Nta ya sikio

Nta ya sikio (hujulikana pia kama serumeni, kutoka Kiingereza: cerumen) ni dutu kama nta iliyo na rangi ya kijivu, ya machungwa au ya manjano na hutolewa katika mifereji ya masikio ya binadamu na wanyama wa jamii ya mamalia. Hufanya kazi ya kulinda ngozi ya mfereji wa sikio, inasaidia kusafisha na kulainisha mfereji, na pia hukinga masikio dhidi ya bakteria, kuvu, wadudu na maji.

Nta ya sikio inafanyizwa kwa seli za ngozi zilizoambuka, nywele na nyuto za tezi za ndani ya mfereji wa sikio la nje. Viambato vingi vya nta ya sikio ni asidi za shahamu zenye minyororo mirefu (zilizojaa na zisizojaa), alkoholi, skwalini na kolesteroli. Serumeni ya ziada au iliyogandamizika inaweza kubana dhidi ya kiwambo cha sikio au kupinga mfereji wa nje au visaidizi vya kusikia, ambayo inaweza kuchombea upotevu wa uwezo wa kusikia.

Nta ya sikio huzalishwa katika sehemu ya tatu ya gegedu katika sikio la binadamu. Ni mchanganyiko wa vitu vinavyonata ambavyo huzalishwa katika tezi za mafuta na vile vinavyonata kiasi huzalishwa na tezi maalum za jasho. ^[1] Vipengele msingi vya nta ya sikio ni kumwaga matabaka ya ngozi, na 60% ya nta ya sikio likijumuisha keratini, 12-20% dabwadabwa na isiyo kolezi; mlolongo mrefu, mafuta asidi, alkoholi, squalene na 6-9% kolestro.

Hofu, dhiki na wasiwasi huongeza uzalishaji wa nta ya sikio kutoka tezi ya ceruminous.

Kuna aina mbili tofauti za kijenetikia ambayo huamua aina ya nta ya sikio: aina ya majimaji ambayo inatawala na aina kavu ambayo imefichwa. Asia ya Mashariki na Waindio wana uwezekano wa kuwa na aina kavu ya nta ya sikio (kijivu na flaky), ambapo Wazungu na Waafrika wanakuwa na aina ya majimaji (asali-kahawia, weusi-kahawia na unyevu). Aina ya serumeni imetumiwa na wataalamu wa wadudu kufuatilia njia za wanadamu wanaohamahama, kama zile za Wainuit. ^[2] Kuwepo kwa aina ya majimaji ya nta ya sikio kumesababishwa na kuwepo kwa kiasi kikubwa cha mafuta na chembechembe zenye rangi za kiasili (50% mafuta) katika dutu kuliko ile aina kavu (30% mafuta).

Tofauti katika aina za nta ya sikio imekuwa na msisimko kwa moja msingi mabadiliko katika jeni inayojulikana kama "binding mkanda ATP C11 gene." Mbali na kuathiri aina serumeni, mabadiliko ya jeni pia hupunguza uzalishaji jasho. Watafiti wanasema kwamba kupungua kwa jasho kulikuwa na manufaa kwa binadamu wa mashariki ya Asia na wenyeji wa Amerika ambao walikadiriwa kuwa wanaishi katika mazingira ya baridi. ^[3]

Kusafisha mfereji wa sikio hutokea kama matokeo ya "conveyor belt", mchakato ya uhamaji wa epithelial, unaosababishwa na harakati za kusogea kwa taya. ^[4] Seli hutengenezwa katika kituo cha utando wa tympanic ambayo huhama nje kutoka kwenye umbo (kwa kiwango cha kulinganishwa na kile cha ukuaji wa kucha za vidole) kuelekea kwenye kuta za mfereji wa sikio, na baadaye husogea kuelekea kwenye mlango wa mfereji wa sikio. serumeni katika mfereji pia hutolewa nje,hutoka na uchafu wowote, vumbi, na chembechembe zilizokusanyika kwenye mferji wa sikio. Kusogea kwa taya husaidia mchakato huu kwa kuondoa debris iliyoshikiliwa kwenye kuta za mfereji wa sikio, pia huongeza kasi yake ya kutolewa nje.

