Bahari ya Mediteranea - Wikipedia, kamusi elezo huru

Bahari ya Mediteranea jinsi inavyoonekana kutoka chombo cha angani

Bahari ya Mediteranea (pia: Bahari ya Kati) ni bahari ya pembeni ya Atlantiki kati ya mabara ya Afrika, Ulaya na Asia ya Magharibi. Eneo lake ni takriban milioni 2,5 km². Kina chake kirefu ni 5,267 m. Ina kanda ya hali ya hewa ya pekee pamoja na mimea na wanyama.

Neno "Mediteranea" limetokana na lugha ya Kilatini likiunganisha maneno ya "medium" (inamaanisha "kati ya, katikati") na "terra" (inamaanisha "bara"). Kwa hiyo neno lenyewe linamaanisha "Bahari katikati ya bara".

Katika lugha ya Biblia Kiebrania iliitwa "Bahari ya Magharibi" au "Bahari Kuu"; Waroma wa Kale waliotwala nchi zote zinazopakana na Bahari ya Mediteranea waliita "mare nostrum" yaani "bahari yetu". Waarabu na Waturuki wanaiita "Bahari Nyeupe" (kwa Kituruki: Akdeniz; kwa Kiarabu: البحر الأبيض al-baHr-al-abyaD)

Jiografia

[hariri | hariri chanzo]

Bahari ya Mediteranea ni bahari, si ziwa, kwa sababu imeunganishwa na Atlantiki kwa njia ya mlango wa bahari wa Gibraltar.

Ina bahari za pembeni zake ambazo ni pamoja na Bahari Nyeusi, Bahari ya Aegean, Bahari ya Tyrrheni na mengine. Bahari Nyeusi inaunganishwa kwa njia ya mlangobahari wa Dardaneli, Bahari ya Marmara na mlangobahari wa Bosporus.

Tangu mwaka 1869 kuna pia njia ya maji kati ya Mediteranea na Bahari ya Shamu ambayo ni Mfereji wa Suez.

Kuna visiwa vingi sana hasa kati ya Ugiriki na Uturuki. Visiwa vikubwa ni Korsika, Sardinia, Sisilia, Kreta, Rhodos na Kibros.

Nchi zinazopakana

[hariri | hariri chanzo]

Leo hii kuna nchi au madola 22 zinazopakana na Bahari ya Mediteraneo:

Afrika:

Misri, Libya, Tunisia, Algeria na Moroko

Asia:

Uturuki, Syria, Lebanon, Israel, Kibros (Cyprus, kisiwa), Palestina (Gaza) na Misri

Ulaya:

Hispania, Ufaransa, Monako, Italia, Malta (funguvisiwa), Slovenia, Kroatia, Bosnia - Herzegovina, Montenegro, Albania, Ugiriki, Uturuki

Viungo vya nje

[hariri | hariri chanzo]

Wikimedia Commons ina media kuhusu:

Category:Mediterranean Sea

v d e Bahari za Dunia
Bahari ya Aktiki	Bahari ya Barents · Bahari ya Beaufort · Bahari ya Chukchi · Bahari ya Greenland · Bahari ya Kara · Bahari ya Laptev · Bahari ya Lincoln · Bahari ya Prince Gustav Adolf · Bahari ya Pechora · Bahari ya Malkia Viktoria · Bahari Nyeupe · Bahari ya Siberia Mashariki · Bahari ya Wandel · Ghuba ya Amundsen · Ghuba ya Boothia
Bahari ya Atlantiki	Bahari ya Adria · Bahari ya Aegean · Bahari ya Åland · Bahari ya Alboran · Bahari ya Argentina · Bahari ya Azov · Bahari ya Baleari · Bahari ya Baltiki · Bahari ya Bothnia · Bahari ya Eire · Bahari ya Funguvisiwa · Bahari ya Greenland · Bahari ya Hebridi · Bahari ya Ionia · Bahari ya Irminger · Bahari ya Karibi · Bahari ya Kaskazini · Bahari ya Kati · Bahari ya Kiselti · Bahari ya Krete · Bahari ya Labrador · Bahari ya Levanti · Bahari ya Libya · Bahari ya Liguria · Bahari ya Marmara · Bahari ya Myrto · Bahari ya Norwei · Bahari Nyeusi · Bahari ya Sargasso · Bahari ya Thrakia · Bahari ya Tireni · Bahari ya Wadden · Beseni la Foxe · Ghuba ya Biskaya · Ghuba ya Botnia · Ghuba ya Boothia · Ghuba ya Guinea · Ghuba ya Hudson · Ghuba ya Maine · Ghuba ya Meksiko · Ghuba ya Saint Lawrence · Ghuba ya Sidra · Ghuba ya Simba · Ghuba ya Ufini · Ghuba ya Venezuela · Hori ya Baffin · Hori ya Campeche · Hori ya Fundy · Hori ya James · Mfereji wa Kiingereza
Bahari ya Hindi	Bahari ya Andamani · Bahari Nyekundu · Bahari ya Timor · Bahari ya Flores · Bahari ya Lakadivi · Bahari ya Uarabuni · Ghuba ya Aden · Ghuba ya Akaba · Ghuba ya Bengali · Ghuba ya Khambhat · Ghuba ya Kutch · Ghuba ya Omani · Ghuba ya Suez · Ghuba ya Uajemi · Hori Kuu ya Australia · Mfereji wa Msumbiji
Bahari ya Kusini	Bahari ya Amundsen · Bahari ya Bellingshausen · Bahari ya Davis · Bahari ya D'Urville · Bahari ya Lazarev · Bahari ya Mawson · Bahari ya Mfalme Haakon VII · Bahari ya Riiser-Larsen · Bahari ya Ross · Bahari ya Scotia · Bahari ya Somov ·Bahari ya Ushirikiano · Bahari ya Wakosmonauti · Bahari ya Weddell
Bahari ya Pasifiki	Bahari ya Arafura · Bahari ya Bali · Bahari ya Banda · Bahari ya Bering · Bahari ya Bismarck · Bahari ya Bohai · Bahari ya Bohol · Bahari ya Camotes · Bahari ya Ceram · Bahari ya Chile · Bahari ya China Kusini · Bahari ya China Mashariki · Bahari ya Halmahera · Bahari ya Java · Bahari ya Koro · Bahari ya Grau · Bahari ya Japani · Bahari ya Matumbawe · Bahari ya Molucca · Bahari ya Njano · Bahari ya Okhotsk · Bahari ya Salish · Bahari ya Savu · Bahari ya Seto · Bahari ya Shantar · Bahari ya Sibuyan · Bahari ya Solomon · Bahari ya Sulawesi · Bahari ya Sulu · Bahari ya Tasmania · Bahari ya Ufilipino · Bahari ya Visayan · Ghuba ya Alaska · Ghuba ya Anadyr · Ghuba ya Carpentaria · Ghuba ya Fonseca · Ghuba ya Kalifornia · Ghuba ya Moro · Ghuba ya Panama · Ghuba ya Tonkin · Ghuba ya Uthai
Bahari zisizounganika na nyingine	Bahari ya Chumvi · Bahari ya Kaspi · Bahari ya Salton · Ziwa Aral
Nyinginezo	Bahari · Bahari kuu