1537
godina
- Ovo je članak o godini 1537.
Godina 1537 (MDXXXVII) bila je redovna godina koja počinje u ponedjeljak (1. jan./sij. po julijanskom kalendaru).
Milenijum: | 2. milenijum |
---|---|
Vjekovi: | 15. vijek – 16. vijek – 17. vijek |
Decenija: | 1500-e 1510-e 1520-e – 1530-e – 1540-e 1550-e 1560-e |
Godine: | 1534 1535 1536 – 1537 – 1538 1539 1540 |
Gregorijanski | 1537. (MDXXXVII) |
Ab urbe condita | 2290. |
Islamski | 943–944. |
Iranski | 915–916. |
Hebrejski | 5297–5298. |
Bizantski | 7045–7046. |
Koptski | 1253–1254. |
Hindu kalendari | |
• Vikram Samvat | 1592–1593. |
• Shaka Samvat | 1459–1460. |
• Kali Yuga | 4638–4639. |
Kineski | |
• Kontinualno | 4173–4174. |
• 60 godina | Yin Vatra P(ij)etao (od kineske Ng.) |
Holocenski kalendar | 11537. |
Podrobnije: Kalendarska era |
Događaji
uredi- 6. 1. - Ubijen Alessandro de' Medici, vojvoda Firence, nasleđuje ga Cosimo I. de' Medici.
- 10. 1. - Kralj Ferdinand dozvolio podizanje broda za prelaženje Mure između Legrada i Dubrave zbog velikog broja izbeglica iz Slavonije.
- januar - Bigodova pobuna katolika na severu Engleske.
- + Opsada Kuska: Španci je pokušavaju razbiti napadom na Ollantaytambo, ali Inke ih porazili.
- mart - Diego de Almagro se vraća s neuspešne ekspedicije u Čile, Manco Inca prekida opsadu Kuska, a de Almagro osvaja grad i zarobljava braću Hernanda i Gonzala Pizarra.
- ožujak - Opsada Klisa: u pomoć gradu stiže vojska od kralja Ferdinanda i pape Pavla III.
- 12. 3. - Murat-beg Tardić i Malkoč-beg rasuli kršćansku vojsku kod Solina, ubijen Petar Kružić, Kliška tvrđava se predaje[1].
- Osnovaće se Kliški sandžak, uskoci odlaze u Senj.
- Uz Klis pada i Solin.
- 12. 3. - Portugalci osnivaju Recife (/hesifi/) u Brazilu.
- 15. 4. - Slavonski sabor u Križevcima: proglašen opći zemaljski mir do Božića, pripreme za rat.
- 17. 5. - Sulejman I kreće u krfsku ili apulsku kampanju tokom Italijanskog rata (1536-38): napada južnu Italiju ali Francuzi umesto severne Italije napadaju Holandiju (→ Franko-otomanska alijansa).
- 2. 6. - Bula pape Pavla III. Sublimus Dei priznaje domoroce Novog sveta za racionalna bića, koja ne smeju biti porobljavana (povučena sledeće godine).
- lipanj - Vojska iz svih Ferdinandovih zemalja se okuplja kod Koprivnice, vrhovni kapetan Ivan Kacijaner[2].
- 12. 7. - Bitka kod Abancaya - Francisco Pizzaro poslao vojsku da oslobodi braću, ali poražena.
- avgust - Turci pustoše oko Otranta i odvode mnogo roblja.
- 15. 8. - Juan de Salazar de Espinosa osnovao Asunción (Nuestra Señora Santa María de la Asunción).
- avgust-septembar - Neuspešna osmanska Opsada Krfa tokom Mletačko-osmanskog rata 1537. - 1540. (Osmanlijama se pridružio francuski admiral Bertrand d'Ornesan).
- 10. 9. - Kacijanerova vojska stigla do Virovitice, ponestaje hrane, mnogo vojnika strada od bolesti.
- 20. 9. - Tokom austrijske ofanzive u Slavoniji (Katzianerova vojna) Pavle Bakić dobio titulu srpskog despota.
- rujan, krajem - Vojska pred Osijekom nema izgleda, jer ga je ojačao beogradski sandžak Mehmed-beg Jahjapašić (s bosanskim pojačanjima).
