[go: up one dir, main page]
Jump to content

Toyota

Вироиши пайвандҳо
Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Toyota
Навъ худравсоз[d], commercial organization[d], бренд ва ширкати саҳҳомии ом[d]
Листинг дар биржа Шаблон:Tyo, Шаблон:NYSE
Таъсисёбӣ 28 августи соли 1937
Бунёнгузорон Киитиро Тоёда
Макон : Тоёта, Айти
Афроди калидӣ Такэси Утиямада (раиси шӯрои директорон)
Акио Тоёда(президент ва CEO)[1]
Бахш Шаблон:МСОК
Сармояҳои хусусӣ
  • 321 млрд $ (2024)
Гардиш ▲ 31,38 трлн иен
($272,9 млрд, 2022)[1]
Даромади амалиётӣ ▲ 2,996 трлн иен
($26,1 млрд, 2022)[1]
Фоидаи соф ▲ 2,85 трлн иен
($24,8 млрд, 2022)[1]
Активҳо ▲ 67,689 трлн иен
($589 млрд, 2022)[1]
Шумораи кормандон 372 817 (2022)[2]
Ширкатҳои духтарӣ Toyota Financial Services
Daihatsu
Hino Motors
Denso
Toyota Industries
Lexus
Аудитор PricewaterhouseCoopers
Сайт global.toyota​(ҷоп.)

Toyota Motor Corporation (ҷопонӣ: トヨタ自動車株式会社 тоёта дзидо:ся кабусики-гайся)) — бузургтарин ширкати худравсозии ҷопонӣ, ки ҳамчунон дар дигар соҳаҳои тиҷорат фаол аст. Ширкати саҳҳомии оми автомобилбарории бузургтарини ҷаҳон[3], ва бузургтарин ширкати саҳҳомии Ҷопон аст[4]. Қароргоҳи асосиаш дар шаҳри Тоёта, префектураи Айтии Ҷопон ҷойгир аст. Дар рӯйхати ширкатҳои бузурги саҳҳомии Forbes Global 2000 барои соли 2022 ширкати Toyota Motor ҷои 10-ум[5], дар рӯйхати Fortune Global 500 — 13-ум ҷоро ишғол мекунад[6].

Toyota 2000 GT
Toyota Mirai
Toyota GR Supra
Toyota Hilux
Toyota Avalon
Toyota Yaris

Toyota Motor Corporation узви асосии Toyota Group мебошад. Тамғаи Toyota бештар бо ин ширкат алоқаманд аст. Корхона фаъолияти худро аз истеҳсоли дастгоҳҳои автоматии бофандагӣ оғоз кардааст.

Таърих

[вироиш | вироиши манбаъ]

Соли 1924 Сакичи Тойода дастгохи автоматии бофандагии Toyoda Model G-ро ихтироъ кард. Принсипи jidoka, яъне маънои онро дорад, ки мошин ҳангоми пайдо шудани мушкилот худашро қатъ мекунад, баъдтар як қисми системаи истеҳсолии Toyota гардид . Дастгоҳҳои бофандагӣ дар хатти хурди истеҳсолӣ васл карда шуданд. Дар соли 1929 патенти дастгоҳи автоматии бофандагӣ ба як ширкати бритониёӣ фурӯхта шуд, даромад аз фурӯш сармояи ибтидоии рушди истеҳсоли автомобил гардид.

Дар соли 1929, Киичиро Тойода, писари Сакичи Тойода, барои омӯзиши саноати автомобилӣ ба Аврупо ва Иёлоти Муттаҳида сафар кард ва дар соли 1930 ба тарҳрезии мошинҳои бо бензин машғул шуд. Дар соли 1933 дар корхонаи автоматии бофандагии Тойода филиали наве ташкил карда шуд, ки ба истеҳсоли автомобилҳо махсус гардонда шудааст; Киичиро Тойода[7] раҳбари он шуд. Хукумати Япония чунин ташаббуси ширкати Toyoda Automatic Loom Works-ро сахт дастгирӣ кард. Дар соли 1934 ширкат аввалин муҳаррики навъи А-ро истеҳсол кард, ки он дар аввалин мошини сабукрави A1 дар моҳи майи соли 1935 ва дар мошини боркаши G1 дар моҳи августи соли 1935 истифода шудааст. Истеҳсоли мошини сабукрави навъи АА соли 1936 оғоз ёфт. Навъҳои қаблӣ ба навъҳои қаблан мавҷудбуда Dodge Power Wagon ва Chevrolet шабоҳат доштанд.

