Šuga — разлика између измена
Садржај обрисан Садржај додат
м http -> https |
м Уклањање шаблона "кратак опис" |
||
| (Није приказано 18 међуизмена 9 корисника) | |||
Ред 1:
{{Infobox
|
|
| image = Scabies-burrow.jpg
| caption = Uvećani pogled na izdubljeni trag grinja. Ljuskasta mrlja s leve strane nastala je grebanjem i označava mesto ulaska grinje u kožu. Grinja je zakopana gore desno, gde se može videti kao tamna mrlja na kraju.
| field = [[Infectious disease (medical specialty)|Infektivne bolesti]], [[dermatovenerologija]]
| symptoms = [[Svrabež]], osip nalik [[papular|prištu]]<ref name="CDC2010Sym"/>
| complications =
| nedelje (prva infekcija), ~1 dan (naknadne infekcije)<ref name="CDC2010Sym"/>
| duration =
| causes = -{''[[Sarcoptes scabiei]]''}- grinje, koje se šire bliskim kontaktom<ref name="CDC2010Epi"/>
| risks = Pretrpani životni uslovi (ustanove za brigu o deci, grupni domovi, zatvori), nedostatak pristupa vodi<ref name="CDC2010Epi"/><ref name="WHO"/>
| diagnosis = Na osnovu simptoma<ref name="WHO2015"/>
| differential = [[seborrheic dermatitis|seboroični dermatitis]], [[herpetiformni dermatitis]], [[pediculosis|pedikuloza]], [[atopijski ekcem]]<ref>{{cite book| vauthors = Ferri FF |title=Ferri's differential diagnosis : a practical guide to the differential diagnosis of symptoms, signs, and clinical disorders|date=2010|publisher=Elsevier/Mosby|location=Philadelphia, PA|isbn=978-0323076999|chapter=Chapter S|edition=2nd}}</ref>
| prevention =
| treatment =
| medication = [[permethrin]], [[crotamiton|krotamiton]], [[lindane|lindan]], [[ivermectin|ivermektin]]<ref name="CDC2010Tx2"/>
| prognosis =
| frequency = 204 miliona / 2,8% (2015)<ref name="GBD2015Pre"/>
| deaths =
}}
<!-- Definition and symptoms-->
'''Šuga''' ({{jez-eng-lat|scabies}} od {{jez-lat-lat|scabere}} - češati,<ref name="Mosby" /> kolokvijalno poznata kao ''sedmogodišnji svrab'',<ref name="Ga2003" />) zarazna je [[infekcija kože]] uzrokovana gnjidom -{''[[Sarcoptes scabiei]]''}-.<ref name="Ga2003">{{cite book| vauthors = Gates RH |title=Infectious disease secrets|year=2003|publisher=Elsevier, Hanley Belfus|location= Philadelphia|isbn=978-1-56053-543-0|pages=355|url=https://books.google.com/books?id=hYdw4vnanR0C&pg=PA355|edition=2nd}}</ref><ref name="CDC2010Epi"/> Ovi [[parazitizam|paraziti]] su mali i obično nisu direktno vidljivi. Oni žive u koži domaćina, uzrokujući intenzivni alergijski svrab. Kod životinja je infekcija uzrokovana različitom vrstom šugarca. [[Svetska zdravstvena organizacija]] klasifikuje šugu kao bolest povezanu sa vodom.<ref name="WHO">{{cite web |url=http://www.who.int/water_sanitation_health/diseases/scabies/en/ |title=WHO -Water-related Disease |accessdate = 10. 10. 2010. |publisher=World Health Organization}}</ref> Bolest se može preneti sa objekata, mada do prenosa najčešće dolazi direktnim dodirom, i rizik od oboljevanja je proporcionalan dužini kontakta. Inicijalna infekcija traje četiri do šest nedelja nakon čega postaje simptomatična. Reinfekcija se može manifestovati u toku 24 sata. Pošto su simptomi [[alergija|alergijski]], oni se zadržavaju znatno dugo nakon eradikacije parazita. Krustava šuga, ranije poznata kao Norveška šuga, je ozbiljnija forma infekcije koja je često povezana sa [[imunosupresija|imunosupresijom]].
