Italijanska komunistička partija

Osnovana je 21. januara 1921, izdvajanjem iz Italijanske socijalističke partije (ital. Partito Socialista Italiano, PSI), zbog ideološkog sukoba sa njenim vođama. Odmah nakon rascepa glavne komunističke vođe: Antonio Gramši (prvi sekretar), Amadeo Bordiga, Palmiro Toljati i drugi ulaze u sastav Komunističke Internacionale.

Međutim fašistički režim 5. novembra 1926. proglašava IKP za nezakonitu i vrši krvavu represiju. Većina direkcije beži u inostranstvo, uglavnom u SSSR i Francusku gde je 1926. u Lionu održan III kongres. Nakon sloma fašizma (8. septembra 1943), glavne vođe se vraćaju u Italiju i otpočinju zajedno sa drugim antifašističkim organizacijama borbu protiv Nemaca i protiv italijanskih fašista.

Po završetku rata, komunisti učestvuju u provizornoj vladi pod vođstvom generala Badolja. Međutim kada je predsednik vlade postao lider Hrišćanske demokratije (DC), Alčide De Gasperi, komunisti su izbačeni iz nje, pod pritiskom SAD-a. Od tada KPI ostaje u opoziciji tokom čitavog posleratnog perioda. U decembru 1947. komunisti sklapaju koalicioni pakt sa socijalistima, stvarajući tzv. Narodno-demokratski front (Fronte Democratico Popolare), koji je međutim poražen na izborima 1948. od strane hrišćansko-liberalne koalicije okupljene baš oko De Gasperijeve Hrišćanske demokratije. NDF je nakon poraza raspušten, dok je koalicija komunista i socijalista trajala do Mađarske Revolucije 1956, kad se Socijalistička partija distancirala od imperijalističke politike SSSR-a i time napustila i koaliciju s komunistima, koji su ostali odani Sovjetima. Nakon rascepa koalicije socijalisti ulaze u savez sa Hrišćanskom demokratijom, stvarajući tzv. Centro-levičarsku vladu.

Početkom '70-ih godina dvadesetog veka dolazak na mesto sekretara Enrika Berlingvera, dovodi do radikalnih promena:

• Prekidanje zavisnosti od SSSR-a i stvaranje evro-komunističke struje, sa drugim zapadnoevropskim komunističkim partijama;
• „Istorijski kompromis“, to jest spremnost od strane komunista na parlamentarnu saradnju sa demohrišćanima i socijalistima.

Međutim nakon nekog vremena saradnje komunistima ipak nije dozvoljeno učešće u vladi, a zatvarajuća politika socijalističkog vođe Betina Kraksija početkom '80-ih je definitivno plasirala komuniste u opoziciju.

Sredinom '80-ih smrt Berlingvera i opšte slabljenje partijske strukture je označilo spori ulazak u krizu. Osim toga pad Berlinskog zida i slom komunizma na Istoku, je doveo do raspuštanja IKP-a 3. februara 1991. Većina je prešla u novu političku partiju socijalističke orijentacije, Demokratsku partiju levice, dok je manjina koja se protivila raspuštanju IKP-a, stvorila Partiju komunističke obnove.

 

Italijanska komunistička partija na Wikimedijinoj ostavi