Şahane Hayat

Şahane Hayat
It's a Wonderful Life
	Şahane Hayat (It's a Wonderful Life) filminin sinema afişi
Yönetmen	Frank Capra
Yapımcı	Frank Capra
Senarist	Frances Goodrich ; Frank Capra; Philip Van Doren Stern 'in hikâyesinden
Oyuncular	James Stewart; Donna Reed; Lionel Barrymore
Müzik	Dimitri Tiomkin
Görüntü yönetmeni	Joseph F. Biroc
Kurgu	William Hornbeck
Stüdyo	Liberty Films
Dağıtıcı	RKO Radio Pictures; The Criterion Collection (Video)
Cinsi	Sinema filmi
Türü	Dram,Aile ; Aşk,Fantazi
Renk	Siyah-beyaz
Yapım yılı	1946
Çıkış tarih(ler)i	20 Aralık 1946, ABD
Süre	130 dak.
Ülke	ABD
Dil	İngilizce
Diğer adları	Frank Capra's It's a Wonderful Life ; The Greatest Gift; La Vie est belle; La Vita è meravigliosa; Ist das Leben nicht schön?; ¡Qué bello es vivir!

Şahane Hayat,^[1] 1946 ABD yapımı fantastik drama filmidir. Özgün adı It's a Wonderful Life olan filmin, bazı kaynaklara göre Türkiye'de Yaşamak Güzeldir adı ile de gösterildiğine dair kayıtlar vardır.^[2]

Yapımcılığını ve yönetmenliğini Frank Capra 'nın yaptığı filmin başrollerinde James Stewart, Donna Reed, Lionel Barrymore ve Thomas Mitchell oynamışlardır. Filmin senaryosu Philip Van Doren Stern 'in "The Greatest Gift" (En Büyük Armağan) adlı hikâyesinden uyarlanmıştır. Filmin senaryosunda Capra'nın da imzası vardır. Filmin siyah beyaz görüntülerini Joseph F. Biroc'un çektiği bu romantik dramın müziği Dimitri Tiomkin'e aittir.

Capra'ın 'en sevdiğim filmim' dediği "Şahane Hayat" yönetmenin 1930'lu yıllarda sıklıkla işlediği iyimserlik temasına tekrar başarıyla geri döndüğü filmidir. Film tarihçileri ve eleştirmenlerin klasik bir Charles Dickens hikâyesi olan "A Christmas Carol" (Bir Noel Şarkısı) ile paralellikler kurdukları bu romantik fantezide insan doğasının karanlık yönleri irdelenir. Filmde, iflas etmiş çaresiz bir iş adamının, intiharın eşiğindeyken karşısına çıkan bir melek tarafından, kendisinin hiç yaşamamış olduğu bir dünyanın neye benzeyeceğinin gösterilmesi, bunun sonucunda da iş adamının aslında farkına varmadan Dünyayı olumlu yönde değiştirecek birçok şey yapmış olduğunu anlaması, yani 'şahane bir hayat' yaşamış olduğunun farkına varması anlatılmaktadır.

Şahane Hayat, "En iyi Film", "en iyi yönetmen", "en iyi erkek oyuncu" (James Stewart), "en iyi kurgu" ve en iyi ses" dallarında olmak üzere tam 5 dalda aday gösterildiği Akademi Ödülleri 'nden hiçbirisini kazanamadı, çünkü o yıl çok güçlü bir rakibi vardı. William Wyler 'ın aynı yıl çektiği savaş sonrası dramı Hayatımızın En Güzel Yılları (The Best Years of Our Lives) neredeyse bütün Oscar'ları topladı.

"Şahane Hayat" ayrıca ABD'de "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek Kongre Kütüphanesi'nin "Ulusal Film Arşivi"nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.^[3]

Özet

İflasın eşiğine gelen George Bailey (James Stewart) bir Noel gecesinde kendini nehre atarak intihar etmek üzeredir. Doğduğundan bu yana aynı küçük kasabada yaşayan Bailey kendisini buraya ve insanlarına adamış, hoşgörülü, güvenilir ve yardımsever bir insandır. Büyük Ekonomik Buhran'ı hasarsız atlatmış, babasından devraldığı konut ve finans şirketi aracılığı ile kasabalıların neredeyse tamamını konut sahibi yapmıştır. Bu arada para kazanmayı, mimar olma fırsatını, dünyayı gezmeyi, kısaca tüm hayallerini ertelemek zorunda kalmıştır. Kasabaya yaptığı bunca iyilik kötü yürekli banker Henry F. Potter (Lionel Barrymore)'ın çıkarları ile çakışır. Potter, Bailey'in sürekli peşindedir artık. Bir gün aradığı fırsat karşısına çıkar ve finans şirketine ait önemli bir miktarda para Bailey'in yaşlı ve alkolik amcası Billy Bailey (Thomas Mitchell)'in dalgınlığı sonucunda Potter'ın eline geçer. Banka müfettişlerinin yaptığı bir denetlemeden sonra şirketin açığı ortaya çıkar. Bu iflas ve tutuklanma anlamına gelmektedir. Çareyi intiharda bulan Bailey kendini nehre atmak üzere iken yeryüzüne gönderilen melek Clarence (Henry Travers) onu ölümden kurtarır. Melek, Bailey'in bir arzusunu yerine getirerek ona "kendisinin hiç doğmamış ve yaşamamış olduğu" bir dünyayı gösterir. Bailey kendisine gösterilen bu dünyanın hiç de zannedildiği gibi ideal olmadığını görür ve insanların çevrelerine sayısız katkıları, iyilikleri olduğunu, ama her zaman bunun farkına varamadıklarını anlar.