Kulainisha huzuia desiccation, kuwasha, na uchomaji wa ngozi ndani ya mfereji wa sikio (inayojulikana kama asteatosi). Vitu vinavyolainisha vinatokana na vitu vyenye mafuta mengi ya sebum ambayo huzalishwa na tezi za mafuta katika aina ya majimaji ya serumini angalau, mafuta hayo yanahusisha kolestroli, squalene, asidi ya shahamu yenye mnyororo mrefu na pombe. ^{[5] [6]}

Wakati utafiti ulipofanywa hadi miaka ya 1960 ulipatikana ushahidi kidogo kwa ajili ya kusaidia shughuli za kuzuia baceria kwa serumeni, ^[7] zaidi utafiti wa hivi karibuni umegundua kuwa nta ya sikio ina athari za bactericidal juu ya matatizo ya baadhi ya bakteria. serumeni imekuwa kupatikana ili kupunguza uwezekano wa anuwai ya bakteria, ikiwa ni pamoja na influenzae Haemofilasi , Staphylococcus aureus, na aina nyingi za Escherichia coli, wakati mwingine kwa kiasi kama 99%. Ukuaji wa aina kuu mbili zilizopo za kuvu katika otomikosisi pia huzuiliwa na serumeni ya binadamu. ^[8] Vitu vinavyozuia bakteria kimsingi vinatokana na asidi yenye mafuta kolezi zilizopo, lysozyme na hasahasa kwenye kiasi kidogo cha asid ya nta ya sikio, laisozim (pH iko karibu 6.1 kwa mtu wa kawaida. ^[9]).

Nta ya sikio nyingi inaweza kuzuia sauti kupita katika mfereji wa sikio, na kupunguza uwezo wa kusikia Pia inakadiriwa kuwa chanzo cha kutoskia kati ya aslimia 60-80%. Kusogea kwa taya kiasilia kunasaidia kusafisha sikio. kulainisha nta ya sikio kwa kutumia mafuta ya oliva au mchanganyiko wa urea na vitu vingine mara nyingi vinasaidia nta kulainika na kuisaidia kutoka nje, kwa msaada wa bomba na maji ya uvuguvugu yanayoingia kwenye mfereji wa sikio baada ya mchanganyiko pia husaidia kulainisha nta. Kama hii haitafaa, njia inayotumiwa mara kwa mara na madaktari ni ^[10] kuinyonya kwa maji ya uvuguvuvgu na inatuika kwa 95% ya GPs huko Edinburgh. Njia salama inatumiwa zaidi na wataalamu wa sikio wakati mfereji wa sikio unapoziba kwa muda na vitu kushindwa kupita katika ngozi ya mfereji wa sikio. Pamba,kwa upande mwingine inasukuma nta nyingi kwenye mfereji wa sikio na kuondoa kiasi kidogo cha juu cha nta ambayo inatokea kuingia kwaenye pamba.

Katika mwaka wa 2008 maelezo mapya yalitolewa na wataalamu wa masikio wa chuo kikuu cha Marekani wakishauri nta ya sikio kutotolewa vinginevyo kuzidi kwa nta ya sikio kuna sababisha madhara kiafya. ^[11]

mchakato huu unajulikana kama cerumenolysis na unafanikiwa kwa kutumia mchanganyiko unaojulikana kama cerumenolytic kikolezi ambao huingizwa kwenye mfereji wa sikio. Mara nyingi inasaidia nta kuja nje na kama haijawa inasaidia kuondoa serumeni kwa kunyonya au ukwanguaji. ^[12]

Kibiashara au kawaida cerumenolytics inapatikana pamoja na: ^[13]

