Eugjenika naziste

Politikat shoqërore të eugjenikës në Gjermaninë naziste përbëheshin nga ide të ndryshme rreth gjenetikës. Ideologjia racore e nazizmit vendosi në qendër të saj përmirësimin biologjik të popullit gjerman përmes mbarështimit selektiv të tipareve "nordike" ose "ariane".^[1] Këto politika u përdorën për të justifikuar sterilizimin e pavullnetshëm dhe vrasjen masive të atyre që konsideroheshin "të padëshirueshëm".

Kërkimi i eugjenikës në Gjermani para dhe gjatë periudhës naziste ishte i ngjashëm me atë në Shtetet e Bashkuara, nga i cili ishte frymëzuar shumë. Megjithatë, rëndësia e tij u rrit ndjeshëm nën udhëheqjen e Adolf Hitlerit kur mbështetësit e pasur nazistë filluan të investonin shumë në të. Programet u formuan më pas për të plotësuar politikat racore naziste.^[2]

Ata të shënjestruar për vrasje sipas politikave naziste eugjenike ishin kryesisht njerëz që jetonin në institucione private dhe të administruara nga shteti, të identifikuar si "jetë e padenjë për jetë" (Lebensunwertes Leben). Ato përfshinin të burgosur, të degjeneruar, disidentë dhe njerëz me aftësi të kufizuara kongjenitale dhe fizike (Erbkranken) – njerëz që konsideroheshin të dobët. Në fakt diagnostikimi me "dobësi" (gjermanisht: Schwachsinn) ishte etiketa kryesore e miratuar në sterilizimin e detyruar,^[3] që përfshinte njerëz që u diagnostikuan nga një mjek si më poshtë, ose ndryshe dukej se ishin:

• Epileptikë
• Skizofrenikë^[4]
• Maniakë-depresivë (tani të njohur si bipolarë)
• Vuanin nga paraliza cerebrale ose distrofia muskulare
• Të shurdhër dhe/ose të verbër
• Homoseksualë ose "transvestitë" (që në atë kohë përdorej për t'iu referuar njerëzve interseksualë dhe transgjinorë, veçanërisht grave transgjinore^[5][6])
• Kushdo tjetër që konsiderohet i papunë, i çmendur dhe/ose i dobët sipas "dobësisë".

Të gjithë këto ishin synuar për t'u eliminuar nga zinxhiri i trashëgimisë. Më shumë se 400 000 njerëz u sterilizuan kundër vullnetit të tyre, ndërsa deri në 300 000 u vranë nën programin e eutanazisë Aktion T4.^[7][8][9] Mijëra të tjerë vdiqën gjithashtu nga komplikimet e operacioneve të detyruara, shumica e të cilave ishin gra nga lidhjet e detyruara të tubave.^[3] Në qershor 1935, Hitleri dhe kabineti i tij bënë një listë me shtatë dekrete të reja, në të cilat numri 5 do të përshpejtonte hetimet e sterilizimit.^[10]

Një përpjekje për të lehtësuar mbipopullimin e spitaleve psikiatrike, në fakt, luajti një rol të rëndësishëm në vendimin e Gjermanisë për të vendosur sterilizimin e detyrueshëm dhe, më vonë, vrasjen e pacientëve psikiatrikë. Letra e Hitlerit që autorizonte programin për të vrarë pacientët mendorë datonte më 1 shtator 1939, ditën kur forcat gjermane pushtuan Poloninë. Edhe pse programi nuk u bë kurrë zyrtarisht ligj, Hitleri garantoi imunitet ligjor për të gjithë ata që morën pjesë në të.

Në gjermanisht, koncepti i "eugjenikës" njihej kryesisht me termin Rassenhygiene ose "higjiena racore". Huazimi Eugenik përdorej herë pas here, ashtu si edhe përkthimi i saj më i afërt i Erbpflege. Një term alternativ ishte Volksaufartung (përafërsisht "përmirësim racor").^[11][12]

1. ^ Longerich, Peter (2010). Holocaust: The Nazi Persecution and Murder of the Jews. Oxford University Press. fq. 30. ISBN 978-0-19-280436-5. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
2. ^ Murphy & Lappé, 1994: p. 18
3. ^ ^{a b} "Nazi Persecution of the Mentally & Physically Disabled". www.jewishvirtuallibrary.org. Marrë më 2021-12-29. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid <ref> tag; name "jewishvirtuallibrary.org" defined multiple times with different content
4. ^ Torrey, E. Fuller; Yolken, Robert H. (2010-01-01). "Psychiatric Genocide: Nazi Attempts to Eradicate Schizophrenia". Schizophrenia Bulletin. 36 (1): 26–32. doi:10.1093/schbul/sbp097. ISSN 0586-7614. PMC 2800142. PMID 19759092. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
5. ^ "2008 Houston Transgender Day of Remembrance: Transgenders and Nazi Germany". 2018-09-16. Arkivuar nga origjinali më 16 shtator 2018. Marrë më 2021-12-29. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
6. ^ "Illuminating the Darkness". OutSmart Magazine (në anglishte amerikane). 2012-11-01. Marrë më 2021-12-29.
7. ^ "Close-up of Richard Jenne, the last child killed by the head nurse at the Kaufbeuren-Irsee euthanasia facility". United States Holocaust Memorial Museum. Marrë më 26 janar 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
8. ^ Ian Kershaw, Hitler: A Profile in Power, Chapter VI, first section (London, 1991, rev. 2001)
9. ^ Proctor, Robert (1988). Racial Hygiene: Medicine Under the Nazis (në anglisht). Harvard University Press. ISBN 978-0674745780. Racial Hygiene: Medicine under the Nazis.
10. ^ Stefferud, A. D. (27 qershor 1935). "New Limitations Further limit liberty of citizens who are told what they can do: Strengthens Nazi Control". The Evening Independent Newspaper. Associated Press. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
11. ^ Jaeckel, Petra (2002). "Rassenhygiene in der Weimarer Zeit. Das Beispiel der »Zeitschrift für Volksaufartung« (1926–1933)". Vokus, Volkskundlich-kulturwissenschaftliche Schriften. 1 (1). {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
12. ^ Schmitz-Berning, Cornelia (2000). Vokabular des Nationalsozialismus. Berlin: Walter de Gruyter. fq. 382. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)