Cenaze arkeolojisi
Cenaze arkeolojisi (veya mezar arkeolojisi), arkeolojinin ölülerin muamelesi ve anılmasını inceleyen bir dalıdır. İnsan kalıntılarının, mezar kontekstlerinin ve tekil mezar eşyalarından anıtsal manzaralara kadar olan unsurların incelenmesini kapsar. Cenaze arkeolojisi, din ve inanç araştırmalarının bir alt dalı olarak değerlendirilebilir.[1] Epigrafi, maddi kültür çalışmaları, tanatoloji, insan osteolojisi, zooarkeoloji ve durağan izotop analizi gibi geniş bir yelpazedeki uzmanlık alanları cenaze arkeolojisine katkıda bulunur.[2][3]
Kuralları
[değiştir | kaynağı değiştir]Amerika Birleşik Devletleri'nde cenaze arkeolojisi, 1990 yılında çıkarılan Yerli Amerikan Mezarlarını Koruma ve İade Yasası'nın (Native American Graves Protection and Repatriation Act) (NAGPRA) yürürlüğe girmesiyle hukuk sistemiyle de ilişkilendirilmiştir. Yasa, federal fon alan herhangi bir tesis, müze veya deponun, eğer kendi bünyesindeki eserler ile bir kabile arasında kültürel bağlantı kurulabiliyorsa, bu insan kalıntılarını veya cenaze eserlerini federalce tanınan ilgili kabileye bildirmesi ve iade etmesi gerektiğini şart koşmaktadır.[4] Bir kabile veya soyun kültürel bağlantısını belirlemek için dokuz alan incelenir: coğrafi, akrabalık, biyolojik, arkeolojik, antropolojik, dilbilimsel, folklor, sözlü gelenek ve tarihsel. Eğer bağlantı tespit edilebilir ve kabile federal olarak tanınıyorsa, kalıntılar veya cenaze eserleri iade edilebilir.[5]
İade sürecine Yerli toplulukları dahil etmek ve kendi kültürel miraslarını anlamadaki bilgi ve uzmanlıklarını tanımak çok önemlidir. Arkeologlar ve Yerli halklar, saygılı ve işbirlikçi bir şekilde birlikte çalışarak kalıntılar hakkında daha kapsamlı bir bilgi edinebilir ve kültürel anlayış ile takdiri geliştirebilir. Cal-NAGPRA (Meclis Yasa Tasarısı (978): Kaliforniya eyaleti tarafından oluşturulan ve 2001 yılında imzalanarak kanunlaştırılan bir kanundur.) bunu başarabilecek bir politikadır. Örneğin, Hopi kabilesi doğal kaynakların kullanımı ve belirli alanların önemi hakkında önemli bağlamsal bilgiler sağlamış, bu da arkeologların verileri daha doğru yorumlamasına yardımcı olmuştur.[6]
Bibliyografya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Parker Pearson, M. (1999) The Archaeology of Death and Burial . Stroud: Sutton.
- Tarlow, S. ve Nilsson Stutz, L. editörler. (2013). The Oxford Handbook of Death and Burial. Oxford: Oxford Üniversitesi Yayınları.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Taylor, Timothy (2011). "Death". The Oxford Handbook of the Archaeology of Ritual and Religion. Oxford University Press. ss. 89-104. doi:10.1093/oxfordhb/9780199232444. ISBN 9780199232444. Bilinmeyen parametre
|doikırık=görmezden gelindi (yardım) - ^ "MA Funerary Archaeology". University of York (İngilizce). Erişim tarihi: 16 Haziran 2021.
- ^ "Funerary archaeology". Department of Archaeology (İngilizce). The University of Sheffield. 5 Kasım 2020. 18 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2021.
- ^ Gulliford, Andrew (1996). "Bones of Contention: The Repatriation of Native American Human Remains". The Public Historian. 18 (4): 119-143. doi:10.2307/3379790. ISSN 0272-3433.
- ^ Fine-Dare, Kathleen S. (2017). "The Native American Graves Protection and Repatriation Act (NAGPRA) at Twenty-five Years: Accomplishments, Challenges, and New Conversations". Contemporanea. 20 (1): 119-125. ISSN 1127-3070.
- ^ Ferguson, T. J.; Koyiyumptewa, Stewart B.; Hopkins, Maren P. (16 Ocak 2017). "Co-Creation of Knowledge by the Hopi Tribe and Archaeologists". Advances in Archaeological Practice (İngilizce). 3 (3): 249-262. doi:10.7183/2326-3768.3.3.249. ISSN 2326-3768. Erişim tarihi: 2 Kasım 2024.
| Tarihçe | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Yöntem ve teori | |||||||||
| Alt disiplinler |
| ||||||||
| Listeler | |||||||||