• Mafuta ya zeituni, mafuta ya madini, mafuta ya watoo, mafuta ya almond, na mafuta mengine ya majimaji (gliseroli)
• [Chini ya majina ya bidhaa nyingi] kabamidi peroksidi (6.5%) na glycerine
• Mchanganyiko wa sodium bicarbonate kwenye maji,au sodium bicarbonate B.P.C (sodium bicarbonate na glycerine)
• Cerumol (mafuta ya arachis,, tapentaini na dichlorobenzene)
• Cerumenex (Triethanolamine, polypeptide s na oleate-condensate)
• Exterol, Otex (jina la UK brand ) (urea, peroksidi hidrojeni na glycerine)
• Docusate, a detergent,na ingredient ilyohai hupatikana katika dawa za kuhadharisha s

A cerumenolytic itumike mara 2-3 kwa siku kwa muda wa siku 3-5 kabla ya utoaji wa serumeni. ^[14]

Utafiti umeonesha kwamba maandalizi ya kitropki kwa ajili ya matibabu ya nta ya sikio na kwamba kuna tofauti ndogo kati ya msingi wa mafuta na msingi wa maji katika maandalizi (ikiwa ni pamoja na maji wazi). ^[15]

Mara baada ya serumeni kulainishwa,huondolewa kutoka mfereji wa sikio kwa usafishaji. mbinu ya unyonyaji wa sikio imeelezewa kwa undani zaidi na Wilson na Roeser,na hatimaye Blake ambaye alishauri kuvuta sikio la nje mbele na nyuma na ncha ya kinyonyeo kusogezwa taratibu juu na nyuma ili maji yaweze kusanjari kwenye paa la mfereji.^{[14] [16]} Mchanganyiko wa kumwagilia unatoka nje ya mfereji kwenye sehemu yake ya kutokea ikitoka na nta pamoja na vitu vingine. Mchanganyiko unaotumika kumwagilia mfereji wa sikio ni maji ya moto,chumvi ya kawida,mchanganyiko wa sodiamu bikarbonati au mchanganyiko wa maji na siki kusaidia kuzuia mambukizi ya huduma ya pili. ^{[16] [17] [16]}

Wagonjwa mara nyingi wanapenda mchanganyiko wa kumwagilia upashwe joto mpaka kufikia lile joto la mwili.kizunguzungu ni tatizo kuu la unyonyaji kwa kutumia vimiminika ambavyo ni vya baridi au vya joto kuliko joto la mwili. </ref> Sharp et al. ^[10] Alipendekeza 37°C, naye Blake et al. ^[16] alipendekeza maji yawe 38°C, zaidi kuliko joto la mwili, na kwamba hii lazima ichunguzwe na kipima joto. Joto jingine yoyote inaweza kusababisha kisulisuli, kama hutumika wakati wa upimaji wa jaribio la kalori tendohiari.

Sindano inapaswa kutumika kwa umakini kuingiza maji kwenye sikio. Kwa watoto kiwango na kasi lazima iwe chini. Baada ya umwagiliaji,kichwa kina inamishwa kuruhusu maji kukauka.Umwagiliaji unatakiwa kurudiwa mara nyingi. Kama mtiririko wa maji una chungu lazima kasi yake iwe ndogo. Ni bora kusafisha kidonda taratibu kwa muda mrefu kuliko kutumia nguvu na kusababisha nta kutoka kwa haraka. Utaratibu huu unaweza kufanywa nyumbani ukioga kwa kutumia sindano ya kumwagilia katika pembe 90. Baada ya nta kuondolewa,sikio lina weza kukaushwa kwa kuinamisha kichwa na kuvuta sikio juu kwa taratibu ili kunyosha mfereji wa sikio.

