Alfred Adler
Alfred Adler | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 07 Şubat 1870 Rudolfsheim Viyana yakınları, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu (şimdi Rudolfsheim-Fünfhaus, Viyana, Avusturya) |
| Ölüm | 28 Mayıs 1937 (67 yaşında) Aberdeen, İskoçya |
| Vatandaşlık | Avusturyalı |
| Kariyeri | |
| Dalı | Psikoloji |
Alfred Adler (d. 7 Şubat 1870, Viyana – ö. 28 Mayıs 1937, Aberdeen), bireysel psikoloji ekolünün kurucusu, Yahudi Avusturyalı psikiyatrist.[1][2] Derinlik psikolojisinin üç büyük kurucusundan biridir. (diğerleri: Freud, Jung.) Adler, bireyin yeniden uyum sürecinde sosyal unsurun önemini vurgulayan ve psikiyatriyi topluma taşıyan ilk kişi olmuştur.[3] 2002'de yayınlanan A Review of General Psychology araştırması, Adler'i 20. yüzyılın en seçkin 67. psikoloğu olarak sıraladı.[4]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Çocukluk ve gençliği
[değiştir | kaynağı değiştir]Alfred Adler, 7 Şubat 1870[5]'de, Avusturya, Viyana'nın batı ucundaki bir köyde, şehrin 15. bölgesi olan Rudolfsheim-Fünfhaus‘ın modern kısmı, Rudolfsheim, Mariahilfer caddesi 208 numarada[6] (Penzing) doğdu. Yahudi Pauline (Beer) ve Leopold Adler çiftinin yedi çocuğundan ikincisiydi. Leopold Adler Macaristan doğumlu bir tahıl tüccarı’ydı.[7][8][9] Alfred'in küçük erkek kardeşi, Alfred henüz üç yaşındayken yanındaki yatakta öldü[10] ve çocukluğu boyunca ağabeyiyle çekişti.[5] Bu rekabet, Adler'in annesinin erkek kardeşini ona tercih ettiğine inandığı için alevlendi. Babasıyla olan iyi ilişkisine rağmen, annesiyle olan ilişkisinde hala aşağılık duygularıyla boğuşuyordu.[5]
Alfred aktif, popüler bir çocuk ve aynı zamanda ağabeyi Sigmund'a karşı rekabetçi tavrıyla tanınan ortalama bir öğrenciydi. Önceleri, Alfred'i dört yaşına kadar yürümekten alıkoyan raşitizm hastası oldu. Dört yaşında zatürree oldu ve bir doktorun babasına "Oğlun kayıp" dediğini duydu. İki kez ezilmesi ve küçük erkek kardeşinin ölümüne tanık olmasının yanı sıra, bu hastalık ona ölüm korkusu aşıladı.[5] Bu zamanda doktor olmaya karar verdi.[11] Psikoloji, sosyoloji ve felsefe konularına çok meraklıydı.[12] Viyana Üniversitesi'nde okuduktan sonra göz doktorluğu ve daha sonra nöroloji ve psikiyatri alanlarında uzmanlaştı.[12] Viyana Üniversitesi Tıp Okulunda doktorluk eğitimi aldı ve 1895'te mezun oldu.
Kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Pratisyen hekim olarak çalıştığı ilk doktorluk yıllarından başlayarak hastayı çevresiyle ilişkileri içerisinde ele almak gerektiğini vurguladı ve bireyle ilgili sorunlara yönelik insancıl, bütünselci ve organik bir yaklaşım geliştirdi. Bedensel düzensizliklerle ilişkili olarak psikoloji ile ilgilenmeye başladı. 1902'de Sigmund Freud ile tanıştı, öğrencisi oldu ve birlikte Adler'in başkanlığında Viyana Psikanaliz Topluluğu'nu kurdular. Bir süre sonra Freud ile fikir ayrılıkları ortaya çıktı. Adler'in Organların Yetersizliği kitabından sonra tamamen uzlaşılmaz bir hale geldi ve 1911'de, Adler, izleyicileriyle beraber Freud'u açıkça eleştirerek bireysel psikolojiyi geliştirmeye başladı.