Najčešći simptomi su jak [[svrab]] i osip nalik [[Skin condition|bubuljicama]].<ref name="CDC2010Sym"/> Povremeno se na koži mogu pojaviti [[Јазбина|rupice]].<ref name="CDC2010Sym"/> Kod prve infekcije, zaražena osoba će obično razviti simptome u roku od dve do šest nedelja.<ref name="CDC2010Sym"/> Tokom druge infekcije, simptomi mogu početi u roku od 24 sata.<ref name="CDC2010Sym"/> Ovi simptomi mogu biti prisutni na većem delu tela ili samo na određenim područjima, poput zglobova, između prstiju ili duž struka.<ref name="CDC2010Sym"/> Glava može biti zahvaćena, ali to je tipično samo kod male dece.<ref name="CDC2010Sym"/> Svrab je često gori noću.<ref name="CDC2010Sym"/> Grebanje može izazvati oštećenje kože i dodatnu bakterijsku infekciju na koži.<ref name="CDC2010Sym">{{cite web|title=Parasites – Scabies Disease|url=https://www.cdc.gov/parasites/scabies/disease.html|website=Center for Disease Control and Prevention|access-date=18 May 2015|date=November 2, 2010|url-status=live|archive-url= https://web.archive.org/web/20150502183303/http://www.cdc.gov/parasites/scabies/disease.html|archive-date=2 May 2015}}</ref>
<!-- Cause, risk factors, and mechanism -->
[[Датотека:Sarcoptes scabei 2.jpg|мини|left|Uvećani snimak šugarca (-{''[[Sarcoptes scabiei]]''}-)]]
Šuga je uzrokovana infekcijom ženkom grinja ''[[Sarcoptes]] scabiei var. hominis'', [[Паразитизам|ektoparazita]].<ref name="CDC2010Epi"/> Grinje se ukopavaju u kožu da žive i polažu jaja.<ref name="CDC2010Epi"/> Simptomi šuge su posledica [[Алергија|alergijske reakcij]]e na grinje.<ref name="CDC2010Sym"/> Često je samo 10 do 15 grinja uključeno u infekciju.<ref name="CDC2010Sym"/> Šuga se najčešće širi tokom relativno dugog perioda direktnog kontakta sa kožom sa zaraženom osobom (najmanje 10 minuta), poput onog koji se može javiti tokom seksa ili zajedničkog života.<ref name="CDC2010Epi"/><ref>{{cite journal | vauthors = Dressler C, Rosumeck S, Sunderkötter C, Werner RN, Nast A | title = The Treatment of Scabies | journal = Deutsches Ärzteblatt International | volume = 113 | issue = 45 | pages = 757–762 | date = November 2016 | pmid = 27974144 | pmc = 5165060 | doi = 10.3238/arztebl.2016.0757 }}</ref> Do širenja bolesti može doći čak i ako osoba još nije razvila simptome.<ref name="CDC2010Tx"/> Skučeni životni uslovi, poput onih u ustanovama za brigu o deci, grupnim domovima i zatvorima, povećavaju rizik od širenja.<ref name="CDC2010Epi"/> Područja sa nedostatkom pristupa vodi takođe imaju veće stope bolesti.<ref name="WHO" /> Krastava šuga je teži oblik bolesti.<ref name="CDC2010Epi"/> Obično se javlja samo kod osoba sa [[immunosuppression|slabim imunskim sistemom]], a ljudi mogu imati milione grinja, što ih čini mnogo zaraznijim.<ref name="CDC2010Epi"/> U tim slučajevima može doći do širenja infekcije tokom kratkog kontakta ili kontaminiranim predmetima.<ref name="CDC2010Epi"/> Grinja je vrlo mala i obično nije direktno vidljiva.<ref name="CDC2010Epi"/> Dijagnoza se zasniva na znacima i simptomima.<ref name="WHO2015"/>
<!-- Prevention and treatment -->
