Алду Моро
Алду Ромеу Луиҷӣ Моро (итол. Aldo Romeo Luigi Moro; 23 сентябри 1916, Малия, Апулия – 9 майи 1978, Рум, Итолиё) – раиси Шӯрои вазирони Итолиё дар солҳои 1963 – 1968 ва 1974 – 1976, христиан-демократ, католик.
Фаъолияти намояндаи қаноти чапи Ҳизби Христианӣ-Демократӣ Моро, ки дар авҷи ҷанги сард, бӯҳронҳои доимии дохилии сиёсӣ ва ҷиноятҳои густурдаи мафиозӣ дар Итолиё сурат гирифт, бо ташаббусҳои навоварона ва инсонпарварона хос буд, ки аз онҳо хеле пеш буданд. замони онҳо на танҳо итолиёвиҳо, балки аз ҷиҳати геополитикӣ ҳам ба ҳамдигар мухолифанд, рақибон - ИМА ва Иттиҳоди Шӯравӣ таваҷҷуҳи зиёдро ба худ ҷалб карданд. Дар замони кушта шудани " Бригадаҳои сурх " дар моҳи майи соли 1978 раиси Шӯрои миллии Ҳизби Христианӣ-Демократӣ Моро [6] яке аз маъруфтарин дар ҷаҳони сиёсат, дар ҷараёни ташкили Ҳукумати Итолиё бори нахуст дар Ғарб идеяи «таҳавулоти таърихӣ» дар қудрат байни қаноти рости христиан-демократҳо ва коммунистон пешбарӣ намудааст [7][8][9].
Тибқи хулосаи пажӯҳишгарони мушкилоти терроризм дар Апеннин, рӯзномаи бритониёии Guardian, инчунин муаллифи нахустин таҳқиқоти расонаӣ дар бораи ҳамлаи террористӣ, ки дар Аврупо маъруф аст, рӯзноманигори итолиёвӣ Мино Пекорелли, ки як сол пас аз кушта шудани Моро, ба иҷборан барканории собиқ сарвазир ва раҳбари Ҳизби Христианӣ-Демократӣ, ба ғайр аз ҷинояткорони сиёсии Итолиё, метавонанд низ хадамотҳои махсуси амрикоӣ ва шӯравӣ шомил шуда бошанд[10][11].
Иштирокчиёни бевоситаи қатли Моро 9 майи соли 1978 террористон Просперо Галлинари (1951-2013) ва Марио Моретти (соли таваллудаш 1946) ба ҳабси абад маҳкум шуданд, аммо дар охири солҳои 90-ум баъд аз тавба кардан онҳо ҳукми шартан пеш аз мӯлат озод кардан, озод карда шуданд. Аз соли 1963 сарвазири Итолиё Алду Моро ҳамзамон дар Донишгоҳи Сапиензаи Рум лексия хондааст.