Hans Vaihinger'in ruhsal inşa fikirlerinden etkilendi ve erkek egemen toplumda doğal bir sonuç olarak "Erkeksi Başkaldırı" ile organik aşağılık ve telafi teorisini geliştirdi (bkz. Aşağılık kompleksi).[13] Adler, Freud'un teorileri ile karşı görüşe geldi, fikir ayrılığı 1911'deki Weimar Psikanaliz Kongresi'nde aleni oldu. Adler, Freud'un inandığı seks içgüdüsünün baskınlığı ve ego dürtüsünün libidinal(?) olup olmadığı ile çekişiyordu, Freud'un bilinçaltına atma üzerine fikirlerini de eleştirmişti. Adler bilinçaltına atma teorisinin, erkeksi başkaldırının aşırı telafisi ve aşağılık hislerinden türetilmiş sinirsel bir durum olan ego -savunma eğilimleri- konsepti ile değiştirilmesi gerektiğine inanıyordu, Oedipal Kompleksleri önemsizdi. Adler Viyana Topluluğundan ayrıldı ve 1912'de Bireysel Psikoloji Topluluğu adını alan, Özgür Analitik Araştırmalar Topluluğu'nu kurdu.
1912'de ana fikirlerini tanımladığı Über den Nervösen Charakter kitabını yazdı. Kişinin bilinçsiz öz ereğinin temel amaçlarının baskıladığı ayrı aşamaların aşağılık hislerini üstünlüğe (veya bilakis yeterliliğe) dönüştürdüğü ifade ederek insan kişiliğinin erek bilimsel açıklanabileceğini iddia etti. Adler'e göre öz erek arzularına, toplumsal ve etnik gereksinimler karşı koyar, düzeltici etkenler umursanmaz ve kişi aşırı telafi ederse aşağılık kompleksi oluşabilir, kişi benmerkezci, güç düşkünü ve saldırgan veya daha kötüsü olabilirdi. Üstünlük çabası ve anne baba baskısı önemli.
I. Dünya Savaşı ile çalışmaları durdu, bu sırada Avusturya Ordusunda doktorluk görevi yaptı. Savaş sonrası 1930'lara olan etkisi epey arttı, 1921'den itibaren bir takım çocuk rehberliği klinikleri kurdu ve Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'nde sık sık okutman, 1927'de Kolombiya Üniversitesi'nde misafir profesör oldu. Tedavi edici yöntemlerinde sosyal ilgiyi cesaretlendirip ve ödüllendirip fakat şımartma ve ihmalden kaçınarak sorunları çocukta önceden tutup, yetişkin ruha yoğunlaşmaktan kaçındı. Yetişkinlerde tedavi, suçlama veya üstünlük taslama tutumlarının tedavi edilen kimse tarafından dışarıda bırakılmasına dayanmaktaydı, kişisel davranışın farkına varılmasının artışı ile karşı koymanın azaldığını ve reddetmenin terse döndüğünü ifade etti. Yaygın tedavi araçları mizah kullanımı, tarihi anları ve mantığa aykırı emirleri içermekteydi. Adler'in popülaritesi görece optivizmi ve fikirlerinin Freud ve Jung'unkilerle karşılaştırıldığında anlaşılabilir olması ile ilişkiliydi. Adler sıklıkla, Kişinin davranış şablonu analizi toplumla, işi ve cinsiyeti ile ilişkilidir, savını vurgulamıştı.
1934'te Avusturya Hükûmeti, Yahudi olduğu için Adler'in kliniklerinin çoğunu kapattı. Adler 1935'te Long Island Tıp Kolej'ine Profesör olarak Avusturya'dan ayrıldı.
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]28 Mayıs 1937'de, İskoçya'nın Aberdeen Üniversitesi'ne yaptığı üç haftalık bir ziyaret sırasında aniden öldü. Sokakta yürürken yere yığıldığı ve kaldırımda hareketsiz yattığı görüldü. Adamın biri koşarak yakasını çözerken, Adler oğlunun adı olan "Kurt" diye mırıldandı ve öldü. Yapılan otopsi, ölümünün kalp kasındaki dejenerasyondan kaynaklandığını belirledi.[14] Cesedi Edinburgh'daki Warriston Crematorium'da yakıldı, ancak külleri asla geri alınmadı. 2007'de külleri Warriston Krematoryumu'ndaki bir tabutta yeniden bulundu ve 2011'de defnedilmek üzere Viyana'ya gönderildi.[15]
Kişilik Gelişiminde Anne ve Baba Etkisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Adler, çocuğun ileriki yıllarında kişilik sorunu yaşamasına neden olacak iki tür anne baba davranışı belirlemiştir. Bunlardan birincisi çocuklarına özen gösteren ve aşırı koruma sağlayan, sonuç olarak çocukta şımarma tehlikesi yaratan anne baba davranışıdır. Adler'e göre böyle bir anne baba tutumu yanlıştır. Bunun yerine çocuklar hata yapsalar bile kendi sorunlarını çözmelerine ve bazı kararları kendilerinin almalarına izin vermek uzun vadede onların iyiliğine olacaktır.
