[go: up one dir, main page]

Rasizam je naziv za ideologiju koja smatra da je rasa temelj ljudskog društva, odnosno da pripadnost pojedinca određenoj rasi mora biti osnov za njegov društveni položaj.

Rasizam se ponekad definira i kao vjerovanje da su pojedine rase superiorne ili inferiorne jedna drugoj. Na osnovu tog vjerovanja se rasizam nekad jednostavno definira i kao rasna netolerancija.

Iako je u određenim oblicima postojao i ranije, rasizam se kao ideologija profilirao tek u 19. stoljeću pod uticajem napretka u prirodnim naukama koje su raznim teoretičarima rasizma dale naučnu podlogu. Najpoznatiji primjer je Charles Darwin i njegova teorija evolucije koju su rasisti nastojali primijeniti na odnose među različitim rasama. Dodatni poticaj rasizmu bio je i imperijalizam, zahvaljujući kome su bjelačke države u Europi i SAD-u dobile vlast nad velikim brojem podanika crne i žute rase te čijem je porobljavanju rasizam dao ideološko opravdanje.

Rasizam je ponekad dobijao i svoju institucionalnu formu, pogotovo u miješanim sredinama gdje je provođena rasna segregacija i rasna diskriminacija. Najpoznatiji takvi primjeri su se južne države SAD do 1960-ih, odnosno Južna Afrika pod režimom apartheida.

Najekstremnije forme rasizma se najčešće vezuju uz nacionalizam i fašizam, odnosno rasne teorije čija je primjena dovela do Holokausta i genocida u Ruandi.

U suvremenom svijetu se rasizam smatra nespojivim s načelima liberalne demokracije, te je institucionalni rasizam gotovo svuda odbačen. S druge strane se rasistička vjerovanja u eksplicitnom i, što je mnogo češće, implicitnom obliku ispoljavaju u raznim državama, među raznim narodima i među raznim kulturama.