Anawrahta
Anawrahta အနော်ရထာ | |
---|---|
Burma kralı | |
Hüküm süresi | 11 Ağustos 1044 – 11 Nisan 1077 |
Taç giymesi | 16 Aralık 1044 |
Önce gelen | Sokkate |
Sonra gelen | Saw Lu |
Doğum | 11 Mayıs 1014 Pagan (Bagan) |
Ölüm | 11 Nisan 1077 (62 yaşında) Kason Pagan |
Eş(ler)i | Pyinsa Kalayani Agga Mahethi[1] Saw Mon Hla Manisanda |
Çocuk(lar)ı | Kyansittha Saw Lu |
Hanedan | Pagan |
Babası | Kunhsaw Kyaunghpyu |
Annesi | Myauk Pyinthe |
Dini | Theravada |
Anawrahta Minsaw (Burmaca: အနော်ရထာ မင်းစော; 11 Mayıs 1014 - 11 Nisan 1077), Pagan İmparatorluğu'nun kurucusudur. Burma (Myanmar) ulusunun babası olarak kabul edilen Anawrahta, Üst Burma'nın kuru bölgesindeki küçük bir prensliği, modern zaman Burma'sının temelini oluşturan ilk Burma İmparatorluğu'na dönüştürdü. Tarihsel olarak doğrulanabilir Burma tarihi, 1044'te Pagan tahtına çıkışıyla başlar.
Anawrahta, tarihte ilk kez tüm İravadi vadisini birleştirdi ve Shan Eyaletleri ve Arakan (Rakhaynya) gibi çevre bölgeleri Pagan'ın egemenliği altına aldı. Kmer İmparatorluğu'nun Tenasserim kıyı şeridine ve Üst Menam vadisine ilerlemesini başarıyla durdurdu, böylece Pagan'ı anakara Güneydoğu Asya'daki iki büyük krallıktan biri haline getirdi.
Sıkı bir disiplin anlayışına sahip olan Anawrahta, Burma tarihinde kalıcı etkiler bırakacak önemli sosyal, dini ve ekonomik reformlar uyguladı. Sosyal ve dini reformları, günümüz Burma kültürünün gelişimine yol açtı. Pagan çevresindeki kurak, susuz bölgeleri bir dizi bent inşa ederek, Üst Burma'nın ana pirinç ambarlarına dönüştürdü ve Üst Burma'ya, takip eden yüzyıllarda İravadi vadisi ve çevresini domine etmek için kalıcı bir ekonomik temel sağladı. Güçlü bir idari sistem bıraktı ki, tüm sonraki Pagan kralları bu sistemi 1287'deki hanedanın düşüşüne kadar takip etti. Pagan'ın İravadi vadisi üzerindeki hakimiyetinin başarısı ve uzun ömrü, Üst Burma'da Burma dili ve kültürünün yükselişinin, Burman etnik grubunun yayılmasının temelini attı.
Anawrahta'nın mirası, modern Burma sınırlarının ötesine geçti. Theravada Budizmi'ni benimsemesi ve Mahayana devleti olan Kmer İmparatorluğu'nun ilerleyişini durdurması başarısı, Güney ve Güneydoğu Asya'da geri çekilme içinde olan Budist okula çok ihtiyaç duyulan bir mola ve güvenli bir sığınak sağladı. Theravada Budizmi'ni Ceylon'da, Budist okulunun orijinal evinde, yeniden başlattı. Pagan hanedanının başarısı, 13. ve 14. yüzyıllarda Lan Na (kuzey Tayland), Siam (merkezi Tayland), Lan Xang (Laos) ve Kmer İmparatorluğu'nda (Kamboçya) Theravada Budizmi'nin sonraki büyümesini mümkün kıldı.
Anawrahta, Burma tarihindeki en ünlü krallardan biridir. Yaşam hikâyeleri (efsaneleri), Burma folklorunun temelini oluşturur ve popüler edebiyatta ve tiyatroda yeniden anlatılır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Yazawin Thit Vol. 1 2012: 108, footnote #2