อ่าว

อ่าว (อังกฤษ: Bay) หมายถึงส่วนพื้นที่ของทะเลที่ล้อมรอบโดยแผ่นดินใกล้เคียง คลื่นทะเลในอ่าวมักจะสงบกว่าทะเลหรือมหาสมุทรที่อยู่ภายนอกเนื่องจากแผ่นดินต้านแรงคลื่นและแรงลมบางส่วนเอาไว้ อ่าวมีลักษณะที่เว้าโค้งเป็นรูปต่างๆ กัน ในประเทศไทยส่วนใหญ่จะนิยมเรียกอ่าวตามลักษณะที่เกิดขึ้นเช่น "อ่าวเขาควาย" จะมีลักษณะชายหาดที่งุ้มเหมือนเขาควาย "อ่าวมะนาว" มีลักษณะของทะเลที่เว้าเข้าไปในแผ่นดินเป็นรูปมะนาว

เวิ้งน้ำขนาดใหญ่สามารถเรียกว่าอ่าว (bay, gulf) ทะเล (sea) บึงหรือทะเลสาบ (lake) ในขณะที่อ่าวขนาดเล็กที่เว้าเข้าตามชายฝั่ง (coast) รูปร่างโค้งรีและทางออกแคบเรียกว่าหาด (cove) ซึ่งมักจะมีชายหาดหรือหาดทราย (beach) อยู่ภายในเป็นบริเวณกว้าง ถ้าฝั่งสูงชันโดยตลอดอาจเรียกว่าฟยอร์ด (fjord) พบได้ตามเขตขั้วโลก

อ่าวถูกสร้างขึ้นได้ทั้งโดยธรรมชาติและโดยมนุษย์ โดยธรรมชาติเกิดจากน้ำทะเลที่เข้ามาท่วมระหว่างแนวเทือกเขาใต้ทะเลและบนแผ่นดิน หรือการกัดเซาะแนวชายฝั่ง ซึ่งส่วนที่กัดเซาะได้ง่ายจะเว้าลึกเข้าไปมากกว่าส่วนที่กัดเซาะยาก เมื่อนานเข้าก็ทำให้เกิดอ่าวขึ้น สำหรับฟยอร์ดเกิดจากการเคลื่อนตัวและการกัดเซาะของธารน้ำแข็ง และโดยมนุษย์คือการก่อสร้างสิ่งกีดขวางเพื่อป้องกันการกัดเซาะชายฝั่ง บริเวณโดยรอบที่ไม่ได้ป้องกันจะถูกกัดเซาะเป็นเวิ้งน้ำ

อ้างอิง

Carreck, Rosalind, ed (1982). The Family Encyclopedia of Natural History. The Hamlyn Publishing Group. pp. 202. ISBN 011202257.

ดูเพิ่ม

ด ค ก สมุทรศาสตร์กายภาพ
มหาสมุทรของโลก	มหาสมุทรแปซิฟิก มหาสมุทรแอตแลนติก มหาสมุทรอินเดีย มหาสมุทรอาร์กติก มหาสมุทรใต้
ประเภท	ทะเลปิด ทะเลสาบปิด ทะเลเปิด ทะเลสาบเปิด ทะเลชายขอบทวีป‎ ทะเลสาบ‎ ทะเลสาบน้ำเค็ม‎ ทะเลสาบน้ำจืด‎ เจ็ดสมุทร
ระดับชั้นน้ำทะเล	ท้องทะเล เขตมีแสง ท้องทะเลตื้น ทะเลลึก เขตไร้แสง ท้องทะเลลึกปานกลาง ท้องทะเลลึก เขตความลึกก้นสมุทร
คลื่น	คลื่นใต้น้ำ คลื่นสึนามิ
กฎหมายทะเล	เส้นฐาน น่านน้ำภายใน น่านน้ำอาณาเขต เขตต่อเนื่อง เขตเศรษฐกิจจำเพาะ น่านน้ำนานาชาติ‎ การขนส่งทางน้ำนานาชาติ‎ การประมง‎ สนธิสัญญาควบคุมอาวุธบนพื้นสมุทร
ลักษณะภูมิประเทศ	ไหล่ทวีป ลาดทวีป ลาดตีนทวีป ก้นสมุทร เนินตะกอนรูปพัดก้นสมุทร หุบผาชันใต้ทะเล เขายอดราบใต้สมุทร แอ่งสมุทร ที่ราบก้นสมุทร ภูเขาใต้ทะเล ภูเขาไฟใต้ทะเล ร่องลึกก้นสมุทร เทือกเขากลางสมุทร พืดหินปะการัง อะทอลล์ ลากูน ทะเล อ่าว
การแปรสัณฐานแผ่นธรณีภาค	ธรณีวิทยาทางทะเล การขยายตัวของพื้นมหาสมุทร ปล่องแบบน้ำร้อน
ปรากฏการณ์	น้ำขึ้นลง เอลนีโญ ลานีญา การกัดเซาะชายฝั่ง กระแสน้ำย้อนกลับ
กระแสน้ำมหาสมุทร	กระแสน้ำกินี กระแสน้ำญี่ปุ่น กระแสน้ำมหาสมุทร กระแสน้ำแลบราดอร์ กระแสน้ำศูนย์สูตรเหนือ กระแสน้ำเบงเกวลา
ธรณีสัณฐาน	เนินทราย เนินทรายรูปพระจันทร์เสี้ยว เกาะ เกาะเล็ก เกาะหินโด่ง คอคอด ฟยอร์ด เฟิร์ธออฟฟอร์ธ สะพานแผ่นดิน สันดอนจะงอย สันดอนเชื่อมเกาะ หาด ดอนทรายใต้น้ำ กลุ่มเกาะ‎ คาบสมุทร‎ ช่องแคบ‎ ชะวากทะเล‎ ชายฝั่ง‎ ชายหาด‎ ดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำ‎ ถ้ำ‎ หน้าผา‎ แหลม‎