Рабудани сарвазир Моро
[вироиш | вироиши манбаъ]Субҳи 16 марти соли 1978 сарвазири собиқи Итолиё Алду Моро, ки дар авҷи маъруфияти худ қарор дошт, аз ҷониби гурӯҳи "Бригате Росс" («Бригадаҳои сурх») дар Рум, дар наздикии хонааш рабуда шуд. Он рӯз, панҷшанбе, Моро ба ҷаласаи муҳими Парлумон мерафт ва дар он ҷо ният дошт нақшаи худро дар бораи ташкили ҳукумати ваҳдати миллӣ дар Итолиё бо роҳбарии Андреотӣ ва бо иштироки коммунистон пешниҳод кунад [12]. Дар он вакт вазорати корҳои дохилии Итолиё 28 мошини зирехпуш дошт, вале вакте ки онҳо дар байни сиёсатмадорон таксим карда шуданд, Моро машинаи зирехпушро нагирифт. Раис аз хонаи оилавӣ дар Via Forte Trionfale (шимолу ғарби Рум) бо мошини кабуди кабуди Fiat 130 бо як муҳофизи шахсӣ рафт ва дар роҳ ӯ бояд дар назди калисои Санта Чиара дар майдони Бозиҳои Делфӣ, ки одатан Моро дар он ҷо буд, таваққуф мекард. пеш аз оғози рузи корӣ як муддати кӯтоҳ дуо кард. Мошини VIP-ро мошини амниятии Алфа Ромео бо се муҳофизи дигар ҳамроҳӣ мекард. Дар чорроҳаи Via Mario Fani ва Via Stresa, тақрибан соати 9:00 як садамаи хурде рух дод, ки аз ҷониби вайронкорон таъсис дода шуда будт: як Fiat 128 сафед, ки дар назди мошини Моро ронда мешуд ва онро сардори колоннаи румӣ идора мекард. Террористони «Бригадаҳои сурх» (раҳбарӣ гурӯҳи терорристӣ — Марио Моретти) ногаҳон бозистода, се мошинро пахш карда, кӯшиш карданд, ки баргарданд, ба ҳамдигар бархӯрданд ва дар чорроҳа дармонданд. Мошини Моро, ки суръатро аз даст дода буд, дарҳол бо рақамҳои дипломатии сафорати Венесуэла (террористҳо дар соли 1973 каҷ карда буданд) бо мошини Fiat 128 банд шуд, ки пас аз он чаҳор нафар дар симои халабони ширкати ҳавопаймоии "Алиталия" дар канори роҳрави пиёдагард истода буданд. (Баъдтар маълум шуд, ки онҳо Валерио Моруччи, Раффаэл Фиоре, Просперо Галлинари ва Франко Бонисоли мебошанд ) аз пулемётҳо оташ кушоданд. 5 нафар дар ҷои ҳодиса ба ҳалокат расиданд: ронанда ва муҳофиз – дар мошини Моро, ду муҳофизи дигар – дар мошини ҳамроҳ; Аз ҳамаи посбонҳо, танҳо Рафаэле Ҷоззино, ки дар курсии қафои Алфа Ромео савор буд, тавонист аз мошин берун ҷаҳида, аз таппонча ба самти ҳамлагарон ду тир парронад, аммо пас аз чанд лаҳза ӯ низ аз тарафи «бригадахо» тир холй карда шудааст. Террористон сиёсатмадорро аз кабинаи мусофирбар кашида, ба сараш халта гузошта, фавран ба мошини дигар – мошини кабуди Fiat 132 [13] тела доданд. Тавассути Via Stresa, Via Forte Trionfale ва Via Massimi маҳбусро ба майдони Мадонна дел Сенаколо бурданд ва дар он ҷо ӯро ба микроавтобус интиқол доданд. Дар рейд кариб 60 нафар ҷанговарони пур-тачриба, ки аз тамоми гушаю ка-норҳои Италия омада буданд, иштирок намуданд, ки асирро ташкил намуда, худаш дар он нақши асосиро бозид, командири колоннаи римии «бригадирхо» Валерио Моруччи. Аввалин занги беном дар бораи тирпарронӣ соати 9:05 аз як шоҳиди айнӣ расид, аввалин хабари радиоӣ соати 9:25 садо дод, ки дар ҳамин вақт полис ба ҷои ҳодиса расида буд [14].Тероистони «Бригадаҳои сурх» сарвазири собиқро, чӣ тавре ки пас аз марги Моро маълум шуд, ба Виа Камилло Монталчини, 8 (ҷанубу ғарби Рум, минтақаи боғи Вилла Бонелли) бурданд. Дар он ҷо дар ҷевони хонаи иҷорашуда дар ошёнаи якуми хона «зиндони халқи»-и «Бригадаҳои сурх» барпо карда буданд. Дар ин хона Моро, ба гуфтаи муфаттишон, тамоми 54 рӯзи асоратро гузаронд. Аз он ҷо ба воситаи зиндонбонҳои худ ӯ метавонист ба васиятнома фиристад, ки ба ҳукумат ва роҳбарияти ҲХД дархост кунад, ки барои озод кардани ӯ тамоми чораҳоро андешанд, ба шартҳои одамрабоён розӣ шаванд ва ӯро ба шарикони «бригадаҳо» иваз кунанд. дар ҷойҳои маҳрумият аз озодӣ нигоҳ дошта мешаванд [7][15][16].
