Kalimantan Kidul
Pidangan
(dialihkeun ti Kalimantan Selatan)
Waja Sampai Kaputing | |
Koordinat | |
Dasar hukum | |
Tanggal penting | 7 Desember 1956 (poe jadi) |
Ibu kota | Banjarmasin |
Gubernur | H. Sahbirin Noor, S.Sos., M.H. |
Lega | 36.985 km2 |
Pangeusi | 3.054.129 (2002)
Angka maotna budak: 67/1.000 nu babar |
Kapadetan | |
Kabupatén | 11 |
Kota | 2 |
Kacamatan | 11 |
Kalurahan/Désa | 1.833 |
Suku | Suku Banjar, Suku Dayak Bukit, Suku Dayak Bakumpai, Suku Dayak Dusun Deyah, Suku Dayak Maanyan |
Ageman | Islam (96,80%), Protéstan (28,51%), Katolik (18,12%), Hindu (9,51%), Buda (17,59%) |
Basa | Basa Indonesia(id), Basa Banjar (bjn), Basa Bakumpai (bkr), Basa Malayu Bukit (bvu), Basa Dusun Deyah (dun), Basa Maanyan (mhy) |
Zona waktu | WITA |
Lagu Daérah | Saputangan Babuncu Ampat, Ampar-ampar Pisang, Paris Barantai |
Ramatloka resmi: http://www.kalsel.go.id | |
(?) |
Kalimantan Kidul nyaéta salah sahiji propinsi di Indonésia nu aya di pulo Kalimantan. Ibu kotana nyaéta Banjarmasin.
Propinsi ieu ngawengku 11 kabupatén jeung 2 kota.
Sajarah
[édit | édit sumber]- 8000 SM : Mangsa manusia ras Austrolomelanesia. Fosilna kapanggih di Gua Babi di Gunung Batu Buli, Désa Randu, Muara Uya, Tabalong.
- 2500 SM : Datangna bangsa Malayu Proto ka pulo Borneo (karuhun urang Dayak).
- 1500 SM : Datangna bangsa Malayu Deutero ka pulo Bornéo.
- 400 : Asupna agama Hindu ka Kalimantan, babarengan jeung datangna suku Malayu tur mecenghulna basa Banjar Hulu.
- 520 : Mecenghulna Karajaan Tanjungpuri di Tanjung, Tabalong nu diadegkeun ku urang Malayu.
- 600 : Suku Dayak Maanyan balayar ka pulo Bangka tepi ka Madagaskar.
- 1200 : Mangsa Karajaan Nagara Dipa, Empu Jatmika ngadegkeun Candi Agung di Amuntai Tengah, Hulu Sungai Utara.
- 1300 : Wilayah Barito, Tabalong jeung Sawuku jadi daérah panalukan Karajaan Majapahit. Hancurna Karajaan Nan Sarunai, karajaan Suku Dayak Maanyan alatan serangan Majapahit. Pangéran Suryanata ti Majapahit hasil jadi raja Nagara Dipa.
- 1400 : Mangsa Karajaan Negara Daha, Raden Sekarsungsang jadi Raja munggaran.
- 1526 : Banjarmasih, pamukiman Oloh Masih, dipingpin ku Patih Masih.
- 1526-1550 : Mangsa pamaréntahan Pangeran Samudera (Raja I) di Karajaan Banjar sanggeus meunang rojongan ti Kasultanan Demak pikeun leupas ti Karajaan Nagara Daha.
- 24 September 1526/6 Zulhijjah 932 H : Pangéran Samudera ngagem Islam tur boga gelar Sultan Suriansyah.
- 1550-1570 : Mangsa pamaréntahan Sultan Rahmatullah (Raja II) di Banjarmasin
- 1570-1620 : Mangsa pamaréntahan Sultan Hidayatullah (Raja III) di Banjarmasin
- 1520-1620 : Mangsa pamaréntahan Sultan Musta'inbillah (Raja IV) di Banjarmasin tepi ka taun 1612.
- 1596 : Walanda ngarebut 2 jung lada ti Banjarmasin nu dagang di Kasultanan Banten.
