Salvatore Giuliano
Za ostala značenja, vidi Salvatore Giuliano (razvrstavanje).
Salvatore Giuliano (16. novembar 1922 – 5. jul 1950) bio je sicilijanski kriminalac koji je djelovao pred kraj i u prvim godinama Drugog svjetskog rata i postao slavan zbog reputacije "sicilijanskog Robina Hooda", odnosno romantičnog imidža posljednjeg velikog odmetničkog vođe u historiji Evrope.
| Salvatore Giuliano | |
|---|---|
| Biografski podatci | |
| Rođenje | 16. 11. 1922. Montelepre, Sicilija, Kraljevina Italija |
| Smrt | 5. 7. 1950. (dob: 27) Castelvetrano, Sicilija, Italija |
| Uzrok smrti | ubistvo (atentat) |
| Karijera | |
| Zanimanje | trgovac, odmetnik, militant |
| Alias(i) | Turiddu, Turi |
| Motiv | koristoljublje, zlostavljanje od strane državnih vlasti, borba za nezavisnost Sicilije |
| Optužen/i | ubistvo, otmica, pljačka |
| Status | ubijen, osuđen posthumno |
Karijeru je započeo nedugo nakon savezničke invazije Sicilije, koja je izazvala politički kaos na otoku, naglo osiromašenje stanovništva kao i obnovu aktivnosti mafije sa kojom će Giuliano do kraja života imati složen i ambivalentni odnos. Kao mladi trgovac se u novembru 1943. posvađao s nekoliko korumpiranih policajaca koji su mu pokušali iznuditi novac, te jednog od njih ubio i odmetnuo se u planine. Tamo je brzo stekao veliki broj sljedbenika, a kasnije i široku mrežu jataka, a što se dijelom tumačilo njegovim karizmatskim izgledom, ali i sklonošću da pljačka samo bogate, a siromašnima daje dio plijena. Nedugo iza rata Giuliano je neko vrijeme koketirao sa separatističkom strankom Movimento Indipendentista Siciliano (Pokret za nezavisnost Sicilije) te je stekao čin pukovnika u njenim paravojnim formacijama. Reputaciju mu je, međutim, ozbiljno narušio masakr kod Portella della Ginestre 1947. godine prilikom koga su članovi njegove bande ubili nekoliko učesnika lokalne prvomajske proslave, navodno za račun lokalnih desničarskih političara. Tri godine kasnije Giuliana je mučki ubio njegov najbolji prijatelj i pomoćnik Aspanu Pisciotta koji se nedugo potom predao policiji prije nego što će nekoliko godina kasnije sam postati žrtvom nikada razjašnjenog trovanja.
Zbog okolnosti u kojima je umro, Giuliano je postao predmetom brojnih urbanih legendi i teorija zavjere, koje ga obično vezuju uz vodeće ličnosti iz ranih dana Prve republike. Ostavio je značajan trag i na italijansku popularnu kulturu. Godine 1962. je italijanski režiser Francesco Rossi o njemu snimio film Salvatore Giuliano. Godine 1984. je američki književnik Mario Puzo o njemu napisao roman pod naslovom The Sicilian, koji je 1987. poslužio kao podloga za istoimeni film gdje je njegov lik tumačio Christopher Lambert.