Kambiz I
Kambiz I (staroperz. Kambūdžija „Stariji“, grč. Καμβύσης, lat. Cambyses) bio je kralj Anšana[2] koji je vladao od 580. do 559. pne.[3]. Njegov sin Kir Veliki utemeljio je golemu Ahemenidsku Perzijsku Monarhiju.
| Kambiz I | |
|---|---|
| Kralj Anšana[1] | |
| Vladavina | 580. - 559. pne. (21 godina) |
| Krunidba | 580. pne. |
| Prethodnik | Kir I |
| Nasljednik | Kir II Veliki |
| Supruga | Mandana |
| Djeca | Kir Veliki, itd. |
| Puno ime | |
| Kambiz I od Anšana | |
| Dinastija | Ahemenidi |
| Otac | Kir I |
| Rođenje | cca 600. pne. |
| Smrt | 559. pne. |
Porodica
urediKambiz I je jedan od ranijih pripadnika iranske dinastije Ahemenida. Njegov pradjed Ahemen smatra se utemeljiteljem dinastije po kojem je ista dobila ime. Kambizov djed Teisp od Anšana osvojio je elamski grad Anšan koji se vezuje uz njihova imena, a otac Kir I vladao je kao vazalski kralj pod Babilonijom i Medijom. Teispov unuk, odnosno rođak Kambiza I, bio je Arsam od Perzije.
Život i značaj
urediPrema Herodotu, Kambiz I bio je „čovjek iz ugledne obitelji i mirne naravi“[4]. Vladao je kao vazalski kralj medijskog kralja Astijaga. Oženio se princezom Mandanom od Medije[4][5], kćeri Astijaga i princeze Arijene od Lidije, odnosno unukom Kijaksara od Medije i Alijata II od Lidije. Njihov brak izrodio je njegova nasljednika Kira Velikog.
Smrt
urediPrema sirijskom historičaruu Nikolaju iz Damaska njegovo izvorno ime bilo je Atradat, a ranjen je u bitci kod perzijske granice nakon koje je podlijegao ozlijedama. Bitku protiv medijskog kralja Astijaga je vodio zajedno s svojim sinom Kirom Velikim. Datum njegove smrti nije pouzdan, no najčešće se spominju 559. ili 551. pne. Prema drevnim zapisima, pokopan je uz najviše počasti[6].
Ostavština
urediHerodot spominje kako je Astijag odabrao Kambiza za zeta budući da ga nije smatrao prijetnjom za medijski tron. To ipak nije bio slučaj s njegovim sinom Kirom II koji je perzijskim ustankom zbacio djeda Astijaga s prijestolja i osnovao Ahemenidsku Perzijsku Monarhiju[3].
Kronologija
urediVeze
uredi| Prethodnik: | Kralj Anšana (cca 580. - 559. pne.) |
Nasljednik: |
| Kir I (cca 640. - cca 580. pne.) |
Kir Veliki (cca 559. - 530. pne.) |
Izvori
uredi- ↑ Kambiz I (enciklopedija Iranica, Muhammad A. Dandamayev)
- ↑ „Kambiz I (Bartleby.com)”. Arhivirano iz originala na datum 2008-07-26. Pristupljeno 2013-06-14.
- ↑ 3,0 3,1 Kambiz I (enciklopedija Britannica)
- ↑ 4,0 4,1 „Kambiz I (Livius.org)”. Arhivirano iz originala na datum 2009-02-26. Pristupljeno 2008-07-17.
- ↑ Herodot, 1.107.1
- ↑ Max Duncker: The History of Antiquity book, London, 1881., 7. svezak, str. 350.5-351.7