Mašta

Proces maštanja je pod snažnim utjecajem želja. Neki psiholozi i psihoanalitičari smatraju da mašta može biti i mehanizam obrane. Tim putem se nezadovoljavajuća stvarnost zamjenjuje maštarijama u kojima su na stvaralački način zadovoljene mnoge snažne, a u stvarnosti nezadovoljene težnje. Mašta je naročito karakteristična za izvesna psihološka stanja kada se pojmovi obogaćuju novim sadržajima često irealnim, sa eventualnom mogućnošću ostvarenja. Zato postoji podela imaginacije na nekoliko tipova kao što su: stvaralačka imaginacija, imaginacija fantazije, anticipatorna i imaginacija pamćenja.^[1]

Za Ibn Arabija, uobrazilja je sposobnost da se u glavu dozovu predmeti kojih nema u spoljašnjem svetu, odnosno, nisu trenutno prisutni u čulima. Uobrazilja čini vidljivim, premda nejasno i zamagljeno, više prisutnosti bića. Uobrazilja predstavlja kariku između čulnog i duhovnog sveta.^[2]

Za Đordana Bruna, mašta je veza vremenitog i večnog i najplemenitije sredstvo za komuniciranje s bogom:

Mašta mora biti prva veza duše, posrednik između vremenskog i vječnog. Ona je osjetilo ili, točnije rečeno, jedino istinsko osjetilo. To je tijelo i nositelj duše, izvor odakle istječe ljudski život, najplemenitija metoda za komuniciranje s Bogom.”^[3]

– Giordano Bruno

Prema Hjumu, razlika između pamćenja i uobrazilje je nejasna i sastoji se jedino u jačoj snazi i živosti pamćenja. I kao što predstava pamćenja, gubljenjem svoje snage i živosti, može da se izmetne toliko da je smatramo za uobrazilju, tako uobrazilja može steći takvu snagu i živost da prolazi kao predstava pamćenja, i krivotvoriti svoja dejstva na verovanje i suđenje.^[4] Ovo se primećuje u slučaju lažaca, koji čestim ponavljanjem svojih laži dođu do toga da veruju u njih i pamte ih kao stvarnosti.^[4]