Tahmasp I
Tahmasp I (perz. تهماسب یکم; Isfahan, 22. 2. 1514. – Kazvin, 14. 5. 1576.), šah Irana i drugi vladar iz safavidske dinastije.
| Tahmasp I تهماسب یکم | |
|---|---|
 Portret Tahmaspa I u isfahanskoj palači Čehel-Sotun | |
| Iranski šah | |
| Vladavina | 23. 5. 1524. – 14. 5. 1576. |
| Krunidba | 23. 5. 1524. (Tabriz) |
| Prethodnik | Ismail I |
| Nasljednik | Ismail II |
| Supruga | Sultanum Bekum Mavsilu |
| Djeca | Sultan Ali Kuli Mirza, Muhamed Hodabanda, Ismail II, Sultan Murad Mirza, Sultan Sulejman Mirza, Sultan Hajdar Mirza, Sultan Mustafa Mirza, Sultan Mahmud Mirza, Imam Koli Mirza, Imam Ali Mirza, Imam Ahmed Mirza, Zeinal Abedin Mirza, Musa Mirza, devet kćeri |
| Puno ime | |
| Abul Muzafar Abul Fateh Sultan Tahmasp | |
| Dinastija | safavidska |
| Otac | Ismail I |
| Majka | Tadžlu Hanom |
| Rođenje | 22. 2. 1514. Isfahan, Iran |
| Smrt | 14. 5. 1576. Kazvin, Iran |
| Pokop | Ardabil, Iran |
Rođen je u malenom naselju Šahabadu pokraj Isfahana kao najstariji sin šaha Ismaila I i kraljice Tadžlu Hanom. Na prijestolje je stupio u dobi od samo 10 godina zbog čega je početkom vladavine bio pod snažnim utjecajem kizilbaških starješina, no ubrzo se pokazao sposobnim vladarom koji će upravljati Iranom duže od pola vijeka. Njegova vladavina obilježena je vojnim sukobima protiv sunitskih sila – Osmanlija na zapadu odnosno Uzbeka na sjeveroistoku, ali i dobrim bilateralnim odnosima s indijskim Mogulima na čiji je dvor značajno počela utjecati iranska kultura. Osim po političkom angažmanu, Tahmasp je ostao upamćen i po poticaju razvitka masovne proizvodnje tepiha. Umro je u Kazvinu 1576. godine, a sahranjen je u obiteljskoj grobnici u Ardabilu. Nakon njegove smrti na vladarskom dvoru zavladao je kaos zbog sukoba dvojice njegovih sinova, Ismaila II i Muhameda Hodabande.
Veze
uredi| Prethodnik: | Iranski šah (safavidska dinastija) (23. 5. 1524. – 14. 5. 1576.) |
Nasljednik: |
| Ismail I | Ismail II |
Literatura
uredi- (en) Matthee, Rudi (28. 7. 2008.). Safavid dynasty, Encyclopædia Iranica. New York: Columbia University.
- (en) Mitchell, Colin P. (15. 7. 2009.). Ṭahmāsp I, Encyclopædia Iranica. New York: Columbia University.
- (en) Roemer, Hans Robert (1986.). "5. The Safavid Period", u: Jackson, Peter; Lockhart, Laurence: The Timurid and Safavid Periods, The Cambridge History of Iran VI. Cambridge, U.K.: Cambridge University Press, DOI:10.1017/CHOL9780521200943.006, ISBN 9780521200943.
- (en) Savory, Roger (1980). Iran Under the Safavids. Cambridge, U.K.: Cambridge University Press, ISBN 0521224837, OCLC 5354386.
- (en) Britannica (2012.). Ṭahmāsp I, Encyclopædia Britannica. Chicago, Illinois: Encyclopædia Britannica, Inc., ISBN 9781593393106, OCLC 71783328.
- Ostali projekti
| U Wikimedijinoj ostavi ima još materijala vezanih za: Tahmasp I |