Dostupni su brojni lekovi za lečenje inficiranih, uključujući kreme sa [[permetrin]]om, [[krotamiton]]om i [[lindan]]om i [[ivermektin]].<ref name="CDC2010Tx2">{{cite web|title=Parasites – Scabies Medications|url=https://www.cdc.gov/parasites/scabies/health_professionals/meds.html|website=Center for Disease Control and Prevention|access-date=18 May 2015|date=November 2, 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20150430075605/http://www.cdc.gov/parasites/scabies/health_professionals/meds.html|archive-date=30 April 2015}}</ref> Seksualni kontakti tokom poslednjih mesec dana i ljudi koji žive u istoj kući takođe bi trebalo da budu tretirani istovremeno.<ref name="CDC2010Tx"/> Posteljinu i odeću koja je korištena u poslednja tri dana treba prati u vrućoj vodi i osušiti u toploj sušilici.<ref name="CDC2010Tx"/> Kako grinja ne živi više od tri dana izvan ljudske kože, nije potrebno više pranja.<ref name="CDC2010Tx"/> Simptomi se mogu nastaviti dve do četiri nedelje nakon tretmana.<ref name="CDC2010Tx"/> Ako se nakon ovog vremena simptomi nastave, moguće je da je potrebno ponovno lečenje.<ref name="CDC2010Tx">{{cite web|title=Parasites - Scabies Treatment|url=https://www.cdc.gov/parasites/scabies/treatment.html|website=Center for Disease Control and Prevention|access-date=18 May 2015|date=November 2, 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20150428090806/http://www.cdc.gov/parasites/scabies/treatment.html|archive-date=28 April 2015}}</ref>
<!-- Epidemiology -->
Šuga je jedan od tri najčešća kožna oboljenja kod dece, uz [[Dermatophytosis|lišajeve]] i [[pyoderma|bakterijske]] infekcije kože.<ref name="Clinic2009">{{cite journal | vauthors = Andrews RM, McCarthy J, Carapetis JR, Currie BJ | title = Skin disorders, including pyoderma, scabies, and tinea infections | url = https://archive.org/details/sim_pediatric-clinics-of-north-america_2009-12_56_6/page/1421 | journal = Pediatric Clinics of North America | volume = 56 | issue = 6 | pages = 1421–40 | date = December 2009 | pmid = 19962029 | doi = 10.1016/j.pcl.2009.09.002 }}</ref> Od 2015. godine pogađa oko 204 miliona ljudi (2,8% svetske populacije).<ref name="GBD2015Pre">{{cite journal | title = Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015 | journal = Lancet | volume = 388 | issue = 10053 | pages = 1545–1602 | date = October 2016 | pmid = 27733282 | pmc = 5055577 | doi = 10.1016/S0140-6736(16)31678-6 | last1 = Vos | first1 = Theo | last2 = Allen | first2 = Christine | last3 = Arora | first3 = Megha | last4 = Barber | first4 = Ryan M. | last5 = Bhutta | first5 = Zulfiqar A. | last6 = Brown | first6 = Alexandria | last7 = Carter | first7 = Austin | last8 = Casey | first8 = Daniel C. | last9 = Charlson | first9 = Fiona J. | last10 = Chen | first10 = Alan Z. | last11 = Coggeshall | first11 = Megan | last12 = Cornaby | first12 = Leslie | last13 = Dandona | first13 = Lalit | last14 = Dicker | first14 = Daniel J. | last15 = Dilegge | first15 = Tina | last16 = Erskine | first16 = Holly E. | last17 = Ferrari | first17 = Alize J. | last18 = Fitzmaurice | first18 = Christina | last19 = Fleming | first19 = Tom | last20 = Forouzanfar | first20 = Mohammad H. | last21 = Fullman | first21 = Nancy | last22 = Gething | first22 = Peter W. | last23 = Goldberg | first23 = Ellen M. | last24 = Graetz | first24 = Nicholas | last25 = Haagsma | first25 = Juanita A. | last26 = Hay | first26 = Simon I. | last27 = Johnson | first27 = Catherine O. | last28 = Kassebaum | first28 = Nicholas J. | last29 = Kawashima | first29 = Toana | last30 = Kemmer | first30 = Laura | display-authors = 1 }}</ref> Podjednako je uobičajena kod oba pola.<ref name="LancetEpi2012">{{cite journal | vauthors = Vos T, Flaxman AD, Naghavi M, Lozano R, Michaud C, Ezzati M, etal | title = Years lived with disability (YLDs) for 1160 sequelae of 289 diseases and injuries 1990-2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010 | journal = Lancet | volume = 380 | issue = 9859 | pages = 2163–96 | date = December 2012 | pmid = 23245607 | pmc = 6350784 | doi = 10.1016/S0140-6736(12)61729-2 | url = http://www.documentation.ird.fr/hor/fdi:010059240 }}</ref> Češće su pogođeni mladi i stari.