Ansiklopedistler

Ansiklopedistler, 1731-1777 yılları arasında Fransa'da aydınlanma yıllarında Encyclopédie'yi çıkaran aydınlardır. 17 ciltlik ansiklopedi, zamanın bütün bilgilerini toplar. Ansiklopedistler, bir gün dünya uygarlığı topyekûn yok olsa ve insanlık her şeyi yeniden inşa etse, bu ansiklopediye başvuracaklardır diye düşünerek bunu yayımlamışlardır.

Ansiklopedistlerin başında 990 madde yazan Diderot vardır. D'Alembert, Rousseau, Buffon, Daubenton, Marmontel, d'Holbach, Bordeu, de Jaucourt, Turgot, Quesnay, Haller, Condillac, Montesquieu, Necker, Grimm ansiklopediye yazan düşünür, sanatçı ve bilimcilerdir.

18. yüzyılda ansiklopedistler burjuva devrimleri sırasında ortaya çıktılar. Otoriterciliğe karşı çıktılar. Newton ve Locke'u baştacı ettiler. Bilimcilik, akılcılık, deneycilik şiarları oldu. Hümanist, seküler, din dışı, modern bir yazma yöntemi uyguladılar. Mısır, Siyam, Çin gezilerinde bu insanların dindar olmayışlarına karşı erdemli olduklarını gördüler. Bütün insanlarda sağduyu düzeyinde saf bir iman olduğunu keşfettiler.

• Ahmet Cevizci, ansiklopedistler, Felsefe ansiklopedisi c.1, Etik Y., İstanbul 2003. ISBN 9758565109

• Vakıf (roman)