Toyota Motor Co., Ltd. ҳамчун ширкати мустақил соли 1937 таъсис ёфтааст. Бо вуҷуди он ки номи муассисони ширкат ба Тойода монанд аст, ба хотири содда кардани талаффуз ва ҳамчун рамзи ҷудоии тиҷорат аз ҳаёти оилавӣ тасмим гирифта шуд, ки ба ширкат номи «Тойота» дода шавад. Дар Ҷопон номи «Тойота» (トヨタ) нисбат ба «Toyoda» (豊田) ном беҳтар ҳисобида мешавад, зеро 8 рақами хушбахт ҳисобида мешавад ва калимаи «Тойота», ки бо катакана навишта шудааст, танҳо аз 8 зарба иборат аст.

Дар давоми Ҷанги Дуюми Ҷаҳонӣ, ширкат амалан танҳо ба истеҳсоли мошинҳои боркаш барои артиши императории Ҷопон машғул буд. Аз сабаби кам будани базаи захиравӣ ва норасоии шадиди ашёи хом барои истеҳсоли ҷузъҳо ва маҷмӯи техникаи ҳарбӣ дар Ҷопон дар он вақт, мошинҳои боркаш дар версияҳои соддатарин, масалан, бо як чароғ сохта мешуданд. Бархе аз муҳаққиқон бар ин назаранд, ки ҷанг барои Ҷопон ба далели бомбаборони амрикоиҳо ба корхонаҳои тавлидии корхонаҳои Toyota дар шаҳри Айчи зуд хотима ёфт.

Пас аз ҷанг, дар соли 1947, истеҳсоли мошинҳои сабукрави тиҷоратии модели SA оғоз ёфт. Дар соли 1950 як ширкати алоҳидаи фурӯш бо номи Toyota Motor Sales Co. таъсис дода шуд (то июли соли 1982 вуҷуд дошт). Дар моҳи апрели соли 1956 шабакаи дилерҳои «Тойопет» ташкил карда шуд. Соли 1957 Toyota Crown аввалин мошини ҷопонӣ шуд, ки ба Амрико (на танҳо ба ИМА, балки Бразилия) содир карда шуд. 1 январи соли 1959 шаҳри Коромо, ки дар он корхонаҳо ва идораи марказии ширкат воқеъ гаштаанд, ба Toyota табдил дода шуд.

Тойота дар солҳои 1960-ум бо суръати баланд густариш ёфт. Аввалин мошини Toyota, ки берун аз Ҷопон истеҳсол шудааст, дар моҳи апрели соли 1963 дар Мелбурн, Австралия хатти конвейерро тарк кард.

Дар худи Ҷопон мошинҳои ин истеҳсолкунанда аз ҳама бештар фурӯхта шуданд. Ҳамин тариқ, дар соли 1992 Toyota 40 % мошинҳои ба аҳолӣ тааллуқдоштаро ташкил медод[8]

Бузургтарин корхонаи автомобилсоз дар ҷаҳон

Toyota Motor бузургтарин ширкати мошинсози ҷаҳон дар солҳои 2007—2009 аст ва аз соли 2012 ин унвонро дар даст дорад[9].

Дар семоҳаи аввали соли 2007 Toyota бори аввал нисбат ба General Motors (GM) бештар мошин истеҳсол ва фурӯхт. GM дар тӯли 76 сол унвони «бузургтарин мошинсози ҷаҳон»-ро дошт. Аммо дар солҳои охир, GM, мисли дигар мошинсозони амрикоӣ, бӯҳронро аз сар гузаронд ва маҷбур шуд, ки истеҳсолотро коҳиш диҳад — ҷои холии бозорро рақибон ва пеш аз ҳама Toyota ишғол мекунанд. Рӯзи 24 апрел ширкати ҷопонӣ эълон кард, ки дар семоҳаи аввал 2 миллиону 370 ҳазор адад мошин истеҳсол ва 2 миллиону 350 ҳазор адад мошин фурӯхтааст. Ҳамин тариқ, вай бори аввал аз GM, ки рақамҳои мувофиқи он 2,34 миллион ва 2,26 миллион мошинро ташкил медод, пеш гирифт[10].

Ширкат соли молиявии 2008/09-ро бо зиён[11] анҷом дод, ки аз соли 1950 инҷониб рух надода буд.

Моҳи майи соли 2012 Toyota боз ба ҷои аввал баромад ва аз Volkswagen ва General Motors пеш гузашт[12].

Дар солҳои 2013—2015 бренди Toyota гаронтарин бренди мошин дар ҷаҳон эътироф шуд (бо вуҷуди он ки арзиши бренд дар соли 2014 2 % коҳиш ёфт)[13] .

