ranić

wymowa:

IPA: [ˈrãɲit͡ɕ], AS: [rãńić], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal.

​^?/i

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. zranić)

(1.1) zadać ranę^[1]

(1.2) powodować kaleczenie^[1]

(1.3) przen. sprawiać komuś przykrość; urażać czyjeś uczucia^[1]

czasownik zwrotny niedokonany ranić się (dk. zranić się)

(2.1) zadać ranę samemu sobie^[2]

(2.2) ulegać kaleczeniu^[2]

(2.3) przen. sprawiać przykrość sobie wzajemnie^[2]

(2.4) zadać rany sobie wzajemnie

odmiana:

(1.1-3) koniugacja VIa

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		ranić
czas teraźniejszy		ranię	ranisz	rani	ranimy	ranicie	ranią
czas przeszły	m	raniłem	raniłeś	ranił	raniliśmy	raniliście	ranili
	ż	raniłam	raniłaś	raniła	raniłyśmy	raniłyście	raniły
	n	raniłom	raniłoś	raniło
tryb rozkazujący		niech ranię	rań	niech rani	rańmy	rańcie	niech ranią
pozostałe formy czas przyszły m będę ranił, będę ranić będziesz ranił, będziesz ranić będzie ranił, będzie ranić będziemy ranili, będziemy ranić będziecie ranili, będziecie ranić będą ranili, będą ranić ż będę raniła, będę ranić będziesz raniła, będziesz ranić będzie raniła, będzie ranić będziemy raniły, będziemy ranić będziecie raniły, będziecie ranić będą raniły, będą ranić n będę raniło, będę ranić będziesz raniło, będziesz ranić będzie raniło, będzie ranić czas zaprzeszły m raniłem był raniłeś był ranił był raniliśmy byli raniliście byli ranili byli ż raniłam była raniłaś była raniła była raniłyśmy były raniłyście były raniły były n raniłom było raniłoś było raniło było forma bezosobowa czasu przeszłego raniono tryb przypuszczający m raniłbym, byłbym ranił raniłbyś, byłbyś ranił raniłby, byłby ranił ranilibyśmy, bylibyśmy ranili ranilibyście, bylibyście ranili raniliby, byliby ranili ż raniłabym, byłabym raniła raniłabyś, byłabyś raniła raniłaby, byłaby raniła raniłybyśmy, byłybyśmy raniły raniłybyście, byłybyście raniły raniłyby, byłyby raniły n raniłobym, byłobym raniło raniłobyś, byłobyś raniło raniłoby, byłoby raniło imiesłów przymiotnikowy czynny m raniący, nieraniący ż raniąca, nieraniąca raniące, nieraniące n raniące, nieraniące imiesłów przymiotnikowy bierny m raniony, nieraniony ranieni, nieranieni ż raniona, nieraniona ranione, nieranione n ranione, nieranione imiesłów przysłówkowy współczesny raniąc, nie raniąc rzeczownik odczasownikowy ranienie, nieranienie

(2.1-4) koniugacja VIa

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		ranić się
czas teraźniejszy		ranię się	ranisz się	rani się	ranimy się	ranicie się	ranią się
czas przeszły	m	raniłem się	raniłeś się	ranił się	raniliśmy się	raniliście się	ranili się
	ż	raniłam się	raniłaś się	raniła się	raniłyśmy się	raniłyście się	raniły się
	n	raniłom się	raniłoś się	raniło się
tryb rozkazujący		niech się ranię	rań się	niech się rani	rańmy się	rańcie się	niech się ranią
pozostałe formy czas przyszły m będę się ranił, będę się ranić będziesz się ranił, będziesz się ranić będzie się ranił, będzie się ranić będziemy się ranili, będziemy się ranić będziecie się ranili, będziecie się ranić będą się ranili, będą się ranić ż będę się raniła, będę się ranić będziesz się raniła, będziesz się ranić będzie się raniła, będzie się ranić będziemy się raniły, będziemy się ranić będziecie się raniły, będziecie się ranić będą się raniły, będą się ranić n będę się raniło, będę się ranić będziesz się raniło, będziesz się ranić będzie się raniło, będzie się ranić czas zaprzeszły m raniłem się był raniłeś się był ranił się był raniliśmy się byli raniliście się byli ranili się byli ż raniłam się była raniłaś się była raniła się była raniłyśmy się były raniłyście się były raniły się były n raniłom się było raniłoś się było raniło się było forma bezosobowa czasu przeszłego raniono się tryb przypuszczający m raniłbym się, byłbym się ranił raniłbyś się, byłbyś się ranił raniłby się, byłby się ranił ranilibyśmy się, bylibyśmy się ranili ranilibyście się, bylibyście się ranili raniliby się, byliby się ranili ż raniłabym się, byłabym się raniła raniłabyś się, byłabyś się raniła raniłaby się, byłaby się raniła raniłybyśmy się, byłybyśmy się raniły raniłybyście się, byłybyście się raniły raniłyby się, byłyby się raniły n raniłobym się, byłobym się raniło raniłobyś się, byłobyś się raniło raniłoby się, byłoby się raniło imiesłów przymiotnikowy czynny m raniący się, nieraniący się ż raniąca się, nieraniąca się raniące się, nieraniące się n raniące się, nieraniące się imiesłów przymiotnikowy bierny m raniony, nieraniony ranieni, nieranieni ż raniona, nieraniona ranione, nieranione n ranione, nieranione imiesłów przysłówkowy współczesny raniąc się, nie raniąc się rzeczownik odczasownikowy ranienie się, nieranienie się

przykłady:

(1.1) Oskarżony odpowiada przed sądem za to, że w afekcie ranił sąsiada sztychówką.

(1.3) Twoje niesprawiedliwe traktowanie rani mnie mocno.

(2.2) Przeciskając się przez chaszcze, mój pies lekko ranił się w łapę.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) kaleczyć

(2.1) kaleczyć się

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. rana ż, ranka ż, ranny m, ranna ż, ranienie n

czas. poranić, zranić

związki frazeologiczne:

język rani bardziej niż żelazo • ranić do żywego • ranić serce • ranić dumę • ranić próżność • ranić ego

etymologia:

prasł. *raniti^[3]

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) injure, wound, lacerate, cut, gash; (1.2) injure, wound, lacerate, cut, gash; (1.3) hurt; (2.1) injure oneself, wound oneself; (2.3) hurt each other
• arabski: (1.1-2) جرح ,آذى
• białoruski: (1.1) раніць; (1.3) раніць
• bułgarski: (1.1) ранявам; (1.3) ранявам
• chorwacki: (1.1) raniti; (1.2) raniti; (1.3) raniti
• duński: (1.1) såre; (1.3) såre
• esperanto: (1.1) vundi; (1.2) vundi
• hiszpański: (1.1) herir; (1.2) herir, lesionar; (1.3) herir, ofender; (2.1) herirse
• kataloński: (1.1) ferir; (1.2) ferir
• nowogrecki: (1.1) πληγώνω; (1.2) πληγώνω; (1.3) πληγώνω, πικραίνω, προσβάλλω; (2.1) πληγώνομαι
• rosyjski: (1.1) ранить; (1.3) ранить
• staroangielski: (1.1) sceþþan; (1.2) sceþþan; (1.3) sceþþan
• ukraiński: (1.1) ранити
• włoski: (1.1) ferire; (1.3) trafiggere

źródła: