ಭಾರತೊದ ನಾಗರಿಕ ಇತಿಹಾಸ ಸು. 5000 ಸಾವಿರ ವರ್ಸೊದಾತ್ ಪಿರಾಕ್‍ದವು. ದುಂಬು ಸಿಂಧೂನದೀ ನಾಗರಿಕತೆ/ ಸಂಸ್ಕ್ರತಿರ್ದ್ ಸುರು ಆಯಿನ ವೇದಕಾಲೊದ ಸಂಸ್ಕ್ರತಿಡ್ ದುಂಬು ಪೋವೊಂದು ಕ್ರಿಪೂ. 4 ನೇ ಶತಮಾನೊಡು ಮೌರ್ಯೆರ್ ಬೊಕ್ಕ ಕ್ರಿ.ಶ. 4 ನೇ ಶತಮಾನೊಡು ಗುಪ್ತರೆನ ಕಾಲೊಡು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಆಂಡ್. ಕ್ರಿಶ.೧೨ನೇ ಶತಮಾನೊ ಮುಟ್ಟ ಮಸ್ತ್ ರಾಜೆರೆನ ಆಳ್ವಿಕೆನ್ ತೂಂಡ್..
ಮಹಮದೀಯೆರ್ ಕ್ರಿ.ಶ.೧೨ ನೇ ಶತಮಾನೊದ ಕಡೆಕ್ ಭಾರತೊದ ಮಿತ್ತ್ ಧಾಳಿ ಮಲ್ತ್ ದ್ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಸುರುಕು ದೆಹಲಿಡ್ ಗುಲಾಮಿ ಸಂತತಿದ ಆಡಳಿತ ಸುರು ಮಲ್ತೆರ್ . ದೆಹಲಿಡ್ ಮುಸ್ಲಿಮೆರೆನ ಆಡಳಿತ ಕ್ರಿ.ಶ.1857 ಮುಟ್ಟ ನಡತ್ತ್ಂಡ್. ದಕ್ಷಿಣೊಡು ಮರಾಠೆರೆನ ಬೊಕ್ಕ ಅರಸೆರೆ ಆಡಳಿತ ಇತ್ಂಡ್. ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‍ದ ಕಂಪನಿದ ಆಡಳಿತ ಕ್ರಿ.ಶ.1857 ತ ಸಿಪಾಯಿ ದಂಗೆ ಮುಟ್ಟ ನಡತ್ತ್ಂಡ್. ಕಂಪನಿದ ಆಡಳಿತ ಕಡೆ ಆಯಿ ಬೊಕ್ಕ ಇಡೀ ಭಾರತೊದ ಆಡಳಿತ ಪೂರ್ಣವಾದ್ ಬ್ರಿಟಿಷೆರೆನ ಆಡಳಿತೊಗು ಒಳಗಾಂಡ್
ಭಾರತೊದ ಕಡೆತ ವೈಸ್ರಾಯ್- ಲಾರ್ಡ್ ಮೌಂಟ್ಬ್ಯಾಟನ್ (ಬರ್ಮಾಡ್ ನೇವಲ್ ಅಲನ್ ವಾರೆನ್ ಬಣ್ಣೊಡು)
ಪೊಸ ವ್ಯವಸ್ಥೆಡ್, ಕ್ರಿ.ಶ.1857 ಟ್ ಭಾರತ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರಕಾರೊದ ಸೀದ ಅಧಿಕಾರೊಗು ಒಳಗಾಂಡ್. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಸಚಿವೆರ್ ಭಾರತೊದ ರಾಜ್ಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಆದ್ ಇತ್ತೆರ್, ಅರೆಗ್ ಜವಾಬ್ದಾರೆರ್ ಆದ್ ಉಪ್ಪುನಾರ್ ಭಾರತೊದ ಗವರ್ನರ್-ಜನರಲ್, (ವೈಸ್ರಾಯ್) ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ನಿರ್ವಹಣೆದ ಜವಾಬ್ದಾರೆರಾಯೆರ್. ವೈಸ್ರಾಯ್‍ಗ್ ಸಲಹೆ ಕೊರಿಯರೆ ಒಂಜಿ ಸಮಿತಿ ಇತ್ತ್ಂಡ್. 1858 ಟ್ ಭಾರತೊದ ಜನಕುಲೆಗ್ ರಾಜಮನೆತನೊದ ಘೋಷಣೆ ಒಂಜೆಟ್, ರಾಣಿ ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಕಾನೂನುದ ಅಡಿಟ್ ಸಮಾನ ಅವಕಾಶ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವೆಗ್ ಭರವಸೆ ಕೊರಿಯೆರ್ ಬೊಕ್ಕ ಸ್ಥಳೀಯ ರಾಜಕುಮಾರೆರ್ ನ ಹಕ್ಕುಲೆನ್ ಗೌರವಿಸಯೆರೆ ವಾಗ್ದಾನ ಮಲ್ತೆರ್. ರಾಜರೆರ್ದ್ ರಾಜ್ಯೊನು ವಶಪಡಿಸವುನ ನೀತಿನ್ ಬ್ರಿಟಿಷೆರ್ ಉಂತಯೆರ್, ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಹಿಷ್ಣುತೆನ್ ವಿಧಿಸಾಯೆರ್ ಬೊಕ್ಕ ಭಾರತೀಯೆರೆನ್. ಸರ್ಕಾರೊಗು ಅಧೀನೆರಾದ್ ಉಪ್ಪುನಂಚ ನಾಗರಿಕ ಸೇವೆಗ್ ಪ್ರವೇಶಿಸಯೆರೆ ಸುರು ಮಲ್ತೆರ್.
