Adam Olmak
"If—" (Türkçe çevirisi: Adam olmak) 1895 yılında Nobel Ödüllü Britanyalı şair Rudyard Kipling tarafından yazılmış bir şiirdir.[1] Türkçe'ye, Türkiye Cumhuriyeti'nin başbakanlarından biri olan şair ve yazar Bülent Ecevit tarafından "Adam Olmak" ismiyle çevrilmiştir.[2][3]
İlk olarak 1910 yılında Kipling'in kısa hikâyeleri ve şiirlerinden oluşan kitabı Rewards and Fairies'in "Brother Square Toes" bölümünde yayınlandı. William Ernest Henley'in Invictus'u gibi Victoria devri stoacılığının unutulmaz bir anılması ve Büyük Britanya için geleneksel bir erdem olarak kabuk edilen "zorluklar ve üzücü durumlar karşısında duygularını göstermemeyi" konu edinen bir eser olarak bilinir.[4] Şiir İngiliz Edebiyatı'ndaki konumunu ondan esinlenen parodilerin sayısı ve halen Britanyalılar arasındaki geniş popüleritesi ile korumaktadır. Sık sık Britanya'da en sevilen şiirlerinin seçildiği oylamalarda en çok sevilen şiir seçilmektedir.[5][6]
Şiirin, "If you can meet with Triumph and Disaster and treat those two impostors just the same" mısrası dünyanın en önemli tenis turnuvaları arasında yer alan Wimbledon'ın düzenlendiği Merkez Kort'ta oyuncuların giriş kapısında yazılıdır. Ayrıca şiir Roger Federer ve Rafael Nadal'in karşılaştığı 2008 yılı Wimbledon Finali'nin tanıtım videosunda kullanılmıştır.[7][8][9]
Kipling'in 1937 yılında, ölümünden sonra yayınlanani, otobiyografisi Something of Myselfe göre, şiiri yazarken Dr. Leander Starr Jameson'den ilham almıştır. Jameson, 1895 yılında Güney Afrika'da Boerlar'a karşı Britanya kuvvetleri ile bir baskın gerçekleştirmiş ve bu akın daha sonra Jameson Baskını olarak anılmıştır.[10] Bu yenilgi bölgedeki gerilimi arttırmıştı ve sonunda II. Boer Savaşı çıktı. Britanya basını, buna rağmen, Jameson'u bir felaketin ortasındaki kahraman olarak göstermiştir. Jameson'un hayatı ve şiire bağlantısı The If Man adlı kitaba konu olmuştur.
Şiir
[değiştir | kaynağı değiştir]If you can keep your head when all about you
Are losing theirs and blaming it on you;
If you can trust yourself when all men doubt you,
But make allowance for their doubting too:
If you can wait and not be tired by waiting,
Or being lied about, don't deal in lies,
Or being hated don't give way to hating,
And yet don't look too good, nor talk too wise;
If you can dream—and not make dreams your master;
If you can think—and not make thoughts your aim,
If you can meet with Triumph and Disaster
And treat those two impostors just the same:
If you can bear to hear the truth you've spoken
Twisted by knaves to make a trap for fools,
Or watch the things you gave your life to, broken,
And stoop and build ’em up with worn-out tools;
If you can make one heap of all your winnings
And risk it on one turn of pitch-and-toss,
And lose, and start again at your beginnings
And never breathe a word about your loss:
If you can force your heart and nerve and sinew
To serve your turn long after they are gone,
And so hold on when there is nothing in you
Except the Will which says to them: ‘Hold on!’
If you can talk with crowds and keep your virtue,
Or walk with Kings—nor lose the common touch,
If neither foes nor loving friends can hurt you,
If all men count with you, but none too much:
If you can fill the unforgiving minute
With sixty seconds' worth of distance run,
Yours is the Earth and everything that's in it,
And—which is more—you'll be a Man, my son!
Adam olmak
[değiştir | kaynağı değiştir]
Çevrende herkes şaşırsa bunu da senden bilse
Sen aklı başında kalabilirsen eğer
Herkes senden kuşku duyarken hem kuşkuya yer bırakır
Hem kendine güvenebilirsen eğer
Bekleyebilirsen usanmadan
Yalanla karşılık vermezsen yalana
Kendini evliya sanmadan
Kin tutmayabilirsen kin tutana
Düşlere kapılmadan düş kurabilir
Yolunu saptırmadan düşünebilirsen eğer
Ne kazandım diye sevinir, ne yıkıldım diye yerinir
İkisine de vermeyebilirsen değer
Söylediğin gerçeği eğip büken düzenbaz
Kandırabilir diye safları dert edinmezsen
Ömür verdiğin işler bozulsa da yılmaz
Koyulabilirsen işe yeniden
Döküp ortaya varını yoğunu
Bir yazı-turada yitirsen bile
Yitirdiklerini dolamaksızın dile
Baştan tutabilirsen yolunu
Yüreğine sinirine dayan diyecek
Direncinden başka şeyin kalmasa da
Herkesin bırakıp gittiği noktada
Sen dayanabilirsen tek
Herkesle düşüp kalkar erdemli kalabilirsen
Unutmayabilirsen halkı krallarla gezerken
Dost da düşman da incitemezse seni
Ne küçümser ne de büyültürsen çevreni
Her saatin her dakkasına
Emeğini katarsan hakçasına
Her şeyiyle dünya önüne serilir
Üstelik oğlum adam oldun demektir
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Robert Falcon Scott (24 Kasım 2006). Journals: Captain Scott's last expedition. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-929752-8.
- ^ "Youtube videosu - Bülent Ecevit'in Kendi Sesinden Adam Olmak Şiiri". 25 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2012.
- ^ - Hürriyet arşivi - 10 Mayıs 2010[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Spartans and Stoics - Stiff Upper Lip - Icons of England 12 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..(İngilizce)
- ^ Emma Jones (1 Ekim 2004). The Literary Companion. Robson. s. 25. ISBN 978-1-86105-798-3.
- ^ Mike Robinson (2004) Literature and tourism 2 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ Des Kelly (7 Temmuz 2008) Federer’s a winner for taking defeat like a man, my son 15 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Daily Mail'.' 23 Temmuz 2012'de erişildi.
- ^ Jaume Pujol-Galceran (14 Ağustos 2008). Rafael Nadal: Maître sur terre. Editions Prolongations. s. 6. ISBN 978-2-916400-39-6.
- ^ René Stauffer (25 Haziran 2007). The Roger Federer Story: Quest for Perfection. New Chapter Press. s. 104. ISBN 978-0-942257-39-7.
- ^ "Modern History Sourcebook". Fordham.edu. 25 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2012.