Куштор
[вироиш | вироиши манбаъ]9 майи соли 1978, дар Рум, дар бағоҷи мошини сурхи Renault, ки дар маркази шаҳр, дар Виа Каетани, танҳо дар нимаи байни қароргоҳи Ҳизби Христианӣ-Демократӣ ва Коммунистон истода буд, ҷасади Алду Моро, ки бо тири пулемёт печонида буд, ёфт шуд. Ба гуфтаи Надежда Арбатова, доктори илмҳои таърих, мудири шуъбаи иттлооти сиёсии аврупоии Академияи улуми Русия, “чунин рамзшиносӣ бозгӯи ақидаҳои сиёсии Моро аст, ки ӯро аз байн бурданд” [8].
Дар Синамо
[вироиш | вироиши манбаъ]- Case Moro / Caso Moro (1986)
- Соли таппонча / Соли таппонча (1991)
- Салом шаб / Салом шаб (2003)
- Майдони панҷ моҳ / Майдони панҷ моҳ (2004)
- Президент - Алдо Моро / Президент - Алдо Моро (2008)
Адабиёт
[вироиш | вироиши манбаъ]- Алберто Франческини, Пиер Витторио Буффа, Франко Жустолиси. Мара, Ренато ва io. Storia dei fondatori delle BR, Милано, Мондадори, 1988, ISBN 88-04-30567-3.
- Серхио Фламигни. Ла тела дел рагно. Ил делитто Моро, Милано, Каос Эдизиони, 1993, ISBN = 88-7953-027-5.
- Марио Моретти, Россана Россанда, Карла Моска. Бригадаи Росс. Una storia italiana, Милано, Балдини ва Кастолди, 1998, ISBN 88-8089-487-0.
Пайвандҳо
[вироиш | вироиши манбаъ]- Цецилия Кин. Итальянский ребус. Альдо Моро(пайванди дастнорас — таърих). Италия (1 Январ 2010). 2 Декабри 2015 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 14 Декабри 2015.
- Владимир Малышев. Альдо Моро в прицеле Вашингтона. Столетие (8 май 2013). 7 Декабри 2015 санҷида шуд.
- Натиг Назимоглу. Проповедник исторического компромисса. Азербайджанские Известия (19 феврали 2011). 13 Декабри 2015 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 Декабри 2015.
- Евгений Жирнов. Засада Ильича. Коммерсантъ (17 апрели 2006). 5 Январ 2016 санҷида шуд.
- Убийство Альдо Моро: расплата за «исторический компромисс»(рус.). РИА Новости (29 октябри 2014). 2 Декабри 2015 санҷида шуд.
- Эдуард Лимонов под псевдонимом полковник Иван Чёрный. Похищение и казнь Альдо Моро. Лимонка (12 апрели 1995). 11 Декабри 2015 санҷида шуд.
- Михаил Ильинский. Сильвио Берлускони — премьер Италии//Язык свинца. iknigi.net (29 октябри 2015). 19 Декабри 2015 санҷида шуд.
- Piero Craveri. MORO, Aldo(ит.). Dizionario Biografico degli Italiani - Volume 77. Treccani (2012). 23 июни 2016 санҷида шуд.
- Moro, Aldo(ит.). Dizionario di Storia. Treccani (2010). 23 июни 2016 санҷида шуд.
- Moro, Aldo(ит.). Enciclopedia Italiana - III Appendice. Treccani (1961). 23 июни 2016 санҷида шуд.
