul Modern Dans Topluluğu'nu kurdu.[9] MDT İstanbul için Seyahatname 2 adlı eserini tasarladı.
2017'de pop şarkıcısı Sertap Erener'in kariyerini anlatan Sertap'ın Müzikali adlı müzikal gösterinin koreografisini,[10] 2019'da Alice Harikalar Diyarında romanını çağdaş bir müzikal uyarlaması olarak Türkiye'de sahneye konan Alice Müzikalinin koreografisini üstlendi. Alice Müzikali, 23. Afife Ödülleri'nde Yılın En Başarılı Koreografisi Ödülü'ne değer görüldü.[11] 2023'te Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yılı şerefine hazırlanan 1923 Müzikali'nin koreografisini yaptı.[12]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Arman, Ayşe (11 Şubat 2016). "Modern dansa adanmış bir hayat: Beyhan Murphy". Hürriyet. 31 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2024.
- ^ "Sinema ve Sanat - TED Okulları". 11 Ocak 2024. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2024.
- ^ "Şöhret felakettir". Hürriyet. 19 Mayıs 2002. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2024.
- ^ "Kısa Eserler - Beyhan Murphy". beyhanmurphy.art. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2024.
- ^ "6. İstanbul Bale Yarışması (10-14 Haziran 2024)" (PDF). 2024. 25 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Güldestan türünün tek örneği". Sabah. 28 Haziran 2005. 14 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2024.
- ^ "Balenin 'Hüsn-ü Aşk'ı". Milliyet. 13 Mart 2008. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2024.
- ^ "Kralların uykusunu kaçıran Barbaros sahnelerde". Sabah. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2024.
- ^ Bayraktar, Melis (15 Şubat 2018). "Türkiye'ye modern dansı getiren kadından müjde! Beyhan Murphy yeni bir eser ile geliyor". Sözcü. 3 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2024.
- ^ "Sertab Erener in müzikal coşkusu". www.turktime.com. 24 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2024.
- ^ "Afife Tiyatro Ödülleri sahiplerini buldu". Gazete Duvar. 5 Ocak 2019. 2 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2024.
- ^ Arman, Ayşe (19 Nisan 2023). "Bu kadar duygulandığım bir projede hiç çalışmadım. Bence hiçbirimiz çalışmadık!". Ayşe Arman web sitesi. 8 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2024.