AV1

AOMedia Video 1 (AV1), başlangıçta İnternet üzerinden video iletimleri için tasarlanmış, açık, telif hakkından muaf bir video kodlama formatıdır . VP9'un halefi olarak, 2015 yılında kurulan ve yarı iletken firmaları, isteğe bağlı video sağlayıcıları, video içerik üreticileri, yazılım geliştirme şirketleri ve web tarayıcı satıcılarını içeren bir konsorsiyum olan Açık Medya İttifakı (AOMedia) tarafından geliştirilmiştir. AV1 bit akışı özelliği, bir referans video codec bileşeni içerir. 2018'de Facebook, gerçek dünya koşullarına yaklaşan testler yaptı ve AV1 referans kodlayıcı, libvpx-vp9, x264 Yüksek profil ve x264 Ana profile göre sırasıyla %34, %46,2 ve %50,3 daha yüksek veri sıkıştırması elde etti.

VP9 gibi, ancak H.264/AVC ve HEVC'den farklı olarak AV1, açık kaynaklı projelerde benimsenmeyi engellemeyen telifsiz bir lisanslama modeline sahiptir.

İttifak'ın AV1'i oluşturma motivasyonları arasında, AVC'nin yerini alması beklenen MPEG tasarımlı codec olan HEVC'nin patent lisanslaması ile ilgili yüksek maliyet ve belirsizlik vardı. Ayrıca, İttifak'ın yedi kurucu üyesi – Amazon, Cisco, Google, Intel, Microsoft, Mozilla ve Netflix – video formatının ilk odak noktasının yüksek kaliteli web videosunun sunulması olacağını duyurdu. AV1'in resmi duyurusu, 1 Eylül 2015'te Alliance for Open Media'nın kuruluşuna ilişkin basın açıklamasıyla geldi. Sadece 42 gün önce, 21 Temmuz 2015'te HEVC Advance'in ilk lisanslama teklifinin, selefi AVC'nin telif ücretlerinde bir artış olduğu açıklandı. HEVC ile artan maliyetin yanı sıra lisanslama sürecinin karmaşıklığı da arttı. Standarttaki teknolojinin tek bir kuruluştan, MPEG- LA'dan lisanslanabildiği önceki MPEG standartlarından farklı olarak, HEVC standardı bittiğinde, ufukta üçüncü bir havuzla iki patent havuzu oluşturulmuştur. Ek olarak, çeşitli patent sahipleri, her iki havuz aracılığıyla da patent lisansı almayı reddediyordu ve bu da HEVC'nin lisanslanmasıyla ilgili belirsizliği artırıyordu. Microsoft'tan Ian LeGrow'a göre, lisanslama konusundaki bu belirsizliği ortadan kaldırmanın en kolay yolu açık kaynaklı, telifsiz bir teknoloji olarak görülüyordu.

Patent lisanslamanın ücretsiz ve açık kaynaklı yazılımlar üzerindeki olumsuz etkisi de AV1'in oluşturulmasının bir nedeni olarak gösterildi. Örneğin, Firefox'ta bir H.264 uygulaması oluşturmak, lisans ücretlerinin MPEG-LA şirketine ödenmesi gerekeceğinden, bunun ücretsiz olarak dağıtılmasını engelleyecektir. Free Software Foundation Europe, FRAND patent lisanslama uygulamalarının, özgür yazılım lisanslarıyla çeşitli uyumsuzluklar nedeniyle standartların özgür yazılım uygulamasını imkansız hale getirdiğini savundu.

AV1 projesinin bileşenlerinin çoğu, İttifak üyelerinin önceki araştırma çabalarından elde edildi. Bireysel katkıda bulunanlar deneysel teknoloji platformlarını yıllar önce başlatmıştı: Xiph'in/Mozilla'nın Daala kodu 2010'da yayınlandı, Google'ın deneysel VP9 evrim projesi VP10 12 Eylül 2014'te ve Cisco'nun Thor'u 11 Ağustos 2015'te yayınlandı. VP9'un kod temeli üzerine inşa edilen AV1, birçoğu bu deneysel formatlarda geliştirilen ek teknikleri içerir.

AV1 referans kodekinin ilk 0.1.0 sürümü 7 Nisan 2016'da yayınlandı. Yumuşak özellik dondurması Ekim 2017 sonunda yürürlüğe girse de, bazı önemli özellikler üzerinde gelişme devam etti. Bunlardan biri olan bit akışı biçiminin Ocak 2018'de dondurulması öngörülmüştü, ancak çözülmemiş kritik hataların yanı sıra dönüşümler, sözdizimi, hareket vektörlerinin tahmini ve yasal analizin tamamlanması için daha fazla değişiklik yapılması nedeniyle ertelendi. İttifak, referans, yazılım tabanlı bir kodlayıcı ve kod çözücü ile birlikte 28 Mart 2018'de AV1 bit akışı spesifikasyonunun yayınlandığını duyurdu. 25 Haziran 2018'de şartnamenin doğrulanmış bir 1.0.0 sürümü yayımlandı. 8 Ocak 2019'da, şartnamenin Errata 1'i ile doğrulanmış bir 1.0.0 sürümü yayınlandı.

AV1, web için hem son teknoloji hem de telifsiz bir video formatı olmayı hedefliyor. Google'ın Chrome Medya ekibindeki strateji ve ortaklıklar başkanı Matt Frost'a göre, "Açık Medya İttifakı'nın misyonu WebM projesiyle aynı kalıyor."

Standartların geliştirilmesinde, en azından telifsiz multimedya formatlarında yinelenen bir endişe, yaratıcılarının ve kullanıcılarının bilmediği patentleri yanlışlıkla ihlal etme tehlikesidir. Bu endişe AV1 ve daha önce VP8, VP9, Theora ve IVC ile ilgili olarak ortaya çıkmıştır. Sorun, telifsiz formatlara özgü değildir, ancak telifsiz statülerini benzersiz bir şekilde tehdit eder.

Telifsiz olma hedefini gerçekleştirmek için, geliştirme süreci, rakip şirketlerin patentlerini ihlal etmemek için iki ayrı tarafça bağımsız olarak onaylanmadan önce hiçbir özelliğin benimsenememesini gerektirir. Patent korumalı bir tekniğe alternatifin bulunmadığı durumlarda, ilgili patent sahipleri İttifaka katılmaya davet edilmiştir (zaten başka bir patent havuzuna üye olsalar bile). Örneğin, İttifak üyeleri Apple, Cisco, Google ve Microsoft ayrıca MPEG-La'nın H.264 patent havuzunda lisans verenlerdir. Av1'in telifsiz statüsü için ek bir koruma olarak İttifak, patent ihlali iddiasıyla dava açılmaları durumunda daha küçük İttifak üyelerine veya AV1 lisans sahiplerine yardımcı olacak yasal bir savunma fonuna sahiptir.