[go: up one dir, main page]

İçeriğe atla

Carcharodontosauridae

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Carcharodontosauridler
Yaşadığı dönem aralığı: 154-91 myö
Kimmericiyen-Koniasiyen 
C. saharicus kafatası rekonstrüksiyonu
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Klad: Dinosauria
Klad: Saurischia
Klad: Theropoda
İnfra takım: Carnosauria
Klad: Carcharodontosauria
Familya: Carcharodontosauridae
Stromer, 1915
Cinsler
Sinonimler
  • Acrocanthosauridae Molnar, 2003

Carcharodontosauridae ("köpekbalığı dişli kertenkelegiller"), carnosaur teropod dinozor familyasıdır. 1931'de Ernst Stromer tarafından isimlendirildi. 2015'te Christophe Hendrickx ve meslektaşları tarafından yapılan bir makalede en büyükler için maksimum uzunluk tahmini 14 metre (46 ft), en küçükler için ise 6 metre (20 ft) olarak verilmiştir.

Sınıflandırma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Carcharodontosauridae familyası ilk olarak 1931'de Ernst Stromer tarafından sadece C. saharicus'u içerecek şekilde isimlendirilmişti, ancak yeni keşfedilen Giganotosaurus, C. saharicus'un akrabası olarak 1995'te familyaya katıldı. Ek olarak, birçok paleontolog Acrocanthosaurus'u bu aileye dahil etmiştir, ancak bazıları ise onu Allosauridae familyasına yerleştirmiştir. 2006'da Mapusaurus'un keşfiyle Carcharodontasauridae'ye Giganotosaurinae alt familyası Rodolfo Coria ve Phil Currie tarafından eklendi. Tyrannotitan keşfedildiğinde Coria ve Currie, Tyrannotitan'ı bu alt familyaya resmi olarak eklemediler, bu cinsin daha ayrıntılı bir tanımını beklediler, ancak uyruk kemiğinin özelliklerine dayanarak bunun bir gigantosaurin olabileceğini belirttiler.[3]

Bazı Carcharodontosaurid'lerin boyut karşılaştırması

.

1998'de Paul Sereno, Carcharodontosauridae'yi, resmi bir klad olarak tanımladı. Aşağıdaki kladogram ise 2009'da Brusatte tarafından yapılmıştır.[4]

Carcharodontosauridae

Neovenator

Acrocanthosaurus

Eocarcharia

Shaochilong

Tyrannotitan

Carcharodontosaurus

Giganotosaurinae

Giganotosaurus

Mapusaurus

2010'da Ortega tarafından yapılmış bir kladogram:[5]

Carcharodontosauridae

Eocarcharia

Concavenator

Acrocanthosaurus

Shaochilong

Tyrannotitan

Carcharodontosaurus

Giganotosaurus

Mapusaurus

2013'te Novas tarafından yapılmış bir kladogram:[6]

Allosaurus

Carcharodontosauridae

Neovenator

Eocarcharia

Concavenator

Acrocanthosaurus

Shaochilong

Carcharodontosaurinae

Carcharodontosaurus

Giganotosaurini

Tyrannotitan

Mapusaurus

Giganotosaurus

Canale et al.'den sonra 2022'de yapılan ve şu an kabul gören kladogram:[7]

Allosaurus

Carcharodontosauridae

Neovenator

Eocarcharia

Concavenator

Acrocanthosaurus

Shaochilong

Carcharodontosaurinae

Carcharodontosaurus

Giganotosaurini

Meraxes

Tyrannotitan

Giganotosaurus

Mapusaurus

Acrocanthosaurus iskelet rekonstrüksiyonu

Acrocanthosaurus'un hangi gruba mensup olduğu belirsizdi, bazıları Carcharodontosauridae'yi, bazıları ise Allosauridae mensup olduğuna inanmaktaydı. 2011 yılında, Kelmayisaurus'un Stephen L. Brusatte, Roger B. J. Benson ve Xing Xu tarafından yeniden tanımlanmasıyla onun Carcharodontosauridae'nin geçerli bir cinsi olduğu kanıtlandı.

Carcharodontosauridlerin allosauridlerin aksine Abeliosauridlere daha yakından ilişkili olduğu öne sürülmüştür. Bunun nedeni, bu iki kladın bazı kranial özellikleri paylaşmasıdır. Ancak bu benzerlikler, bu iki grup arasındaki paralel evrimden kaynaklanıyor gibi görünmektedir. Daha fazla sayıda kranial ve postcranial karakter, onların allosauridlerle olan ilişkilerini destekler.

  1. ^ Carrano, M.T.; Benson, R.B.; Sampson, S.D. (2012). "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)". Journal of Systematic Palaeontology (İngilizce). 10: 211-300. doi:10.1080/14772019.2011.630927. 26 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2022. 
  2. ^ Novas, Fernando E. (2013). "Evolution of the carnivorous dinosaurs during the Cretaceous: The evidence from Patagonia". Cretaceous Research. 45: 174-215. doi:10.1016/j.cretres.2013.04.001. 
  3. ^ Coria, R.A.; Currie, P.J. (2006). "A new carcharodontosaurid (Dinosauria, Theropoda) from the Upper Cretaceous of Argentina". Geodiversitas. 28 (1): 71-118. 
  4. ^ Brusatte, S.; Benson, R.; Chure, D.; Xu, X.; Sullivan, C.; Hone, D. (2009). "The first definitive carcharodontosaurid (Dinosauria: Theropoda) from Asia and the delayed ascent of tyrannosaurids" 27 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (PDF)
  5. ^ Ortega, F.; Escaso, F.; Sanz, J. L. (2010). "A bizarre, humped Carcharodontosauria (Theropoda) from the Lower Cretaceous of Spain" 8 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (PDF)
  6. ^ Novas, Fernando E. (2013). "Evolution of the carnivorous dinosaurs during the Cretaceous: The evidence from Patagonia". 10.1016/j.cretres.2013.04.001 11 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  7. ^ Canale, J.I.; Apesteguía, S.; Gallina, P.A.; Mitchell, J.; Smith, N.D.; Cullen, T.M.; Shinya, A.; Haluza, A.; Gianechini, F.A.; Makovicky, P.J. (7 Temmuz 2022). "New giant carnivorous dinosaur reveals convergent evolutionary trends in theropod arm reduction". Current Biology. doi:10.1016/j.cub.2022.05.057Özgürce erişilebilir. PMID 35803271. 9 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2022.