<ref name="WHO2015"/> Takođe se češće javlja u [[developing world|zemljama u razvoju]] i [[tropical climate|tropskoj klimi]].<ref name="WHO2015">{{cite web|title=Scabies|url=https://www.who.int/neglected_diseases/diseases/scabies/en/|website=World Health Organization|access-date=18 May 2015|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20150518131204/http://www.who.int/neglected_diseases/diseases/scabies/en/|archive-date=18 May 2015}}</ref> Engleski naziv -{''scabies''}- potiče od ''{{lang-la|scabere}}'', 'ogrebati'.<ref name="Mosby" >{{cite book|title=Mosby's Medical, Nursing & Allied Health Dictionary|date=1994|publisher=Mosby-Year Book Inc|isbn=9780801672255|page=1395|edition=4}}</ref> Druge životinje ne šire ljudsku šugu.<ref name="CDC2010Epi">{{cite web|title=Epidemiology & Risk Factors|url=https://www.cdc.gov/parasites/scabies/epi.html|website=Centers for Disease Control and Prevention|access-date=18 May 2015|date=November 2, 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20150429174735/http://www.cdc.gov/parasites/scabies/epi.html|archive-date=29 April 2015}}</ref> Infekcija kod drugih životinja obično je uzrokovana malo drugačijim, ali srodnim grinjama i poznata je kao [[Mange|sarkoptična šuga]].<ref>{{cite book|title=Georgis' Parasitology for Veterinarians|date=2014|publisher=Elsevier Health Sciences|isbn=9781455739882|page=68|edition=10|url=https://books.google.com/books?id=7CFLBAAAQBAJ&pg=PA68}}</ref>
== Znaci i simptomi ==
[[File:Sites of scabies.png|thumb|Uobičajeno zahvaćena mesta osipa od šuge<ref name="cdc"/>]]
Karakteristični simptomi infekcije šugom uključuju intenzivan [[pruritus|svrab]] i površinske rupe.<ref name="Ray2009" /> Budući da domaćin razvija simptome kao reakciju na prisustvo grinja tokom vremena, tipično dolazi do kašnjenja od četiri do šest nedelja između početka zaraze i početka svraba. Slično, simptomi često traju jednu do nekoliko nedelja nakon uspešnog iskorenjivanja grinja. Kao što je napomenuto, oni koji su ponovo bili izloženi šugi nakon uspešnog lečenja mogu pokazati simptome nove infekcije u mnogo kraćem periodu - samo jedan do četiri dana.<ref name="Markell9" />
=== Svrab ===
U klasičnom scenariju, svrab se pogoršava toplotom i obično se doživljava kao da se pogoršava noću, verovatno zato što je manje smetnji.<ref name="Ray2009" /> Kao simptom, ređe se javlja kod starijih osoba.<ref name="Ray2009"/>
=== Osip ===
Površinske rupe šuge obično se javljaju u predelu prstiju, stopala, zglobova, laktova, leđa, zadnjice i spoljašnjih genitalija.<ref name="Ray2009"/> Osim kod odojčadi i imunosupresivnih osoba, infekcija se generalno ne javlja na koži lica ili lobanje. Jame nastaju iskopavanjem odrasle grinje u [[Покожица|epidermisu]].<ref name="Ray2009"/> [[Acropustulosis|Akropustuloza]], ili žuljevi i pustule na dlanovima i tabanima, karakteristični su simptomi šuge kod odojčadi.<ref name="DermNet"/>
<gallery widths="250px" heights="180px">
File:Acarodermatitis Fuß.jpg|Šuga na stopalu
File:Acarodermatitis Arm.jpg|Šuga na ruci
File:Acarodermatitis Hand.jpg|Šuga na šaci
File:Acarodermatitis Finger.jpg|Šuga prsta
</gallery>
Kod većine ljudi, tragovi grinja su linearni ili u obliku slova -{S}- na koži, često praćeni nizovima malih bubuljica, nalik na one uzrokovane ubodima komaraca ili insekata. Ovi znakovi se često nalaze u pukotinama na telu, na primer na naborima prstiju na rukama i nogama, oko genitalija, na stomačnim naborima kože i ispod dojki žena.<ref name="DermNet">{{cite web |url=http://www.dermnetnz.org/arthropods/pdf/scabies-dermnetnz.pdf |title=Scabies |work=DermNet NZ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090327120135/http://www.dermnetnz.org/arthropods/pdf/scabies-dermnetnz.pdf |archive-date=2009-03-27 }}</ref>
