Tokat Mevlevihanesi

Tokat Mevlevihanesi, Tokat'ta 18. yüzyılda kurulan Mevlevi tekkesidir.

1638'de inşa edildikten sonra Sultan Abdülmecit döneminde yenilenen ahşap yapı, 19. yüzyıl Barok sanatın Anadolu'daki önemli örneklerinden birisidir.^[1] Behzat Deresi’nin geçtiği, Bey Sokak girişinde tarihi doku içinde yer alır. Günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.

I. Ahmet’in vezirlerinden Sülün Muslu Ağa tarafından 1638 yılında yaptırıldı.

1945 yılına kadar kadınlar hapishanesi, daha sonra kız Kur’an kursu olarak kullanıldı. 2005 yılında restorasyonu tamamlandı. Günümüzde müze olarak kullanılır.

Mevlevihane’nin ana binasında semahane, derviş hücreleri, şeyh odası, meydan odası bulunmaktadır.

Zemin katta "derviş odaları" olarak adlandırılan beş oda bulunmaktadır. Bunlardan "Şeyhin Kabul Odası" olarak bilinen baş oda haricindekiler, çeşitli hizmetlerin görüldüğü mekanlardır. Dışardan ahşap bir merdivenle ulaşılan üst kat yapıdan L şeklinde bir çıkma yapmıştır.

Semahane kısmı zemin kat cephesine oldukça hakim bir vaziyettedir. Girişin iki yanında ayini izleyenler için ayrılmış kısım ve sazendelerin bulunduğu mahfil; girişin hemen karşısında ise alçı bir mihrap vardır. Semahanenin üstü ahşap sütunlarla taşınan kubbe ile örtülüdür. Kubbede ve yine bu katta batı tarafında yer alan odanın tavanındaki ahşap göbekler oyma tekniği işlenmiş bitkisel motiflerle bezenmiştir. Giriş kapısı kanatlarında da oyma tekniği kullanılarak yazılmış bir dua mevcuttur. Semahanenin doğusunda ara kat şeklinde organize edilmiş bir harem bölümü bulunur.

Semahanenin bitişiğinde bulunan hamam ve arkasında bulunan konut Mevlevihane’nin müştemilatı durumundaydı. Günümüzde konut, müzenin bir parçası durumundadır. Hamam ise asıl işlevine uygun olarak kullanılmaya devam etmektedir.^[2]