Дар соли 2016, Toyota тамоми саҳмияҳои боқимондаи Daihatsu -ро харид, пеш аз он ба он 51,2 % саҳмияҳо тааллуқ дошт; арзиши муомилот 3 миллиард долларро ташкил дод[14]

Соҳибон ва роҳбарият

[вироиш | вироиши манбаъ]

Саҳмдорони асосии ширкат дар соли 2021: Master Trust Bank of Japan (11,71 %), Castody Bank of Japan (9,00 %), Toyota Industries Corporation (8,68 %), Nippon Life (4,58 %), JPMorgan Chase (3,88 %)[15].

  • Такеси Утиямада аз соли 2013 раиси Раёсат буд ва аз соли 1969 дар ин ширкат кор мекунад.
  • Акио Тойода аз соли 2009 президент буд ва аз соли 1984 дар ин ширкат кор мекунад[16].

Фаъолият

[вироиш | вироиши манбаъ]

Фаъолияти асосии Toyota Motors Corporation истеҳсол ва фурӯши мошинҳои мусофирбар ва боркаш, инчунин автобусҳо бо тамғаҳои Toyota, Lexus, Scion, Daihatsu, Hino мебошад. Иқтидорҳои асосии истеҳсолӣ дар Ҷопон ҷойгиранд, инчунин дар Таиланд (Самут Пракан, 10 ҳазор корманд), ИМА (Кентукки, 7,5 ҳазор корманд), Канада (Онтарио, 7 ҳазор корманд), Индонезия (Ҷакарта, 5, 5) корхонаҳои калон мавҷуданд. ҳазор корманд)[17].

Аз 83 миллион мошини дар саросари ҷаҳон фурӯхташуда дар соли 2021, 8,23 миллионашро Toyota истеҳсол кардааст. Минтақаҳои асосии фурӯши маҳсулот дар соли молиявии 2021/22 инҳо буданд:

  • Ҷопон — 1,92 миллион мошин, даромад 8,21 триллион иен, ҳиссаи бозор 51,1 %;
  • Амрикои Шимолӣ — 2,39 миллион мошин, даромад 10,90 триллион иен, ҳиссаи бозор — 15,0 %;
  • Осиё — 1,54 миллион мошин, даромад 5,78 триллион иен, ҳиссаи бозор — 12,9 %;
  • Аврупо — 1,02 миллион мошин, даромад 3,69 триллион иен, ҳиссаи бозор — 6,4 %;
  • минтақаҳои дигар (Амрикои Марказӣ ва Ҷанубӣ, Океания, Африқо ва Шарқи Наздик) 2,80 триллион иен даромад оварданд.

Бахши хадамоти молиявӣ дар соли молиявии 2021/22 2,31 триллион иен даромад ба даст овард ва дар фурӯши қарз, молияи дилерҳо ва суғурта фаъол аст; хизматрасонӣ дар 42 кишвари ҷаҳон пешниҳод карда мешавад, марказҳои асосӣ дар Ҷопон, ИМА, Канада, Австралия, Олмон, Британияи Кабир, Таиланд ва Чин ҷойгиранд.

Дигар фаъолиятҳо (асосан муомилоти амволи ғайриманқул) ба ширкат 541 миллиард иен овард.

Дар соли 2021 Toyota дар маҷмӯъ 10,5 миллион мошин фурӯхтааст[18] .

Нишондиҳандаҳои фаъолият ба ҳсиоби млрд иен[19][20][21][17]
Сол Гардиш Фоидаи тоза Дороиҳо Капитал Фурӯшҳо, млн Фурӯш дар Ҷопон, %
1999 12 464 452 15 879 6655 4,695 41,1
2000 12 421 482 16 441 6912 5,183 42,0
2001 12 955 675 17 020 7077 5,527 42,0
2002 14 190 557 19 306 7264 5,543 40,0
2003 15 502 751 20 153 7121 6,113 36,3
2004 17 295 1162 22 040 8179 6,719 34,3
2005 18 552 1171 24 335 9045 7,408 32,1
2006 21 037 1372 28 732 10 560 7,975 29,7
2007 23 948 1644 32 575 11 836 8,525 26,7
2008 26 289 1718 32 458 11 870 8,914 24,6
2009 20 530 -437 29 062 10 061 7,567 25,7
2010 18 951 209 30 349 10 360 7,237 29,9
2011 18 994 408 29 818 10 332 7,308 26,2
2012 18 584 284 30 651 10 550 7,352 28,2
2013 22 064 962 35 483 12 148 8,871 25,7
2014 25 692 1823 41 437 14 469 9,116 26,0
2015 27 235 2173 47 730 16 788 8,972 24,0
2016 28 403 2313 47 428 16 747 8,681 23,7
2017 27 597 1831 48 750 17 515 8,971 25,4
2018 29 380 2494 50 308 18 736 8,964 25,2
2019 30 226 1883 51 937 19 348 8,977 24,8
2020 29 867 2036 53 972 20 619 8,955 25,0
2021 27 215 2245 62 267 23 405 7,646 27,7
2022 31 380 2850 67 689 26 246 8,230 23,4