Nta ya sikio inaweza kuondolewa kwa kutumia kikwangulaji ya sikio ambayo kwa kawaida ina dislodges nta ya sikio na kuzitoa nje ya mfereji wa sikio. Huko magharibi, matumizi ya pick ya sikio mara nyingi hufanywa kwa mikono ya wataalamu wa afya;curette iliyotengenezwa kitaalamu ambayo ina kizuizi cha kuzuia curette kuingia ndani zaidi wakati mtu anaitumia mwenyewe inapatikana. Utoaji wa nta ya sikio kwa kutumia pick hutumiwa zaidi na watu wa Asia ya Mashariki. Kama nta ya sikio ya watu wengi wa Asia ya mashariki ni aina kavu,inaweza kuondolewa kirahisi kabisa kwa kusugua na pick, kama inavyoanguka chini kirahisi katika mabonge makubwa au vitu vikavu, kama ilivyo yenyewe.

Kwa ujumla inashauriwa kutokutumia pamba (Q-Tips au cottonbuds) kwa kufanya hivyo inaweza kusukuma nta ndani zaidi kwenye mfereji wa sikio,hasa ikitumika kizembe inaweza kuharibu ngoma ya sikio. ^[18] Abrasion ya mfereji wa sikio, hasa baada ya maji kuingia katika kuogelea au kuoga, unaweza kusababisha maambukizi ya sikio. Aidha, kichwa cha pamba kinaweza kutoka na kuingia kwenye mfereji wa sikio. Pamba itumike kusafisha sikio la nje tu.

Vacuuming ya sikio inaweza kufanywa na wataalamu au kwa vacuum kits ya nyumbani. Hata hivyo, uchunguzi katika kliniki ya otolaryngology umeonesha vacs ya sikio ya nyumbani si nzuri wakati wa kuondoa nta ya sikio, hasa ilipolinganishwa na prob ya nyumba ya Jobson. ^[19]

Utafiti wa kupelekwa na watendaji wa Uingeraza ^[10]umeonesha kuwa cerumen ya sikio inajiopndoa yenyewe; wengi wanasema hiyo kazi inafanywa na wauguzi, ambapo baadhi yao hawana maelekezo yoyote. Ni matatizo kama kuondolewa kwa nta ya sikio hakuna matatizo. Umwagiliaji unaweza kufanywa nyumbani kwa kutumia vifaa sahihi hasa pale mtu anapokuwa makini na sio kumwagilia kwa nguvu. Njia zingine zote inaweza kutumiwa na mtu mwenyewe ambaye alishawahi kufanya majaribio.

Mwandishi wa Bull anashauri wanafizikia kuwa:"Baada ya kuondolewa kwa nta,ni lazima kukagua vizuri ili kuhakikisha hakuna kilicho baki. ushauri huu unaonekana superfluous, lakini mara nyingi hupuuzwa ". ^[17] Hii ilithibitishwa na Sharp et al ambaye ni mtafiti wa ^[10]320 kwa watendaji wa jumla,imeonekana kuwa 68% tu ya madaktariwalikagua mfereji wa sikio baada ya unyonyaji kuhakikisha nta zimeondolewa. Matokeo yake, kushindwa kuondoa nta kutoka mfereji wa sikio kumefanya takribani 30% ya matatizo yanayotokana na hatua hizo. matatizo mengine ni pamoja na uvimbe wa sikio la nje, maumivu, kisulisuli, tiniti, na kutobolewa kwa ngoma ya sikio. Kulingana na utafiti huu, matatizo makubwa katika maskio 1 / 1000 ya unyonyaji ilipendekezwa ^[10]

Madai yanayotokana na kunyonya sikio yamesema kwa karibu 25% ya madai yote yamepokelewa na shirika la New Zealands la Accident Compensation Corporation ENT Medical Misadventure committee. Wakati ikiwa juu, hii si ajabu, kwa kuwa kunyonya sikio ni njia ya kawaida kabisa. Grossan alipendekeza kuwa takriban masikio 150,000 yanamwagiliwani kila wiki huko Marekani na 40,000 kwa wiki nchini Uingereza. ^[20] Uchafuzi kutokana na takwimu zilizopatikana huko Edinburgh kwa Sharp et al. ^[10] takwimu hapa zikojuu zaidi, kukadiria kuwa takribani masikio 7000 yanaangaliwa kati ya idadi ya watu 100,000 kila mwaka. Katika madai ya New Zealand yaliyotajwa hapo juu, utoboaji wa utando wa tympanic ulikuwa na majerahamara kwa mara pia unaoweza kusababisha matatizo ya ulemavu.