- Antonello Biagini. Moro, Aldo(ит.). Enciclopedia Italiana - IV Appendice. Treccani (1979). 23 июни 2016 санҷида шуд.
- Mòro, Aldo(ит.). Enciclopedie on line. Treccani. 23 июни 2016 санҷида шуд.
Эзоҳ
[вироиш | вироиши манбаъ]- ↑ 1.0 1.1 Craveri P. Dizionario Biografico degli Italiani (итол.) — 2012. — Vol. 77.
- ↑ Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформаи додаҳои боз — 2011.
- ↑ 3.0 3.1 Encyclopædia Britannica (ингл.)
- ↑ Моро Альдо // Большая советская энциклопедия (рус.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Энциклопедия Брокгауз (нем.)
- ↑ Похищен Альдо Моро. Правда (17 марти 1978). 19 марти 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 29 марти 2016.
- ↑ 7.0 7.1 Владимир Малышев. Альдо Моро в прицеле Вашингтона. Столетие (8 май 2013). 7 Декабри 2015 санҷида шуд.
- ↑ 8.0 8.1 Убийство Альдо Моро: расплата за «исторический компромисс»(рус.). РИА Новости (29 октябри 2014). 2 Декабри 2015 санҷида шуд.
- ↑ Натиг Назимоглу. Проповедник исторического компромисса. Азербайджанские Известия (19 феврали 2011). 13 Декабри 2015 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 Декабри 2015.
- ↑ Philip Willan. Moro's ghost haunts political life(англ.)(пайванди дастнорас — таърих). guardian.co.uk (9 May 2003). 8 Декабри 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 феврали 2012.
- ↑ Вдова убитого премьер-министра Италии уверена, что за его смертью стоит КГБ. NEWSru.com (11 ноябри 2003). 13 Декабри 2015 санҷида шуд.
- ↑ Vittorio Vidotto. Berlinguèr, Enrico(ит.). Enciclopedia Italiana - V Appendice. Treccani (1991). 21 Декабри 2015 санҷида шуд.
- ↑ Sergio Flamigni. La tela del ragno. Il delitto Moro. — Milano: Kaos Edizioni, 1993. — С. 13—14. — ISBN 88-7953-027-5.
- ↑ Manlio Castronuovo. Vuoto a perdere. Le BR il rapimento, il processo e l'uccisione di Aldo Moro. — BESA Editrice, 2008. — С. 73—74. — ISBN 978-88-497-0442-6.
- ↑ Эдуард Лимонов под псевдонимом полковник Иван Чёрный. Похищение и казнь Альдо Моро. Лимонка (12 апрели 1995). 11 Декабри 2015 санҷида шуд.
- ↑ Джорджо Галли. Теология освобождения. История Вооружённой Партии 1968-1982. Глава 8. Моро (23 июни 2015). 19 Декабри 2015 санҷида шуд.
Ин мақолаи хурд аст. Бо густариши он ба Википедия кӯмак кунед. Дар сурати имкон ин ёддошт бояд дақиқтар ҷойгузин шавад. |
- Pages using the JsonConfig extension
- Википедия:Статьи со ссылками на элементы Викиданных без русской подписи
- Зодагони 23 сентябр
- Зодагони соли 1916
- Зодагони Италия
- Даргузаштагони 9 май
- Даргузаштагони соли 1978
- Даргузаштагони Рум
- Шахсиятҳо аз рӯи алифбо
- Википедия:Қуттии бидуни параметр
- ВП: Мақолаҳои бесурат (указано в Викимаълумот: P18)
- ВП: Мақолаҳои бесурат (указано в Викимаълумот: P373)
- Сарвазирони Итолиё
- Сарварони асри XX
- Сиёсатмадорони асри XX
- Сиёсатмадорони Итолиё
- Сиёсатмадорон аз рӯи алифбо
- Сиёсатмадорони кушташуда