Simptomi se obično javljaju dve do šest nedelja nakon infekcije kod pojedinaca koji nikada ranije nisu bili izloženi šugi. Za one koji su prethodno bili izloženi, simptomi se mogu pojaviti u roku od nekoliko dana nakon infekcije. Međutim, simptomi se mogu pojaviti i nakon nekoliko meseci ili godina.<ref name="Bouvresse-2010" />
=== Okrastala šuga ===
[[File:Norwegian Scabies in Homeless AIDS Patient.jpg|thumb|Okrastala šuga kod osobe sa AIDS-om]]
Starije osobe, osobe sa invaliditetom i osobe sa [[immunodeficiency|oslabljenim imunološkim sistemom]], kao što su oni sa HIV/AIDS-om, rakom ili oni koji uzimaju [[Immunosuppressive drug|imunosupresivne lekove]], podložni su šugi (koja se naziva i norveška šuga).<ref name=Ray2009 /><ref name=Bouvresse-2010 /><ref name=pmid19580575>{{cite journal | vauthors = Hicks MI, Elston DM | title = Scabies | journal = Dermatologic Therapy | volume = 22 | issue = 4 | pages = 279–92 | year = 2009 | pmid = 19580575 | doi = 10.1111/j.1529-8019.2009.01243.x | s2cid = 221647574 | doi-access = free }}</ref> Kod onih sa slabijim imunskim sistemom, domaćin postaje plodnije tlo za razmnožavanje grinja, koje se šire po telu domaćina, osim po licu. Grinje kod okrastale šuge nisu virulentnije nego kod šuge bez krasta, ali su mnogo brojnije, ponekad i do dva miliona. Ljudi sa šugom pokazuju ljuskavi osip, blagi svrab i debele kore kože koje sadrže veliki broj grinja. Iz tog razloga, osobe sa okrastalom šugom su zaraznije za druge od onih sa tipičnim šugom.<ref name=CDC2010Epi/><ref name=CDC>{{cite web | url = http://www.dpd.cdc.gov/dpdx/HTML/Scabies.htm | title = DPDx – Scabies | work = Laboratory Identification of Parasites of Public Health Concern | publisher = CDC | url-status = live | archive-url = https://web.archive.org/web/20090220123307/http://dpd.cdc.gov/dpdx/html/scabies.htm | archive-date = 2009-02-20 }}</ref> Takva područja posebno otežavaju iskorenjivanje grinja, jer kore štite grinje od lokalnih miticida/skabicida, te je neophodan produženi tretman ovih područja.
== Uzroci ==
=== Grinje šuge ===
{{Main|Sarcoptes scabiei}}
[[File:Sarcoptes scabiei.ogv|thumb|upright=1.3|alt=Video of the <nowiki>''</nowiki>Sarcoptes scabiei<nowiki>''</nowiki> mite|Video ''[[Sarcoptes scabiei]]'' grinja]]
[[File:Scabies life cycle.png|thumb|upright=1.3|Životni ciklus grinje šuge<ref name=cdc>{{cite web |url=http://www.dpd.cdc.gov/dpdx/HTML/Scabies.htm |title=Scabies |work=CDC Parasitology Diagnostic Web Site |access-date=2009-02-09 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090220123307/http://dpd.cdc.gov/dpdx/html/scabies.htm |archive-date=2009-02-20 }}</ref>]]
U 18. veku, italijanski biolozi [[Giovanni Cosimo Bonomo|Đovani Kozimo Bonomo]] i [[Diacinto Cestoni|Dijacinto Čestoni]] (1637–1718) opisali su grinju koja se danas zove ''[[Sarcoptes scabiei]]'', sorta ''hominis'', kao [[etiology|uzročnika]] šuge. ''Sarcoptes'' je rod kožnih parazita i deo je veće porodice grinja koje su zajedno poznate kao krastaste grinje. Ovi organizmi imaju osam nogu kao odrasli, i svrstani su u istu filogenetsku klasu ([[Arachnida]]) kao pauci i krpelji.<ref>{{cite journal |last1=André |first1=Henri M. |title=The true identity of Pascal's mite and the diachronic use of ciron |journal=Acarologia |date=30 June 2019 |volume=59 |issue=2 |pages=261–278 |doi=10.24349/acarologia/20194330 |language=en |issn=0044-586X|doi-access=free }}</ref>
