Kadmijum
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Opšti podaci | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ime, simbol,atomski broj | KAdmijum, Cd, 48 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Pripadnost skupu | prelaznih metala | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| grupa, perioda | IIB, 5 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| gustina, tvrdoća | 8650 kg/m3, 2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Boja | plavičastobela 
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Osobine atoma | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| atomska masa | 112,411 u | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| atomski radijus | 155 (161) pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| kovalentni radijus | 148 pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| van der Valsov radijus | 158 pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| elektronska konfiguracija | [Kr]4d105s2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| e- na energetskim nivoima | 2, 8, 18, 18, 2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| oksidacioni broj | 2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Osobine oksida | srednje bazni | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| kristalna struktura | heksagonalna | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| fizičke osobine | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| agregatno stanje | čvrsto | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| temperatura topljenja | 594,22 K (321,07 °C) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| temperatura ključanja | 1040 K (767 °C) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| molska zapremina | 13,00×10-3 m3/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| toplota isparavanja | 100 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| toplota topljenja | 6,192 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| pritisak zasićene pare | 14,8 Pa (597 K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| brzina zvuka | 2310 m/s (293,15 K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ostale osobine | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elektronegativnost | 1,69 (Pauling) 1,46 (Alred) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| specifična toplota | 233 J/(kg*K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| specifična provodljivost | 13,8×106 S/m | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| toplotna provodljivost | 96,8 W/(m*K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| I energija jonizacije | 867,8 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| II energija jonizacije | 1631,4 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| III energija jonizacije | 3616 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Najstabilniji izotopi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| tamo gde drugačije nije naznačeno, upotrebljene su SI jedinice i normalni uslovi.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Objašnjenja skraćenica: zast.=zastupljenost u prirodi, v.p.r.=vreme polu raspada, n.r.=način raspada, e.r.=energija raspada, p.r.=proizvod raspada, z.e=zarobljavanje elektrona, i.t.=izomerni prelaz
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kadmijum (Cd, latinski - cadmium) - je metal IIB grupe. Ime je dobio po grčkom nazivu za rudu cinka - kalamin.
Najpoznatiji mineral kadmmijuma je kadmijumsulfid CdS, ali se obično dobija kao sporedni proizvod pri proizvodnji cinka.
Kadmijum je otkriven 1817. godine od strane nemačkog hemičara Fridriha Štrosmajera.
Zastupljenost
urediBitnu količinu kadmijuma u sebi sadrže rude cinka i fosilnih goriva (npr. kameni ugalj). Usled njihovog eksplatisanja znatne količine kadmijuma se oslobađaju u atmosferu i hidrosferu.
Biološki značaj
urediKadmijum je element velike toksičnosti (nekoliko puta veće od arsena). Ima kancerogeno dejstvo, oštećuje bubrege, izaziva anemiju i bolesti kostiju. Štetno deluje i na sistem za kruženje materija.