- listopad, početkom - Kacijanerova vojska se povlači od Osijeka, Pavle Bakić poginuo štiteći odstupnicu[3] - kraj srpske despotske titule[4].
- 9. 10. - Bitka kod Đakova (tj. Gorjana ili Valpova), Turci uništili ostatke Ferdinandove vojske; Kacijaner napustio položaj zbog čega je zatočen u prosincu (pobjegli i neki drugi komandanti)[3].
- 12. 10. - Rođen engleski prestolonaslednik Edward, a Jane Seymour umire od komplikacija 12 dana kasnije.
- 19. 10. - Nikola Jurišić imenovan zemaljskim kapetanom Kranjske i vrhovnim kapetanom vojske na hrvatskoj granici.
- 31. 10. - François I ušao u Italiju, stigao do Rivolija.
- 5. 11. - Slavonski sabor u Dubravi, radi izbora zastupnika za stanak Ferdinandovih nasljednih zemalja u Gracu (neuobičajeno učešće) - tamo su ispunili Ferdinandovu anketu o potrebama za odbranu kraljevstva[5].
- 9. 12. - Petar Keglević i Toma Nádasdy imenovani hrvatskim banovima (do 1542 odn. 1539) - zemlja nije imala bana od 1532.
Tokom/tijekom godine
uredi- 1536/37 - Sukob Valentina Tereka i Pavla Bakića, Terek između ostalog uzeo grad Lak[4].
- 1536/37 - Izgrađena Kelija Uspenja Bogorodice kod svetogorske Kareje, poznata kao Molivoklisija (živopisana 1541).
- Gazi Husrev-beg uzeo Gradišku, nakon pada Požege se osniva Požeški sandžak.
- Gazi Husrev-begova biblioteka u Sarajevu (napisana vakufnama za njegovu medresu).
- Knez Đurađ Vraneš obnovio manastir Zastup na Limu[6], za nepuna tri mjeseca dovršen živopis i prepisano 12 mineja[7].
- Prezviter Marko, sveštenik crkve sv. Save Osveštenog, "premnoge je pravoslavne" u Budvi obratio u katoličanstvo[8].
- Kotor pogođen zemljotresom, a i Turci ga opsedaju.
- Pisar iz Manastira Sv. Trojice kod Plevlja: Turci nasrću na hrišćane „kao lavi svirepi”; „...i velika nam nužda od njih beše. Što imasmo imanja, sve nam uzimahu, jedni nam dolazeći, a drugi othodeći, i sve što smo sticali, sve nam uzimahu”[9].
- Vilcabamba postaje sedište Inka (do 1572).
- Turci zauzeli ostrvo Paros od Vojvodstva Naksos kao i Antiparos (Adriana Crispo) i ostale Kiklade (uzeli i Eginu).
- Paracelzusova Astronomia Magna.
- Biblija Johannesa Ecka na nemačkom, katolički odgovor na Luterovu Bibliju.
- Bibliothèque nationale de France uvodi obavezni primerak.
Rođenja
urediSmrti
uredi- 6. 1. - Alessandro de' Medici, vojvoda Firence (ubijen) (* 1510)
- 12. 3. - Petar Kružić, branitelj Klisa (* 1491)
- sep/okt. - Pavle Bakić, poslednji srpski despot
- 24. 10. - Jane Seymour, engleska kraljica (* ca. 1508)
- Mehmed Kukli-beg, prizrenski sandžak
Reference
uredi- ↑ Klaić, 118
- ↑ Klaić, 120
- ↑ 3,0 3,1 Klaić, 121
- ↑ 4,0 4,1 Vladimir Ćorović, Srbi pod tuđom vlašću, rastko.rs (pristup 24. feb. 2013)
- ↑ Klaić, 124-7
- ↑ Ćorović, Obnova pećke patrijaršije, rastko.rs (pristup 1. mart 2013)
- ↑ Historija naroda Jugoslavije II, str. 577, Školska knjiga Zagreb, 1959
- ↑ Mladen S. Crnogorčević, Crkve i manastiri u općini Budvanskoj, rastko.rs (pristup 1. mart 2013)
- ↑ Ćorović, Historiski pregled (BiH), rastko.rs
- Vjekoslav Klaić, Svezak treći: dio prvi..... Prva knjiga: Doba kraljeva Ferdinanda I., Maksimilijana i Rudolfa (1527-1608) (archive.org)