''S. scabiei'' grinje su manje od 0,5 mm; ponekad su vidljive kao bele tačke. Gravidne ženke tuneliraju u mrtvom, površinskom sloju ([[stratum corneum]]) kože domaćina i odlažu [[egg (biology)|jaja]] u plitke jazbine. Iz jaja se izlegu [[larva|larve]] za tri do deset dana. Ove mlade grinje kreću se po koži i [[ecdysis|linjaju]] se u stadijum „[[nymph (biology)|nimfe]]“, pre nego što sazrevaju kao odrasle jedinke, koje žive tri do četiri nedelje u koži domaćina. Mužjaci lutaju po koži, povremeno se zarivajući u kožu. Generalno, ukupan broj odraslih grinja koje zaraze zdravu higijensku osobu šugom bez krasta je mali, u proseku oko 11 ženki u jazbinama.<ref name=autogenerated1/>
Kretanje grinja unutar i na koži proizvodi intenzivan svrab, koji ima karakteristike odloženog [[Cell-mediated immunity|ćelijski posredovanog inflamatornog odgovora]] na alergene. [[IgE]] antitela su prisutna u serumu i mestu infekcije, koja reaguju na više proteinskih alergena u telu grinja. Neka od njih unakrsno reaguju na alergene iz [[house dust mites|grinja kućne prašine]]. Neposredne [[Antibody-mediated immunity|alergijske reakcije]] posredovane antitelima bivaju izazvane kod inficiranih osoba, ali ne i kod onih koje nisu inficirane. Smatra se da neposredna [[hypersensitivity|preosetljivost]] ovog tipa objašnjava daleko brži alergijski odgovor kože na reinfekciju uočen kod osoba koje su prethodno bile zaražene, posebno u prethodnih godinu ili dve.<ref name="autogenerated1"/>
=== Prenošenje ===
Šuga je [[Contagious disease|zarazna]] i može se preneti produženim fizičkim kontaktom sa zaraženom osobom.<ref name=ssd3>{{cite book |title=The Encyclopedia of Skin and Skin Disorders |url=https://archive.org/details/encyclopediaofsk0000turk |url-access=registration | vauthors = Turkington C, Dover JS |isbn=978-0-8160-6403-8 |year=2006 |publisher=Facts on File inc |location=New York}}</ref> Ovo uključuje [[sexual intercourse|seksualni odnos]], iako se većina slučajeva dobija putem drugih oblika kontakta kože na kožu. Ređe, infestacija šugom se može desiti kroz deljenje odeće, peškira i posteljine, ali ovo nije glavni način prenošenja; pojedinačne grinje mogu da prežive samo dva do tri dana, najviše, udaljene od ljudske kože na sobnoj temperaturi.<ref name=webmd>{{cite web |url=http://www.emedicinehealth.com/scabies/page2_em.htm#Scabies_Causes |title=Scabies Causes |access-date=2010-10-09 |website=WebMD |date=October 2010 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100922170326/http://www.emedicinehealth.com/scabies/page2_em.htm#Scabies_Causes |archive-date=2010-09-22 }}</ref><ref name=chos>{{cite journal | vauthors = Chosidow O | title = Clinical practices. Scabies | journal = The New England Journal of Medicine | volume = 354 | issue = 16 | pages = 1718–27 | date = April 2006 | pmid = 16625010 | doi = 10.1056/NEJMcp052784 }}</ref> Kao i kod vaški, [[latex condom|kondom od lateksa]] je neefikasan protiv prenošenja šuge tokom seksualnog odnosa, jer grinje obično migriraju sa jedne osobe na drugu na drugim mestima van polnih organa.<ref name=asha>{{cite web |url=http://www.ashastd.org/learn/learn_scabies_facts.cfm |title=Scabies – Fast Facts |access-date=2010-10-09 |publisher=American Social Health Association |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110422110637/http://ashastd.org/learn/learn_scabies_facts.cfm |archive-date=2011-04-22 }}</ref>