Oyuncular

James Stewart ---> George Bailey
Donna Reed ---> Mary Hatch Bailey
Henry Travers ---> Clarence Odbody
Lionel Barrymore ---> Mr. Henry F. Potter
Thomas Mitchell ---> Amca Billy Bailey
Beulah Bondi ---> Ma Bailey
Frank Faylen ---> Ernie Bishop, taksi şoförü
Ward Bond ---> Bert, polis
Gloria Grahame ---> Violet Bick
H. B. Warner ---> Mr. Gower
Todd Karns ---> Harry Bailey
Samuel S. Hinds ---> Peter "Pop" Bailey
Lillian Randolph ---> Annie
Mary Treen ---> Kuzen Tilly
Frank Albertson ---> Sam Wainwright
Virginia Patton ---> Ruth Dakin Bailey
Charles Williams ---> Kuzen Eustace
Sarah Edwards ---> Mrs. Hatch
William Edmunds ---> Giuseppe Martini
Argentina Brunetti ---> Mrs. Martini
Bobby Anderson ---> Küçük George Bailey
Ronnie Ralph ---> Küçük Sam Wainwright
Jean Gale ---> Küçük Mary Hatch
Jeanine Ann Roose ---> Küçük Violet Bick
George Nokes ---> Küçük Harry Bailey
Danny Mummert ---> Küçük Marty Hatch
Sheldon Leonard ---> Nick, barmen
Frank Hagney ---> Potter'ın dilsiz yardımcısı
Charles Lane ---> Kira toplayıcısı
Jimmy Hawkins ---> Tommy Bailey
Karolyn Grimes ---> Zuzu Bailey
Larry Simms ---> Pete Bailey
Carol Coomes (AKA Carol Coombs) ---> Janie Bailey
Charles Halton (adı geçmiyor) ---> Carter, banka müfettişi
Joseph Kearns (adı geçmiyor, ses) ---> Melek Joseph
Evelyn Moriarty (adı geçmiyor) ---> Bardaki kız
Carl "Alfalfa" Switzer ---> Freddie
Max Wagner ---> Nick'in Barındaki kasiyer
Tom Fadden (adı geçmiyor) ---> Köprü görevlisi
Stanley Andrews (adı geçmiyor) ---> Mr. Welch
Ellen Corby (adı geçmiyor) ---> Bayan Davis

Ödüller ve Adaylıklar

"It's a Wonderful Life" Los Angeles'ta yayınlanmadan önce, Liberty Films geniş kapsamlı bir tanıtım kampanyası düzenledi. Bu kampanya, her gün filmde yer alan oyunculardan birini vurgulayan bir günlük reklam içeriyordu ve eleştirmenlerin yorumlarını içeriyordu. Jimmy Starr, "Eğer bir Oscar olsaydım, Academy Awards gecesi It's a Wonderful Life'la birlikte kaçardım" diye yazdı. New York Daily Times, filmi ve James Stewart'ın performansını Academy Award düşünmeye değer olarak ilan eden bir editöryal yayınladı.

It's a Wonderful Life, altı Akademi Ödülü adaylığı aldı:


Yıl	Ödül	Sonuç	Aday/Kazanan
1946	En İyi Görüntü	Kazanamadı	Liberty Films
1946	En İyi Yönetmen	Kazanamadı	Frank Capra
1946	En İyi Erkek Oyuncu	Kazanamadı	James Stewart
1946	En İyi Kurgu	Kazanamadı	William Hornbeck
1946	En İyi Ses Kaydı	Kazanamadı	John Aalberg
1946	Teknik Başarı Ödülü	Kazandı	Russell Shearman ve RKO Radio Pictures