- 7 Juli 1607 : Ekspedisi Walanda dipingpin ku Koopman Gillis Michaelszoon tepi ka Banjarmasin.
- 1612 : Walanda nembak Banjar Lama (kampung Keraton) di Kuin tepi ka ancur, antukna ibukota karajaan dipindahkeun ti Banjarmasin ka Martapura.
- 1734-1759 : Mangsa pamaréntahan Sultan Tamjidillah I di Martapura.
Artikel ieu keur dikeureuyeuh, ditarjamahkeun tina basa Indonesia. Bantuanna didagoan pikeun narjamahkeun. |
Basa Daerah
[édit | édit sumber]Basa Daerah (asli):
- Basa Malayu Banjar
- Basa Banjar Kuala
- Basa Banjar Hulu
- Basa Bakumpai
- Basa Bukit / Melayu Bukit
- Basa Dusun Deyah
- Basa Barangas
Ageman
[édit | édit sumber]Mayoritas Islam
Atikan
[édit | édit sumber]Permasalahan sosial
[édit | édit sumber]Pamarentahan
[édit | édit sumber]Daptar Kabupaten jeung Kota
[édit | édit sumber]- Kabupatén Balangan
- Kabupatén Banjar
- Kabupatén Barito Kuala
- Kabupatén Hulu Sungai Selatan
- Kabupatén Hulu Sungai Tengah
- Kabupatén Hulu Sungai Utara
- Kabupatén Kotabaru
- Kabupatén Tanah Laut
- Kabupatén Tabalong
- Kabupatén Tanah Bumbu
- Kabupatén Tapin
- Kota Banjarbaru
- Kota Banjarmasin
Paekonomian
[édit | édit sumber]Tenaga Kerja
[édit | édit sumber]Pertanian & Perkebunan
[édit | édit sumber]Hutan & Ikan
[édit | édit sumber]Industri
[édit | édit sumber]Jasa
[édit | édit sumber]Energi
[édit | édit sumber]Pertambangan
[édit | édit sumber]Batu bara jeung bijih beusi mulai ngaraja di bumi lambung mangkurat ieu.
Transportasi
[édit | édit sumber]Komunikasi
[édit | édit sumber]Ekspor & Impor
[édit | édit sumber]Keuangan & Perbankan
[édit | édit sumber]Seni jeung Budaya
[édit | édit sumber]Musik, teater tradisional jeung wayang
[édit | édit sumber]- Musik Panting (suku Banjar)
- Musik Kurung Kurung (suku Dayak Bukit)
- Mamanda (téater tradisional suku Banjar)
- Lamut (suku Banjar)
- Madihin (suku Banjar)
- Wayang Kulit Banjar (suku Banjar)
- Wayang Gung (wayang orang suku Banjar)
- Balian(suku Dayak Bukit)
Tarian
[édit | édit sumber]Tarian suku Banjar:
- Baksa Kambang
- Radap Rahayu
- Kuda Gepang
- Tarian suku Banjar liana
Tarian suku Dayak Bukit:
- Tari Tandik Balian
- Tari Babangsai (tarian ritual, penari wanoja)
- Tari Kanjar (tarian ritual, penari lalaki)
Lagu
[édit | édit sumber]Lagu daérah suku Banjar:
Imah adat
[édit | édit sumber]Imah adat suku Banjar disebut Rumah Bubungan Tinggi
Imah adat suku Dayak Bukit disebut Balai
Pakéan adat
[édit | édit sumber]Pakéan pangantén suku Banjar aya 4 rupa:
- Pengantin Bagajah Gamuling Baular Lulut
- Pengantin Baamar Galung Pancar Matahari
- Pengantin Babaju Kun Galung Pacinan
- Pangantin Babaju Kubaya Panjang
Pakéan pamuda pamudi:
Literatur
[édit | édit sumber]Pelesir
[édit | édit sumber]- Banjarmasin
- Banjarbaru
- Barito Kuala
- Hulu Sungai Selatan
Tumbu luar
[édit | édit sumber]- (id) Situs resmi Archived 2007-02-18 di Wayback Machine