Zdravstveni radnici su u opasnosti da se zaraze šugom od pacijenata, jer mogu biti u dužem kontaktu sa njima.<ref>{{cite journal | vauthors = FitzGerald D, Grainger RJ, Reid A | title = Interventions for preventing the spread of infestation in close contacts of people with scabies | journal = The Cochrane Database of Systematic Reviews | volume = 2014 | issue = 2 | pages = CD009943 | date = February 2014 | pmid = 24566946 | doi = 10.1002/14651858.CD009943.pub2 | pmc = 10819104 }}</ref>
== Patofiziologija ==
Simptomi su uzrokovani [[allergic reaction|alergijskom reakcijom]] tela domaćina na proteine grinja, iako tačno koji proteini ostaje tema proučavanja. Proteini grinja su takođe prisutni iz creva, u izmetu grinja, koji se taloži ispod kože. Alergijska reakcija je odloženog (posredovanog ćelijama) i neposrednog (posredovano antitelima) tipa, i uključuje IgE (pretpostavlja se da antitela posreduju u veoma brzim simptomima pri reinfekciji).<ref name=autogenerated1>{{cite journal | vauthors = Walton SF, Currie BJ | title = Problems in diagnosing scabies, a global disease in human and animal populations | journal = Clinical Microbiology Reviews | volume = 20 | issue = 2 | pages = 268–79 | date = April 2007 | pmid = 17428886 | pmc = 1865595 | doi = 10.1128/CMR.00042-06 }}</ref> Simptomi tipa alergije (svrab) traju nekoliko dana, pa čak i nekoliko nedelja, nakon što su sve grinje ubijene. Nove lezije se mogu pojaviti nekoliko dana nakon što se grinje iskorene. Nodularne lezije od šuge mogu nastaviti da budu simptomatske nedeljama nakon što su grinje ubijene.<ref name=autogenerated1 />
Stope šuge su negativno povezane sa temperaturom i pozitivno povezane sa vlažnošću.<ref name="LiuWang2016">{{cite journal | vauthors = Liu JM, Wang HW, Chang FW, Liu YP, Chiu FH, Lin YC, Cheng KC, Hsu RJ | title = The effects of climate factors on scabies. A 14-year population-based study in Taiwan | journal = Parasite | volume = 23 | pages = 54 | year = 2016 | pmid = 27905271 | pmc = 5134670 | doi = 10.1051/parasite/2016065 }} {{open access}}</ref>
== Reference ==
{{reflist|refs=
<ref name="cdc">{{cite web |url=http://www.dpd.cdc.gov/dpdx/HTML/Scabies.htm |title=Scabies |work=CDC Parasitology Diagnostic Web Site |access-date=2009-02-09 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090220123307/http://dpd.cdc.gov/dpdx/html/scabies.htm |archive-date=2009-02-20 }}</ref>
<ref name="Ray2009">{{cite journal | vauthors = Hay RJ | title = Scabies and pyodermas--diagnosis and treatment | journal = Dermatologic Therapy | volume = 22 | issue = 6 | pages = 466–74 | year = 2009 | pmid = 19889132 | doi = 10.1111/j.1529-8019.2009.01270.x | s2cid = 41376428 }}</ref>
<ref name="Markell9">{{cite book | vauthors = Markell EK, John DC, Petri WH |title=Markell and Voge's medical parasitology |publisher=Elsevier Saunders |location=St. Louis, Mo |year=2006 |isbn=978-0-7216-4793-7 |edition=9th}}</ref>
<ref name="Bouvresse-2010">{{cite journal | vauthors = Bouvresse S, Chosidow O | title = Scabies in healthcare settings | journal = Current Opinion in Infectious Diseases | volume = 23 | issue = 2 | pages = 111–8 | date = April 2010 | pmid = 20075729 | doi = 10.1097/QCO.0b013e328336821b | s2cid = 206001293 }}</ref>
}}
== Spoljašnje veze ==
* [http://www.aad.org/skin-conditions/dermatology-a-to-z/scabies American Academy of Dermatology pamphlet on Scabies]
* [http://www.headlice.org/faq/scabies.htm -{Scabies FAQ from the National Pediculosis Association}-]
{{Medicinsko upozorenje-lat}}
{{Medical condition classification and resources-lat
| ICD10 = {{ICD10|B|86||b|85}}
| ICD9 = {{ICD9|133.0}}
Линија 14 ⟶ 117:
| MeshID = D012532
}}
{{Podnožje|lat=da|Medicina}}
[[Категорија:Паразитске инфестације, убоди и угризи коже]]
| |||