Ilalim na quark

Ang ilalim na quark (Ingles: bottom quark o b quark mula sa simbolong b at kilala rin bilang beauty quark) ay isang ikatlong henerasyong quark na may kargang−¹⁄₃ e. Bagaman ang lahat ng mga quark ay inilalarawan sa parehong paraan sa pamamagitan ng quantum kromodinamika, ang malaking bare na masa (mga 4200 MeV/c²,^[3] ng ilalim na quark na medyo mas higit sa apat na beses sa masa ng proton na sinamahan ng mababang mga halaga ng mga elementong V_ub and V_cb matrix na CKM ay nagbibigay rito ng walang katulad na lagda na gumagawa ritong relatibong madali upang matukoy na eksperimental gamit ang teknikong tinatawag na B-tagging. Dahil sa ang tatlong mga henerasyon ng quark ay kinakailangan para sa paglabag na CP, ang mga meson na naglalaman ng ilalim na quark ang mga partikulong pinaka-madaling gamitin upang imbestigahan ang phenomenon. Ang gayong mga eksperimento ay isinasagawa sa BaBar at Belle. Ang ilalim na quark ay kilala rin dahil ito ay produkto sa halos lahat ng mga pagkabulok ng tuktok na quark at magiging malimit na produktong pagkabulok para sa hipotetikal na Higgs boson kung ito ay sapat na magaan. Ang ilalim na quark ay tineorisa noong 1973 ng mga pisikong sina Makoto Kobayashi at Toshihide Maskawa upang ipaliwanag ang paglabag na CP.^[1] The name "bottom" was introduced in 1975 by Haim Harari.^[4][5] The bottom quark was discovered in 1977 by the Fermilab E288 experiment team led by Leon M. Lederman, when collisions produced bottomonium.^[2][6][7] Sina Kobayashi at Maskawa ay nanalo ng Gantimpalang Nobel noong 2008 para sa kanilang paliwanag sa paglabag na CP.^[8][9] Sa pagkakatuklas nito, may mga pagsisikap na pangalanan ang ilalim na quark(bottom quark) na "beauty", ngunit ang "bottom" ang naging laganap na ginamit.

Ang ilalim na quark ay maaaring mabulok sa isang taas na quark o charm quark sa pamamagitan ng mahinang interaksiyon. Ang parehong pagkabulok na ito ay sinusupil ng matrix na CKM na gumagawa sa panaho ng buhay(lifetime) ng karamihan sa mga ilalim na partikulong na ~10⁻¹² s na medyo mas mataas kesa sa mga kakaibang partikulo na ~10⁻¹⁰ hanggang ~10⁻⁸ s).