Spomenik revolucije naroda Moslavine

Moslavačka gora je tokom Narodnooslobodilačkog rata bila ustanička i partizanska baza Moslavine i šireg područja sve do Zagreba. U blizini sela Podgarić je 1942. godine bila osnovana partizanska bolnica „Stara konspiracija”. S vremenom je Podgarić postao centar ustanka, te je u njemu boravilo Povjerenstvo Centralnog komiteta Komunističke partije Hrvatske za sjevernu Hrvatsku. Uz selo su bile podignute bolnice i radionice, a u samom mjestu organizovani su razni kursevi i održavale se pozorišne predstave.^[1]

Dušan Džamonja dobio je 1965. godine narudžbu za dizajniranje spomenika revolucije kod malog mjesta Podgarić. To je za njega bila nova tema, jer se do tada uglavnom bavio spomenicima posvećenim žrtvama fašizma. Džamonja je napravio gomilu skica za ovaj spomenik, od kojih su mu neke poslužile za kasnija spomenička ostvarenja. Džamonja je zamislio spomenik kao arhitektonski projekat skulpture čiji su volumeni od betona stavljeni u takav odnos kako bi do izražaja došla dinamika kretanja masa.^[2] Spomenik je završen 1967. godine, a svečano ga je otvorio predsjednik SFRJ, Josip Broz Tito, 7. septembra.^[3]

Na prilazu do spomenika nalazi se spomen-kosturnica u kojoj su sahranjeni posmrtni ostaci oko 1000 poginulih i umrlih boraca u partizanskim bolnicama s tog područja.^[4]

Ovaj spomenik je jedan od primjera apstraktne plastike, koja predstavlja stilizovana krila slobode i pobede. Krila na spomeniku su horizontalno položeni rebrasti krakovi, od kojih su dva na jednom, a tri na drugom krilu. Tijelo spomenika spojeno je sa tlom preko kvadratne baze, što simbolizuje penetraciju u prostor, odnosno crpljenje energije iz same Zemlje.^[5] Sačasti amblem, sastavljen od uglatih komada svijetlog aluminijuma simbolizuje život, što u konačnici objedinjuje spomenik u simbol pobjede života nad smrću i porazom.^[2]