Рақиби асосии Toyota дар ҷаҳон концерни Volkswagen мебошад, ки ҳаҷми муқоисашавандаи истеҳсол ва фурӯши мошинҳоро дорад.

Toyota Prius

Эзоҳ

[вироиш | вироиши манбаъ]
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Хатои ёдкард: Барчасби <ref> ғайримиҷоз; матне барои ёдкардҳо бо номи reuters ворид нашудааст
  2. ↑ Annual Report 2022 on the SEC Filing form 20-F(англ.). Toyota Motors Corporation. 25 сентябри 2022 санҷида шуд.
  3. ↑ Forbes Global 2000. — Крупнейшие автомобилестроительные компании в мире(пайванди дастнорас — таърих). 29 сентябри 2017 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 2 октябри 2019.
  4. ↑ Forbes Global 2000. — Крупнейшие японские компании(пайванди дастнорас — таърих). 29 сентябри 2017 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 2 октябри 2019.
  5. ↑ Toyota Motor(англ.). Forbes. 25 сентябри 2022 санҷида шуд.
  6. ↑ Toyota Motor Company Profile, News, Rankings(англ.). Fortune. 25 сентябри 2022 санҷида шуд.
  7. ↑ History of Toyota Motor Corporation(англ.)(пайванди дастнорас — таърих). Funding Universe. 13 августи 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 27 Декабри 2016.
  8. ↑ Наиболее известная японская марка 6(пайванди дастнорас — таърих). «ЗР» (№ 4, апрель 1994). 23 май 2015 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 24 май 2015.
  9. ↑ Toyota вновь лидер в автоиндустрии!(рус.)(пайванди дастнорас — таърих). motornovosti (28 Январ 2016). 13 августи 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 7 феврали 2016.
  10. ↑ «Toyota — крупнейший автоконцерн в мире» // Ведомости, 25.04.2007, № 74 (1848)
  11. ↑ Впервые с 1950-го Toyota закончила год с убытками(пайванди дастнорас — таърих). 8 май 2009 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 11 май 2009.
  12. ↑ Toyota вырвалась на первое место(пайванди дастнорас — таърих). 12 май 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 14 май 2012.
  13. ↑ Назван самый дорогой автомобильный бренд Бойгонӣ шудааст 4 ноябри 2016  сол. // май 2015
  14. ↑ Toyota to buy out rest of Daihatsu for $3 billion amid push into compact cars(англ.). Reuters (29 January 2016). 25 сентябри 2022 санҷида шуд.
  15. ↑ Integrated Report 2021(англ.). Toyota Motors Corporation. 25 сентябри 2022 санҷида шуд.
  16. ↑ Toyota Motor Corp. - People(англ.)(пайванди дастнорас — таърих). Reuters. 13 августи 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 20 августи 2016.
  17. ↑ 17.0 17.1 Annual Report 2016 on the SEC Filing form 20-F(англ.)(пайванди дастнорас — таърих). Toyota Motors Corporation. 10 августи 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 августи 2016.
  18. ↑ Toyota сохранила мировое лидерство(рус.). Коммерсантъ(пайванди дастнорас — таърих) (28 Январ 2022). 28 Январ 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 28 Январ 2022.
  19. ↑ Annual Report 2003 on the SEC Filing Form 20-F(англ.)(пайванди дастнорас — таърих). Toyota Motors Corporation. 11 августи 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 августи 2016.
  20. ↑ Annual Report 2006 on the SEC Filing Form 20-F(англ.)(пайванди дастнорас — таърих). Toyota Motors Corporation. 11 августи 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 18 Январ 2017.
  21. ↑ Annual Report 2011 on the SEC Filing Form 20-F(англ.)(пайванди дастнорас — таърих). Toyota Motors Corporation. 11 августи 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 ноябри 2015.

Пайвандҳо

[вироиш | вироиши манбаъ]
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Toyota&oldid=1324069"