dzban

 

 

 

wymowa:

​^?/i, IPA: [d͡zbãn], AS: [ʒbãn], zjawiska fonetyczne: nazal.

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) naczynie użytkowe lub dekoracyjne zwykle zwężone u góry, często z jednym uchem^[1]; zob. też dzban (naczynie) w Wikipedii

(1.2) zawartość dzbana (1.1)

(1.3) środ. pejor. osoba głupia, tępa; zob. też dzban (określenie) w Wikipedii

odmiana:

(1.1-2)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	dzban	dzbany
dopełniacz	dzbana	dzbanów
celownik	dzbanowi	dzbanom
biernik	dzban	dzbany
narzędnik	dzbanem	dzbanami
miejscownik	dzbanie	dzbanach
wołacz	dzbanie	dzbany

(1.3)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	dzban	dzbany
dopełniacz	dzbana	dzbanów
celownik	dzbanowi	dzbanom
biernik	dzbana	dzbany
narzędnik	dzbanem	dzbanami
miejscownik	dzbanie	dzbanach
wołacz	dzbanie	dzbany

przykłady:

(1.3) Nie ma nic gorszego niż mieć we własnej drużynie takiego dzbana, który wszelkie problemy chce wyjaśniać poprzez bijatykę^[2].

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) kruża

(1.3) cymbał

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. dzbanecznik m, dzbanecznikowate nmos

zdrobn. dzbanek m, dzbaneczek m, dzbanuszek m

przym. dzbanowy, dzbankowy, dzbaneczkowy, dzbanecznikowaty

związki frazeologiczne:

do czasu dzban wodę nosi • dopóty dzban wodę nosi, dopóki mu się ucho nie urwie • na święty Jan pełen jagód dzban • święty Jan przyniesie oleju dzban

etymologia:

uwagi:

Określenie dzban w znaczeniu (1.3) zostało wybrane Młodzieżowym Słowem Roku 2018^[3].

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) jug; (1.3) fool, dunce, mug
• białoruski: (1.1) збан m; (1.2) збан m
• czeski: (1.1) džbán m; (1.3) ťulpas m
• esperanto: (1.1) kruĉo
• francuski: (1.1) cruche
• hiszpański: (1.1) cántaro m, jarra ż; (1.2) cántaro m, jarra ż
• kaszubski: (1.1) zbón m
• niderlandzki: (1.1) kruik ż, kan ż
• niemiecki: (1.1) Krug m
• nowogrecki: (1.1) κανάτα ż, κανάτι n, στάμνα ż; (1.2) κανάτα ż, κανάτι n, στάμνα ż
• rosyjski: (1.1) кувшин m
• rumuński: (1.1) urcior n, cană ż
• sanskryt: (1.1) आलु, कुम्भ
• shona: (1.1) jagi
• słowacki: (1.1) džbán m; (1.3) ťulpas m
• sycylijski: (1.1) quartara
• ukraiński: (1.1) глек m
• wilamowski: (1.1) krug m, krüg m

źródła: