| dbo:abstract
|
- Hérakleidés Pontský , řecky Ἡρακλείδης ὁ Ποντικός (387 př. n. l., Hérakleia Pontiké – 312 př. n. l.) byl starořecký astronom a platónský filosof. Z jeho rozsáhlého díla, psaného ve formě dialogů, se zachovaly jen zlomky. Byl patrně první, kdo učil, že se Země otáčí kolem své osy, zato domněnka, že byl zakladatelem heliocentrismu (spolu s Hikétasem a Ekfantem) je nejspíše mylná. (cs)
- Heràclides Pòntic (grec antic: Ἡρακλείδης ὁ Ποντικός, llatí: Heracleides Ponticus; 387 aC - 312 aC) fou un filòsof grec, fill d'Eutifró o Eufró, i nascut a Heraclea Pòntica -actualment Karadeniz Ereğli, Turquia-. Heràclides és especialment conegut pel fet d'haver defensat que el moviment aparent de l'esfera dels estels fixos era produït pel moviment de rotació diari de la Terra. Suides el fa descendent de Damis, un dels colonitzadors originals d'Heraclea procedent de Tebes. Era força ric i va emigrar a Atenes, on fou deixeble de Plató -mentre aquest va estar absent a Sicília va deixar la seva escola sota la direcció d'Heràclides-. Va estudiar també el sistema pitagòric i el d'Aristòtil. Sembla que era luxuriós i va rebre primer el renom de Ποντικός, que van modificar a Πομπικύς. Diògenes Laerci dona una llarga llista dels seus escrits que tractaven sobre filosofia, matemàtiques, música, història, política, gramàtica i poesia, però pràcticament tots s'han perdut excepte περὶ Πολιτειῶν segurament un extracte de l'obra περὶ Νόμων καὶ τῶν Συγγενῶν τούτοις esmentada per Laerci. Durant molt de temps, es cregué que Heràclides defensà un model geo-heliocèntric de l'univers, on Mercuri i Venus giren al voltant del Sol, mentre que el Sol i els altres planetes giren al voltant de la Terra. Tanmateix, actualment es considera que aquesta teoria pot ser falsa. De totes maneres, és notable la similitud d'aquesta teoria amb la de Tycho Brahe, normalment considerat figura de transició entre el sistema aristotèlico-ptolemaic i el copernicà. En el sistema de Brahe, el Sol i la Lluna giren al voltant de la Terra, mentre que la resta de cossos celestes giren al voltant del Sol. (ca)
- Herakleides Pontikos (der Ältere) (altgriechisch Ἡρακλείδης ὁ Ποντικός Hērakleídēs ho Pontikós; * um 390 v. Chr. in Herakleia Pontike; † nach 322 v. Chr.) war ein griechischer Philosoph. (de)
- Ο Ηρακλείδης ο Ποντικός (388 - περ. 310 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος και αστρονόμος του 4ου αιώνα π.Χ. Καταγόταν από την πόλη Ηράκλεια του Εύξεινου Πόντου. (el)
- Heraklides Pontikos (en greka: Ἡρακλείδης ὁ Ποντικός Herakleides; ĉirkaŭ 390 a.K. – ĉirkaŭ 310 a.K.) estis greka filozofo kaj astronomo kiu naskiĝis en Herakleja Pontike, nune Karadeniz Ereğli, Turkio, kaj migris al Ateno. Li estas plej bone memorita ĉar proponis, ke la Tero rotacias sur sia akso, el okcidento orienten, unufoje ĉiun 24an horon. Li estas ankaŭ konsiderata originanto de la suncentrismo, kvankam tio estis dubita de kelkaj. Kiel pitagoranoj, kaj Ekfantos, Heraklides proponis, ke la ŝajna taga movado de la steloj estis kreita per la rotacio de la Tero sur sia akso unufoje tage. Tiu konsidero kontraŭdiris la akceptitan aristotelan modelon de la universo, kiu subtenis, ke la Tero estas fiksita kaj ke ankaŭ la steloj kaj la planedoj en siaj respektivaj sferoj povus esti fiksaj. Heraklides ŝajne estis fekunda verkisto pri filozofio, matematiko, muziko, gramatiko, fiziko, historio kaj retoriko, sed estas duboj pri la atribuado de multaj verkoj. Ŝajne li komponis variajn verkojn en formo de dialogo. (eo)
- Heraklides Pontiko (antzinako grezieraz: Ἡρακλείδης ὁ Ποντικός; K.a. 390-K.a. 310 gutxi gora-behera), astronomo eta filosofo greziarra zen. Heraklea Pontikan jaioa (ondoren Bitinia), eta Atenasera joana, Aristoteles eta Demokritoren ikasletzat hartua izan zen. Platonen Akademiarekin ere lotua izan da. Diogenes Laertzioren arabera, Espeusiporen laguna izan zen. Bere idazkien zati gutxi kontserbatzen dira, eta, ezaugarririk nabarmenena, bere pitagorismoa da. Lurrak bere ardatzaren inguruko errotazioari buruz hausnartu zuen lehen filosofotzat hartzen da, itzuli bat 24 ordutik behin betetzen zuela ebatziz. Merkurio eta Artizar planetek eguzkiaren inguruan biratzen zutela ere ebatzi zuen.
* Datuak: Q316334 (eu)
- Heraclides Ponticus (Greek: Ἡρακλείδης ὁ Ποντικός Herakleides; c. 390 BC – c. 310 BC) was a Greek philosopher and astronomer who was born in Heraclea Pontica, now Karadeniz Ereğli, Turkey, and migrated to Athens. He is best remembered for proposing that the Earth rotates on its axis, from west to east, once every 24 hours. He is also hailed as the originator of the heliocentric theory, although this is doubted by some. (en)
- Heráclides Póntico (aprox. 390-310 a. C.) fue un astrónomo y filósofo griego. Natural de Heraclea Póntica (en Bitinia) y trasladado a Atenas, se le consideró discípulo de Aristóteles y Demócrito. También se le ha vinculado a la Academia platónica. Según Diógenes Laercio, Heráclides fue amigo de Espeusipo. Se conservan pocos fragmentos de los escritos de Heráclides, y el rasgo más acentuado de ellos es su pitagorismo. Se le considera el primer filósofo que consideró fijas a las estrellas y en rotación a la Tierra, en lugar de al revés, como se había considerado hasta entonces. Al parecer también declaró que Mercurio y Venus giran alrededor del Sol (que sin embargo giraría en torno a la Tierra), aunque no hay fuentes contemporáneas que lo avalen. (es)
- Heraklides Pontikos (bahasa Yunani Kuno: Ἡρακλείδης ὁ Ποντικός; sek. 390 SM – sek. 310 SM), juga dikenal sebagai Herakleides dan Heraklides dari Pontos, adalah filsuf dan astronom Yunani yang tinggal di , kini Karadeniz Ereğli, Turki. Dia paling dikenal karena mengemukakan gagasan bahwa bumi berrotasi pada sumbunya, dari barat ke timur, setiap 24 jam sekali. Dia juga disebut-sebut sebagai pembuat teori heliosentris, meskipun hal ini diragukan. (in)
- Héraclide du Pont ou Héraclide le Pontique, (en grec ancien Ἡρακλείδης ὁ Ποντικός), est un philosophe grec platonicien du IVe siècle av. J.-C. (né v. 388 et mort v. 310). Selon Sotion, doxographe et grammairien d’Alexandrie, il fut actif à l’Académie de Platon jusqu'à la mort de Speusippe ; il devint l'élève d’Aristote après avoir quitté son premier maître. On lui attribue un système héliocentrique partiel, mais cette attribution ne paraît pas solidement fondée : Héraclide n’était pas un astronome, mais un vulgarisateur et un polygraphe, et surtout le système cosmologique en question prend pour base la théorie mathématique des épicycles établie seulement au siècle suivant, par Apollonios de Perga. (fr)
- Eraclide Pontico (in greco antico: Ἡρακλείδης ὁ Ποντικός, Herakléidēs ho Pontikós; Eraclea Pontica, 385 a.C. – Atene, 322 a.C. o 310 a.C.) è stato un filosofo e astronomo greco antico, contemporaneo di Eudosso di Cnido. Accettando la tesi già affermata da Iceta di Siracusa, sostenne che le stelle non giacessero su una sfera che ruotava attorno alla Terra, ma che il loro moto apparente fosse il risultato della rotazione diurna della Terra. (it)
- Heraclides Ponticus (Oudgrieks: Ηρακλείδης ο Ποντικός, Ierakleidos o Pontikos) (ca. 387 - ca. 312 v.Chr.) was een Grieks astronoom en filosoof die leefde in Heraclea in Klein-Azië (het huidige Eregli in Turkije). Hij was als jongeling naar de Academie in Athene gestuurd door zijn vader Euthyphron, een rijke edelman. Hij kwam zo in aanraking met de theorieën van Plato en zijn opvolger Speusippos. Hij studeerde ook een tijd bij Aristoteles. Toen Plato in 365 v.Chr. naar Sicilië vertrok, liet hij zijn leerlingen onder de hoede van Heraclides. Plato had de cirkelbeweging van de planeten gepromoot, maar deze theorie leek in de praktijk niet perfect te zijn. Heraclides stelde, door eigen observaties, als oplossing voor om Venus en Mercurius niet rond de aarde te doen draaien, maar rond de zon. De overige planeten liet hij wel rond de aarde draaien. Sommigen hebben hieruit willen opmaken dat hij aan de oorsprong stond van de heliocentrische theorie. Nu wordt aangenomen dat hij in feite een geocentrisch model vooropstelde waarin Venus en Mercurius rond de zon draaien en de zon, op zijn beurt, samen met de Maan en de andere planeten (Mars, Jupiter en Saturnus) om de aarde draait. Deze theorie werd later nieuw leven ingeblazen door Tycho Brahe. Daarnaast zou hij de eerste zijn die de theorie vooropstelde dat de aarde eenmaal per dag om zijn as draaide. Zijn theorieën zijn verder toegepast door Aristarchus die alle planeten rond de zon liet draaien. Dit leidde tot het heliocentrisch model van Nicolaas Copernicus. Er doen verhalen de ronde dat Heraclides Ponticus een ijdele en pompeuze man was. Hij was dan ook regelmatig het mikpunt van spot. Maar hij was een veelzijdige en productieve auteur, met werken over filosofie, wiskunde, fysica, geschiedenis, muziek, grammatica en retorica. (nl)
- ヘラクレイデス（またはヘラクリデス、Heraclides Ponticus 、紀元前387年 - 紀元前312年）は古代ギリシャの哲学者である。地動説に近い概念の宇宙体系を考えた1人であるとされる。同名者と区別するために、ポントスのヘラクレイデスとも言う。 現在はトルコに属するヘラクレア・ポンティカ（現在のカラデニズ・エレーリ）に裕福な貴族エウテュプロンの息子として生まれた。アテネのアカデメイアにプラトンや彼の後継者であるスペウシッポスに学んだ。さらにアリストテレスにも学んだ。スーダ辞典によれば、紀元前360年頃のプラトンのシケリア（現在はイタリアのシチリア島）行きの時、アカデメイアの運営をヘラクレイデスに任せたとされる。アカデメイアの2代目の会頭、スペウシッポスが紀元前339年に没すると、3代目の会頭の座をクセノクラテスと競った。その後ヘラクレアに戻り、ヘラクレアで没した。 ディオゲネス・ラエルティオスの『ギリシア哲学者列伝』には彼の著作のリストがあるが、哲学や数学などに関するものと思われるタイトルが並んでいる。ディオゲネスによれば、それらのうちのいくつかは喜劇や悲劇の形式であるという。 天文学史においては、ヘラクレイデスは金星と水星の位置が太陽から一定角度以上離れないことを根拠として、水星と金星が太陽の周りを回っていると考え、太陽や外惑星は地球の回りをまわっているという、後のティコ・ブラーエの宇宙像に近い宇宙観をもっていたとされるが、それは後世の学者の誤解によるものであるという説もある。 (ja)
- Heraklides z Pontu (stgr. Ἡρακλείδης ὁ Ποντικός, IV w. p.n.e.) – grecki filozof akademicki i astronom, pochodzący z Heraklei Pontyjskiej. Kierował Akademią podczas podróży Platona na Sycylię. Heraklides starał się o stanowisko scholarchy Akademii po śmierci Speuzypa – następcy i siostrzeńca Platona. Przegrał jednak (kilkoma głosami) z Ksenokratesem. Rozgoryczony opuścił Akademię i powrócił do Pontu. Heraklides jest uważany za poprzednika teorii heliocentrycznej. Uważał, że Ziemia obraca się wokół własnej osi (z zachodu na wschód). Pogląd ten nie był jednak podbudowany teoretycznie czy empirycznie i miał wyłącznie oparcie intuicyjne. Symplicjusz z Cylicji w komentarzu do dzieła O niebie Arystotelesa mówi o Heraklidesie: myślał on, że można obronić zjawiska, zakładając, iż Ziemia znajduje się pośrodku i obraca się, niebiosa zaś pozostają nieruchome. Pogląd ten mógł być wzorowany na fragmencie z Timajosa: Ziemię zaś, karmicielkę naszą, osadzoną na osi, przeciągniętej przez cały wszechświat urządził tak, że ona strzeże i wykonywa noc i dzień. Wcześniej pogląd o ruchu Ziemi wokół ogniska Wszechświata (stgr. παντὸς ἑστίαν) głosił Filolaos z Tarentu, Ziemia miała być stale zwrócona do ogniska jedną stroną (podobnie jak Księżyc do Ziemi), w tym modelu zatem musiała także obracać się dokoła własnej osi. Chalcydiusz w komentarzu do Timajosa podaje: Heraklides pokazał, że Wenus jest czasami wyżej, czasem niżej niż Słońce. Prawdopodobnie oznaczało to, iż Wenus (i zapewne Merkury) w modelu Heraklidesa krążyły wokół Słońca, krążącego wokół Ziemi. Podobny model, w którym planety obiegają Słońce krążące wokół Ziemi, 2 tysiące lat później ogłosił Tycho Brahe. Diogenes Laertios w 5 księdze Żywotów i poglądów słynnych filozofów wylicza długą listę dzieł Heraklidesa. (pl)
- Heráclides do Ponto ou Heráclides Pôntico (em grego antigo: Ἡρακλείδης ὁ Ποντικός; c. 390 a.C. – c. 310 a.C.) foi um filósofo platônico grego do século IV a.C. De acordo com Sótion, doxógrafo e gramático de Alexandria, ele foi ativo na Academia de Platão até a morte de Espeusipo; ele se tornou o aluno de Aristóteles depois de deixar seu primeiro professor. Alguns autores antigos não atribuíram Heráclides como acadêmico platonista, mas à escola peripatética. Eles estavam errados sobre isso, mas pode ser visto a partir disso que pelo menos algumas de suas opiniões eram semelhantes às de Aristóteles. Autor de inúmeras obras nos mais diversos campos, restam apenas os seus títulos e alguns fragmentos de seus textos. Heráclides é mais lembrado por propor que a Terra, localizada no centro do universo, era animada de um movimento de rotação em torno de seu eixo, de oeste para leste, uma vez a cada 24 horas. Ele também é aclamado como o criador da teoria heliocêntrica, embora isso seja questionado por alguns. É-lhe atribuído um sistema heliocêntrico parcial, mas essa atribuição não parece solidamente fundamentada. Heráclides não foi um astrônomo, mas um divulgador e um polígrafo, e sobretudo o sistema cosmológico em questão toma por base a teoria matemática dos epiciclos estabelecida apenas no século seguinte, por Apolônio de Perga. (pt)
- Эта статья о греческом философе IV в. до н. э. О греческом учёном I в. н. э. см. Гераклид Понтийский Младший. Гераклид Понтийский (др.-греч. Ἡρακλείδης ὁ Ποντικός; 387 до н. э. — 312 до н. э.) — древнегреческий философ, механик и астроном IV в. до н. э. Родился в Гераклее — греческой колонии на берегу Чёрного моря (Понта) (в настоящее время — г. Эрегли, Турция). Диоген Лаэртский сообщает, что в своём родном городе Гераклид убил местного тирана, а во всех остальных отношениях был весьма экстравагантным человеком, склонным к мистификациям. Прибыв позднее в Афины, был слушателем пифагорейцев, Платона, Аристотеля. Сочинения Гераклида, бывшие очень популярными в античности, до нас не дошли. Судя по высказываниям позднейших авторов, он писал на этические, физические, грамматические и эстетические темы. (ru)
- Herakleides från Pontos, född 390 f.Kr., död omkring 310 f.Kr., var en grekisk astronom och filosof. Han verkade vid Platons akademi i Aten och var den förste som förklarade att himlens dagliga rörelse beror på att klotet jorden vrider sig kring en egen axel, ett varv per dygn. Herakleides tog ytterligare ett steg från Filolaos mot senare tiders bild av solsystemet genom att hävda att planeterna Merkurius och Venus kretsar omkring Solen. Detta hade han observationellt stöd för, eftersom dessa planeter alltid uppträder i solens närhet, där de endast kan iakttas på morgon eller kväll. Alla hans skrifter har gått förlorade, men av andras skildringar förefaller han aldrig ha tagit steget fullt ut som nummer ett att påstå att alla planeterna inklusive jorden rör sig runt solen. (sv)
- Гераклі́д Понті́йський (IV століття до н. е.) — учень Платона й Аристотеля, філософ і історик, автор багатьох творів з етики, а також біографій. Численні і різноманітні з тематики твори Геракліда до нас не дійшли, але судячи з висловів пізніших авторів, він писав на етичні, фізичні, граматичні і естетичні теми. Його погляди на будову речовини є своєрідним синтезом переконань Емпедокла і Демокріта. Подібно до першого з них, він вважав, що речовина складається з чотирьох стихій, між якими діють дві сили — Любов і Ворожнеча. Але самі ці стихії він вважав такими, що складаються з найдрібніших частинок, аналогів демокрітівських атомів; Любов сприяє об'єднанню атомів одного і того ж елементу. Таким чином, на відміну від Демокріта Гераклід вважав, що між атомами діють далекодіючі сили. Іншою відмінністю від переконань атомістів є те, що Гераклід заперечував існування абсолютної порожнечі: він вважав, що світ заповнений найтоншою речовиною — ефіром. Про його космологічні погляди відомо з повідомлень різних авторів, що збігаються одне з одним. Гераклід наблизився до уявлення про геліоцентричну будову Сонячної системи. Він учив, що Земля обертається навколо своєї осі, Меркурій і Венера обертаються навколо Сонця, яке у свою чергу обертається навколо Землі. Вважав, що зорі формою подібні до Землі, тобто є кулястими небесними тілами. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Hérakleidés Pontský , řecky Ἡρακλείδης ὁ Ποντικός (387 př. n. l., Hérakleia Pontiké – 312 př. n. l.) byl starořecký astronom a platónský filosof. Z jeho rozsáhlého díla, psaného ve formě dialogů, se zachovaly jen zlomky. Byl patrně první, kdo učil, že se Země otáčí kolem své osy, zato domněnka, že byl zakladatelem heliocentrismu (spolu s Hikétasem a Ekfantem) je nejspíše mylná. (cs)
- Herakleides Pontikos (der Ältere) (altgriechisch Ἡρακλείδης ὁ Ποντικός Hērakleídēs ho Pontikós; * um 390 v. Chr. in Herakleia Pontike; † nach 322 v. Chr.) war ein griechischer Philosoph. (de)
- Ο Ηρακλείδης ο Ποντικός (388 - περ. 310 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος και αστρονόμος του 4ου αιώνα π.Χ. Καταγόταν από την πόλη Ηράκλεια του Εύξεινου Πόντου. (el)
- Heraclides Ponticus (Greek: Ἡρακλείδης ὁ Ποντικός Herakleides; c. 390 BC – c. 310 BC) was a Greek philosopher and astronomer who was born in Heraclea Pontica, now Karadeniz Ereğli, Turkey, and migrated to Athens. He is best remembered for proposing that the Earth rotates on its axis, from west to east, once every 24 hours. He is also hailed as the originator of the heliocentric theory, although this is doubted by some. (en)
- Heraklides Pontikos (bahasa Yunani Kuno: Ἡρακλείδης ὁ Ποντικός; sek. 390 SM – sek. 310 SM), juga dikenal sebagai Herakleides dan Heraklides dari Pontos, adalah filsuf dan astronom Yunani yang tinggal di , kini Karadeniz Ereğli, Turki. Dia paling dikenal karena mengemukakan gagasan bahwa bumi berrotasi pada sumbunya, dari barat ke timur, setiap 24 jam sekali. Dia juga disebut-sebut sebagai pembuat teori heliosentris, meskipun hal ini diragukan. (in)
- Héraclide du Pont ou Héraclide le Pontique, (en grec ancien Ἡρακλείδης ὁ Ποντικός), est un philosophe grec platonicien du IVe siècle av. J.-C. (né v. 388 et mort v. 310). Selon Sotion, doxographe et grammairien d’Alexandrie, il fut actif à l’Académie de Platon jusqu'à la mort de Speusippe ; il devint l'élève d’Aristote après avoir quitté son premier maître. On lui attribue un système héliocentrique partiel, mais cette attribution ne paraît pas solidement fondée : Héraclide n’était pas un astronome, mais un vulgarisateur et un polygraphe, et surtout le système cosmologique en question prend pour base la théorie mathématique des épicycles établie seulement au siècle suivant, par Apollonios de Perga. (fr)
- Eraclide Pontico (in greco antico: Ἡρακλείδης ὁ Ποντικός, Herakléidēs ho Pontikós; Eraclea Pontica, 385 a.C. – Atene, 322 a.C. o 310 a.C.) è stato un filosofo e astronomo greco antico, contemporaneo di Eudosso di Cnido. Accettando la tesi già affermata da Iceta di Siracusa, sostenne che le stelle non giacessero su una sfera che ruotava attorno alla Terra, ma che il loro moto apparente fosse il risultato della rotazione diurna della Terra. (it)
- Heràclides Pòntic (grec antic: Ἡρακλείδης ὁ Ποντικός, llatí: Heracleides Ponticus; 387 aC - 312 aC) fou un filòsof grec, fill d'Eutifró o Eufró, i nascut a Heraclea Pòntica -actualment Karadeniz Ereğli, Turquia-. Heràclides és especialment conegut pel fet d'haver defensat que el moviment aparent de l'esfera dels estels fixos era produït pel moviment de rotació diari de la Terra. (ca)
- Heraklides Pontikos (en greka: Ἡρακλείδης ὁ Ποντικός Herakleides; ĉirkaŭ 390 a.K. – ĉirkaŭ 310 a.K.) estis greka filozofo kaj astronomo kiu naskiĝis en Herakleja Pontike, nune Karadeniz Ereğli, Turkio, kaj migris al Ateno. Li estas plej bone memorita ĉar proponis, ke la Tero rotacias sur sia akso, el okcidento orienten, unufoje ĉiun 24an horon. Li estas ankaŭ konsiderata originanto de la suncentrismo, kvankam tio estis dubita de kelkaj. (eo)
- Heráclides Póntico (aprox. 390-310 a. C.) fue un astrónomo y filósofo griego. Natural de Heraclea Póntica (en Bitinia) y trasladado a Atenas, se le consideró discípulo de Aristóteles y Demócrito. También se le ha vinculado a la Academia platónica. Según Diógenes Laercio, Heráclides fue amigo de Espeusipo. Se conservan pocos fragmentos de los escritos de Heráclides, y el rasgo más acentuado de ellos es su pitagorismo. (es)
- Heraklides Pontiko (antzinako grezieraz: Ἡρακλείδης ὁ Ποντικός; K.a. 390-K.a. 310 gutxi gora-behera), astronomo eta filosofo greziarra zen. Heraklea Pontikan jaioa (ondoren Bitinia), eta Atenasera joana, Aristoteles eta Demokritoren ikasletzat hartua izan zen. Platonen Akademiarekin ere lotua izan da. Diogenes Laertzioren arabera, Espeusiporen laguna izan zen. Bere idazkien zati gutxi kontserbatzen dira, eta, ezaugarririk nabarmenena, bere pitagorismoa da.
* Datuak: Q316334 (eu)
- ヘラクレイデス（またはヘラクリデス、Heraclides Ponticus 、紀元前387年 - 紀元前312年）は古代ギリシャの哲学者である。地動説に近い概念の宇宙体系を考えた1人であるとされる。同名者と区別するために、ポントスのヘラクレイデスとも言う。 現在はトルコに属するヘラクレア・ポンティカ（現在のカラデニズ・エレーリ）に裕福な貴族エウテュプロンの息子として生まれた。アテネのアカデメイアにプラトンや彼の後継者であるスペウシッポスに学んだ。さらにアリストテレスにも学んだ。スーダ辞典によれば、紀元前360年頃のプラトンのシケリア（現在はイタリアのシチリア島）行きの時、アカデメイアの運営をヘラクレイデスに任せたとされる。アカデメイアの2代目の会頭、スペウシッポスが紀元前339年に没すると、3代目の会頭の座をクセノクラテスと競った。その後ヘラクレアに戻り、ヘラクレアで没した。 ディオゲネス・ラエルティオスの『ギリシア哲学者列伝』には彼の著作のリストがあるが、哲学や数学などに関するものと思われるタイトルが並んでいる。ディオゲネスによれば、それらのうちのいくつかは喜劇や悲劇の形式であるという。 (ja)
- Heraklides z Pontu (stgr. Ἡρακλείδης ὁ Ποντικός, IV w. p.n.e.) – grecki filozof akademicki i astronom, pochodzący z Heraklei Pontyjskiej. Kierował Akademią podczas podróży Platona na Sycylię. Heraklides starał się o stanowisko scholarchy Akademii po śmierci Speuzypa – następcy i siostrzeńca Platona. Przegrał jednak (kilkoma głosami) z Ksenokratesem. Rozgoryczony opuścił Akademię i powrócił do Pontu. Symplicjusz z Cylicji w komentarzu do dzieła O niebie Arystotelesa mówi o Heraklidesie: Pogląd ten mógł być wzorowany na fragmencie z Timajosa: (pl)
- Heraclides Ponticus (Oudgrieks: Ηρακλείδης ο Ποντικός, Ierakleidos o Pontikos) (ca. 387 - ca. 312 v.Chr.) was een Grieks astronoom en filosoof die leefde in Heraclea in Klein-Azië (het huidige Eregli in Turkije). Hij was als jongeling naar de Academie in Athene gestuurd door zijn vader Euthyphron, een rijke edelman. Hij kwam zo in aanraking met de theorieën van Plato en zijn opvolger Speusippos. Hij studeerde ook een tijd bij Aristoteles. Toen Plato in 365 v.Chr. naar Sicilië vertrok, liet hij zijn leerlingen onder de hoede van Heraclides. (nl)
- Heráclides do Ponto ou Heráclides Pôntico (em grego antigo: Ἡρακλείδης ὁ Ποντικός; c. 390 a.C. – c. 310 a.C.) foi um filósofo platônico grego do século IV a.C. De acordo com Sótion, doxógrafo e gramático de Alexandria, ele foi ativo na Academia de Platão até a morte de Espeusipo; ele se tornou o aluno de Aristóteles depois de deixar seu primeiro professor. Alguns autores antigos não atribuíram Heráclides como acadêmico platonista, mas à escola peripatética. Eles estavam errados sobre isso, mas pode ser visto a partir disso que pelo menos algumas de suas opiniões eram semelhantes às de Aristóteles. (pt)
- Herakleides från Pontos, född 390 f.Kr., död omkring 310 f.Kr., var en grekisk astronom och filosof. Han verkade vid Platons akademi i Aten och var den förste som förklarade att himlens dagliga rörelse beror på att klotet jorden vrider sig kring en egen axel, ett varv per dygn. Herakleides tog ytterligare ett steg från Filolaos mot senare tiders bild av solsystemet genom att hävda att planeterna Merkurius och Venus kretsar omkring Solen. Detta hade han observationellt stöd för, eftersom dessa planeter alltid uppträder i solens närhet, där de endast kan iakttas på morgon eller kväll. (sv)
- Гераклі́д Понті́йський (IV століття до н. е.) — учень Платона й Аристотеля, філософ і історик, автор багатьох творів з етики, а також біографій. Численні і різноманітні з тематики твори Геракліда до нас не дійшли, але судячи з висловів пізніших авторів, він писав на етичні, фізичні, граматичні і естетичні теми. Його погляди на будову речовини є своєрідним синтезом переконань Емпедокла і Демокріта. Подібно до першого з них, він вважав, що речовина складається з чотирьох стихій, між якими діють дві сили — Любов і Ворожнеча. Але самі ці стихії він вважав такими, що складаються з найдрібніших частинок, аналогів демокрітівських атомів; Любов сприяє об'єднанню атомів одного і того ж елементу. Таким чином, на відміну від Демокріта Гераклід вважав, що між атомами діють далекодіючі сили. Іншою відм (uk)
- Эта статья о греческом философе IV в. до н. э. О греческом учёном I в. н. э. см. Гераклид Понтийский Младший. Гераклид Понтийский (др.-греч. Ἡρακλείδης ὁ Ποντικός; 387 до н. э. — 312 до н. э.) — древнегреческий философ, механик и астроном IV в. до н. э. Родился в Гераклее — греческой колонии на берегу Чёрного моря (Понта) (в настоящее время — г. Эрегли, Турция). Диоген Лаэртский сообщает, что в своём родном городе Гераклид убил местного тирана, а во всех остальных отношениях был весьма экстравагантным человеком, склонным к мистификациям. Прибыв позднее в Афины, был слушателем пифагорейцев, Платона, Аристотеля. (ru)
|