[go: up one dir, main page]

Edward Teller (izvorno mađarsko ime: Teller Ede) (Budimpešta, 15. siječnja 1908. - Stanford, 9. rujna 2003.) je američki fizičar mađarskog porijekla. Radio u atomskoj laboratoriji u Los Alamosu i smatra se izumiteljem američke hidrogenske bombe.

Edward Teller

Rođenje 15. siječnja 1908.
Mađarska Budimpešta, Mađarska
Smrt 9. rujna 2003.
Sjedinjene Američke Države Stanford, Kalifornija, SAD
Državljanstvo Mađarska mađarsko
Sjedinjene Američke Države američko
Institucija Sveučilište u Göttingenu
Bohrov institut
Sveučilišni koledž u Londonu
Sveučilište Georgea Washingtona
Projekt Manhattan
Sveučilište u Chicagu
UC Davis
UC Berkeley
Lawrence Livermore
Hooverova institucija
Alma mater Sveučilište u Karlsruheu
Sveučilište u Leipzigu
Akademski mentor Werner Heisenberg
Istaknuti studenti Chen Ning Jang
Lincoln Wolfenstein
Marshall Rosenbluth
Poznat po Jahn-Tellerov efekt
Hidrogenska bomba

Kao židov emigrirao je u SAD 1930. godine, i bio je jedan od prvih članova Projekta Manhattan koji je pokrenut sa ciljem razvijanja atomske bombe. U ovom periodu se snažno zalagao za razvoj oružja baziranih na fuzijskoj reakciji. Nakon priznanja o kontraverznoj ulozi u svjedočenju protiv kolege Roberta Oppenheimera doživio je osudu javnosti, ali je i dalje imao podršku vlade SAD i vojnog vrha. Bio je koosnivač Lawrence Livermore National Laboratory, i bio je direktor te institucije, kao i zamjenik direktora mnoge godine.

U kasnijim godinama postao je poznat po svom zalaganju za kontroverzna tehnološka rješenja i za civilne i vojne svrhe, a naročito je poznat njegov prijedlog da se upotrijebi termonuklearna eksplozija da bi se iskopalo arheološko pristanište na Aljasci. Bio je i zagovarač Reaganove odbrambene strategije, iako su ga kasnije optuživali za nerealne najave mogućnosti budućih oružja.

Izvori

uredi