Nadiye Murad
Nadiye Murad (Arapça: نادية مراد), (d. 1993, Koço), Iraklı Yezidi insan hakları savunucusu.
Savaşta yaşanan cinsel şiddete son verme kampanyası nedeniyle birçok ödüle değer görüldü. Denis Mukwege ile beraber 2018'de Nobel Barış Ödülü'nün eş sahidibir.
Yaşamı
1993 yılında Kuzey Irak'ta doğdu. Çobanlık ve çiftçilikle yaşamını sürdüren sıradan bir Ezidi ailesine mensuptu.[1] 15 Ağustos günü köyünde yaşayan halkı Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) militanları tarafından katledildi. Nadia’nın annesi ve altı ağabeyi de öldürülenler arasındaydı. Kendisi ise Musul’a götürülerek binlerce Ezidi kızı ile birlikte IŞİD’in köle pazarlarında satıldı; çeşitli cinsel ve fiziksel şiddete maruz kaldı. Üç ay esir tutulduktan sonra kaçmayı başardı; Sünni Arap bir ailenin yanına sığındı. Ailenin yardımıyla IŞİD’in elindeki bölgeden kaçıp Duhok kentinde, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’ndeki bir mülteci kampına sığındı.[2]
2015’te Almanya'ya yerleşti; Yezidi katliamının tanınması için mücadele vermeye başladı. Kendisi gibi IŞİD'in elinden kurtulan insan hakları savunucusu Lamiya Başar'la beraber 2016'da Avrupa Parlamentosu eksenindeki Saharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü'ne layık Eylül 2016'da Birleşmiş Milletler İyi Niyet Elçisi seçildi.Avrupa Konseyi Vaclav Havel İnsan Hakları Ödülü'ne de layık bulundu. Ödül töreninde Yezidi katliamlarını soykırım olarak niteledi ve IŞİD militanlarının uluslararası ceza mahkemelerinde yargılanmasını istedi.
Tutsak tutulduğu dönemi ve IŞİD'in bölgeyi nasıl etkilediğini Son Kız: Bir Anı (2017) adlı kitabında anlattı.[3]
2018'de Kongolu doktor Deniz Mukwege ile birlikte Nobel Barış Ödülü'ne değer görülen iki kişiden biri oldu. Malala Yousafzai’den sonra Nobel Barış Ödülü kazanan en genç ikinci kişidir.
Hükûmetleri ve uluslararası kuruluşları, Ezidi topraklarını kalkınması için ikna etmek üzere çalışan Nadia Girişimi'nin başkanıdır.
Kaynakça
- ^ "Nobel Barış Ödüllü Nadia Murad'ın Öyküsü: Son Kız". Artfulliving.com.tr. 3 Mart 2019. Erişim tarihi: 27 Eylül 2022.
- ^ Messner, Laura (8 Ekim 2018). "IŞİD Esaretinden Nobel'e… Nadia Murad'ı Tanıyalım". Bianet.
- ^ "Nobel Barış Ödülü'nü kazanan Murad ve Mukwege kimdir?". BBC Türkçe. 8 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2018.
Dış bağlantılar
- 1993 doğumlular
- Yaşayan insanlar
- Irak doğumlular
- Iraklı işkence kurbanları
- Iraklı insan hakları aktivistleri
- Iraklı mülteciler
- Iraklı Nobel Ödülü sahipleri
- Nobel Barış Ödülü sahipleri
- Nobel Ödülü sahibi kadınlar
- Saharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü sahipleri
- Eskiden kayıplar
- Iraklı suç kurbanları
- Kaçırılmış kişiler
- İnsan hakları istismarları kurbanları