Yapıtları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Organların Yetersizliği Üzerine İnceleme - 1911
- Nevrotik Yapı Üzerine - 1912
- Tedavi ve Eğitim - 1914
- Bireysel Psikolojinin Uygulanması ve Kuramı - 1917
- İnsanı Tanımak - 1927
- Bireysel Psikoloji Tekniği - 1928'de birinci bölüm, 1930'de ikinci bölüm
- Yaşamı Tanımak - 1929
- Okulda Bireysel Psikoloji - 1929
- Yaşamı Tanımak - 1930
- Psikoterapi ve Eğitim - 1919-1929
- Nevrozlar - 1929
- Eşcinsellik Sorunu - 1930
- Çocuk Eğitimi - 1930
- Yaşamı Biçimlendirme - 1930
- Psikoterapi ve Eğitim II - 1929 - 1932
- Yaşamın Anlamı - 1933
- Psikoterapi ve Eğitim III - 1933-1937
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Dinar, Hasia (2021). The Oxford handbook of the Jewish diaspora. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0190240943.
- ^ McWilliams, Nancy (2020). Psychoanalytic diagnosis: understanding personality structure in the clinical process (2. bas.). New York, NY: The Guilford Press. ISBN 978-1462543694.
- ^ "my.access — University of Toronto Libraries Portal". Erişim tarihi: 2 Ekim 2014.
- ^ Haggbloom, Steven J.; Warnick, Renee; Warnick, Jason E.; Jones, Vinessa K.; Yarbrough, Gary L.; Russell, Tenea M.; Borecky, Chris M.; McGahhey, Reagan; Powell, John L., III (2002). "The 100 most eminent psychologists of the 20th century". Review of General Psychology. 6 (2): 139-152. CiteSeerX 10.1.1.586.1913 $2. doi:10.1037/1089-2680.6.2.139. 3 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2022.
- ^ a b c d Hergenhahn, B.R.; Olson, Matthew (2006). An Introduction to Theories of Personality. Pearson Prentice Hall. ss. 95-123. ISBN 013194228X.
- ^ Prof. Dr. Klaus Lohrmann "Jüdisches Wien. Kultur-Karte" (2003), Mosse-Berlin Mitte gGmbH (Verlag Jüdische Presse)
- ^ "Alfred Adler Biography". Encyclopedia of World Biography. 7 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2010.
- ^ Prochaska, James; Norcross, John (10 Mayıs 2013). Systems of psychotherapy: a transtheoretical analysis (Eighth bas.). Stamford, CT. ISBN 9781133314516. OCLC 851089001.
- ^ Hoffman, Edward (20 Temmuz 1994). The Drive for Self: Alfred Adler and the Founding of Individual Psychology. ISBN 9780201632804.
- ^ Orgler, Hertha (1939). Alfred Adler, the Man and His Work. Londra: C. W. Daniel. s. 67.
- ^ Boeree, C. George (28 Mayıs 1937). "Personality Theories – Alfred Adler by Dr. C. George Boeree". Webspace.ship.edu. 19 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2014.
- ^ a b Orgler, H. (1976). "Alfred Adler". International Journal of Social Psychiatry. 22 (1): 67-68. doi:10.1177/002076407602200110. PMID 783061.
- ^ Snyder, C.R. (2016). The Oxford handbook of positive psychology (3. bas.). New York, N.Y.: Oxford University Press. ISBN 978-0199396511.
- ^ Donaldson, Norman and Betty (1980). How Did They Die?. Greenwich House. ISBN 978-0-517-40302-0.
- ^ "Lost ashes of Alfred Adler return to Vienna". BBC News. 18 Nisan 2011. 11 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2022.