Filmin renkli versiyonları

Orijinal olarak siyah beyaz çekilmiş bu film şimdiye kadar üç kez de renklendirilmiştir. İlk renklendirme işlemi 1986 'da Hal Roach Studios (Şimdiki adı Hallmark Entertainment), ikincisi 1989 'da Republic Pictures tarafından, sonuncusu ise 2007 yılında filmin şimdiki sahibi olan Paramount adına Legend Films tarafından yapılmıştır. İlk iki renklendirme pek başarılı değillerdi. Filmin özgünlüğünü zedelediği için o zaman hayatta olan Capra (ö.1991) ve Stewart (ö.1997) tarafından da sertçe eleştirildi. Ticari nedenlerle TV kanalları yine de renkli kopyalar için talepte bulunuyorlardı. Sonunda her iki renkli kopya da piyasadan çekildi. Üçüncü ve daha gelişmiş olan renkli kopya Sadece DVD setlerine koymak üzere bastırtıldı. Artık televizyonlarda sadece siyah beyaz orijinal kopyalar gösteriliyor.

Filmin Müzikleri

"Buffalo Gal (Won't You Come Out Tonight)" Yazan William Cool White
"Adeste Fidelis (O Come All Ye Faithful)" Yazan Frederick Oakeley ve John Francis Wade
"Charleston" Müzik James P. Johnson, Şarkı sözleri Cecil Mack
"My Wild Irish Rose" Yazan Chauncey Olcott
"The Wedding March" Beste Felix Mendelssohn-Bartholdy
"I Love You Truly" Yazan Carrie Jacobs-Bond
"This Is the Army, Mr. Jones" Yazan Irving Berlin
"When Johnny Comes Marching Home Again" Yazan Patrick Gilmore
"Hark! The Herald Angels Sing" Beste Felix Mendelssohn-Bartholdy, Şarkı sözleri Charles Wesley
"Auld Lang Syne" Geleneksel İskoçya balladı, Şarkı sözleri Robert Burns
"Twinkle, Twinkle, Little Star" Geleneksel şarkı
"Vieni, vieni" Müzik Vincent Scotto,Seslendiren Tino Rossi

Film hakkında notlar

Bağımsız bir filme göre çok pahalı bir prodüksiyon sayılır, filmin 3.7 Milyon dolarlık bir bütçesi vardı (üstelik 1946 yılının değeri ile). Oysa ilk etapta gişede sadece 3,3 Milyon dolar toplayabildi. Bu başarısızlığın bir sebebi de William Wyler 'ın bol Oscar'lı The Best Years of Our Lives (1946) filminden sadece bir hafta sonra gösterime girmesidir.
Frank Capra'nın hem para yatırdığı, hem icracı prodüktörlüğünü yaptığı, hem senaryosuna katkıda bulunup aynı zamanda yönettiği ilk ve son film olmuştur.
Capra'nın sıklıkla bu filminin en sevdiği filmi olduğunu söylediği rivayet edilir.
2007 yılında "Amerikan Film Enstitüsü" bu filmi "Tüm zamanların en iyi filmleri" sıralamasında 20.ci sırada göstermiştir.
"Şahane Hayat" her zaman IMDb'nin "en iyi 250 Film" listesine girmekte ve sıralamada sürekli olarak üst sıralarda yer almaktadır.^[4]
Film en tanınmış "Noel Filmleri" arasındadır. ABD 'de her Noel zamanı birçok TV kuruluşu bu filmi yayınlamayı adet haline getirmişlerdir.

Ayrıca bakınız

Film renklendirme

Kaynakça

^ 100 Yılın 100 Filmi. Atilla Dorsay. 1996, Remzi Kitabevi. s.126
^ Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi, 2005, Oğlak Yayınları s. 203
^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2009.
^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2009.

imdb linki 19 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

Filmden fotoğraflar 22 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Türkçe bir inceleme 7 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Filmin senaryosu 4 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

[1] 100 Yılın 100 Filmi. Atilla Dorsay. 1996, Remzi Kitabevi. s.126

[2] Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi, 2005, Oğlak Yayınları s. 203

[3] "Arşivlenmiş kopya". 19 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2009.

[4] "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2009.

[1]

[2]

[3]

[4]

g t d Frank Capra'nın yönettiği filmler
1920'ler	The Strong Man • For the Love of Mike • Long Pants • The Power of the Press • Say It with Sables • So This Is Love? • Submarine • The Way of the Strong • That Certain Thing • The Matinee Idol • Flight • The Donovan Affair • The Younger Generation
1930'lar	Rain or Shine • Ladies of Leisure • Dirigible • The Miracle Woman • Platinum Blonde • Forbidden • American Madness • The Bitter Tea of General Yen • Lady for a Day • It Happened One Night • Broadway Bill • Mr. Deeds Goes to Town • Lost Horizon • You Can't Take It with You • Mr. Smith Washington'a Gidiyor
1940'lar	Meet John Doe • Arsenik Kurbanları • Şahane Hayat • State of the Union
1950'ler–1960lar	Riding High • Here Comes the Groom • A Hole in the Head • Elmacı Kadın