Sikio candling, pia hujulikana kama sikio coning joto-skio tiba ya mafuta, ni dawa mbadala mazoezi alidai kuboresha afya kwa ujumla na ustawi na taa moja ya mashimo mwisho na kuweka mshumaa mwisho wengine katika mfereji wa sikio. Kulingana na watafiti matibabu, ni hatari na ufanisi. ^[21] Mawakili kusema kwamba mabaki giza ambayo inaonyesha baada ya utaratibu huu ni nta ya skio iliotolewa, na kudhibitisha ufanisi wa utaratibu. utafiti umeonyesha kwamba kwa kweli mabaki huwa ikiwa mshumaa (ambayo yameundwa na pamba na nta ya nyuki na kuwacha mabaki baada ya moto) uliigizwa kwa skio au laa

• Katika nyakati nta ya skio, na dutu zingine kama vile mkojo, zilitumika kuandaa rangi asili ya kutumiwa na mwandishi wa kuonyesha mwanga muswada .
• Toleo la 1832 ya Marekani Frugal Housewife alisema kuwa "hamna chochote bora kuliko nta ya skio kuzuia machungu yanayotokana na kidonda cha msumari au skewer", na pia ilipendekeza nta ya skio kama dawa ya kupasuka midomo. ^[22]

• Aina nyingi za nyangumihuwa na nta ya skio ambayo huongezaka kwa muda; na ukubwa wa amana wakati mwingine ndio njia pekee ya kujua umri wa nyangumi asiye na meno. ^[23]
• Katika sehemu ya mpango MythBusters televisheni, ilionyesh mishumaa ilojengwa kwa kutumia nta ya skio ya binadamu inaweza kuendeleza moto, lakini si kwa muda mrefu au kuchoma kwa mwangaza wa juu kutosha kama mafuta ya taa au mishumaa nta ya nyuki. ^[24]

• Roeser RJ, Ballachanda BB (1997). "Physiology, pathophysiology, and anthropology/epidemiology of human earcanal secretions". Journal of the American Academy of Audiology. 8 (6): 391–400. PMID 9433685. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
• Stone M, Fulghum RS (1984). "Bactericidal activity of wet cerumen". The Annals of Otology, Rhinology, and Laryngology. 93 (2 Pt 1): 183–6. PMID 6370076.
• Wade, Nicholas. "Japanese Scientists Identify Ear Wax Gene", The New York Times, 29 Januari 2006. 
• Nicholas Wade. wanasayansi wapata jeni ambayo inadthibiti aina ya nta ya skio katika watu. The New York Times, januari 30, 2006

Wikamusi ya Kiswahili ina maelezo na tafsiri ya maana ya neno:

nta ya sikio

• Uangalizi wa masikio yako Archived 29 Januari 2010 at the Wayback Machine. uziwi Utafiti wa Uingereza
• Sikio nta na matibabu yake Archived 12 Julai 2010 at the Wayback Machine. Mgonjwa Uingereza
• Sikio nta na matibabu yake Medinfo Uingereza
• Sikio nta na matibabu yake Archived 27 Septemba 2011 at the Wayback Machine. uziwi Utafiti wa uingereza
• Gooey nta ya skio iliokatika jeni yako , ABC Sayansi kwenye mtandao, 30 Januari 2006
• mwongozo wa mozoezi ya kliniki: kuweka pamoja serumeni (The Academy Marekani ya otolaringolojia -upasuaji wa kichwa na shingo ) Archived 4 Oktoba 2012 at the Wayback Machine.