Lugoški i karansebeški Banat
Lugoški i karansebeški Banat je naziv kratkotrajne istorijske teritorijalno-političke tvorevine (pokrajine), koja je postojala tokom 16. i 17. veka na području istočnog Banata. Teritorija je dobila ime po dva najznačajnija grada koja su se nalazila u njenom sastavu, Karansebeša i Lugoša. Pored ostalih gradova, u sastavu ove teritorije se nalazio i Vršac. Područje Lugoškog i karansebeškog Banata je danas podeljeno između Rumunije i Srbije.
| Lugoški i karansebeški Banat | |||||||
| |||||||
| Geografija | |||||||
| Kontinent | Evropa | ||||||
| Regija | Srednja Evropa | ||||||
| Zemlja |  Kneževina Transilvanija
| ||||||
| Društvo | |||||||
| Zvanični jezici | latinski, govorni jezici: srpski, mađarski, rumunski | ||||||
| Religija | Pravoslavlje, Katolicizam, Protestantizam | ||||||
| Vladavina | |||||||
| Oblik vladavine | banat | ||||||
| Titula vladara | ban | ||||||
| Osnivanje | 16. vek | ||||||
| Prestanak | 17. vek | ||||||
| Status | Bivša pokrajina | ||||||
| Događaji | |||||||
| Prethodnici i naslednici | |||||||
| Prethodile su: | Nasledile su: | ||||||
|
| ||||||
| Portal:Istorija | |||||||
Ovo područje je za srpsku istoriju značajno po tome što je predstavljalo jedinu celinu u okviru vazalne otomanske kneževine Transilvanije gde je u značajnijem broju bilo prisutno srpsko stanovništvo.
Istorijat
urediPolitički prethodnik ove teritorije bio je Severinski banat, pogranična teritorija srednjovekovne Kraljevine Ugarske, formirana u 13. veku. Posle Mohačke bitke, u razdoblju između 1526. i 1536. godine, teritorija Severinskog banata je podeljena, tako da njegovi istočni delovi (istočno od grada Oršave) ulaze u sastav Kneževine Vlaške, dok se zapadni delovi, zajedno sa još nekim područjima današnjeg Banata, uključuju u sastav novoformiranog Lugoškog i karansebeškog Banata u okviru Kneževine Transilvanije. Ostatak, odnosno veći deo današnjeg Banata dolazi pod direktnu osmansku upravu i postaje deo novouspostavljenog pašaluka sa sedištem u Temišvaru (Temišvarski pašaluk).
Početkom 17. veka, umesto Lugoškog i Karansebeškog Banata obrazovana je kratkotrajna Severinska županija, da bi ceo taj prostor potom došao pod direktnu osmansku upravu i bio uključen u Temišvarski pašaluk.
Teritorija
urediLugoški i karansebeški Banat je obuhvatao područje u kojem su se nalazili sledeći gradovi:
Banovi
urediBanovi Lugoškog i karansebeškog Banata bili su:
- Mihajlo od Šomlje (1536),
- Petar Petrović (1544–1549),
- Joan Glešan (1552),
- Grigore Betlen od Iktara (1563),
- Gabrijel Betlen od Iktara (1564),
- Štefan Trompa (1575–1577),
- Paul Keresteši (1605–1606) i (1610–1613).